Bugün - Tuesday, March 19, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Recep Uslu

Recep Uslu - Müzikolojide Rol Model -1-

Müzikolojide Rol Model -1-
Yazı Tarihi: Thursday, June 28, 2018

Rol model veya bizim konuşma ifademizle “adam/ örnek adam” olmak. Bütün eğitimciler bilirler ki insan hayatında rol modelin yeri çok önemlidir. Konumuz müzikolojide rol model olmalı mı, olmamalı mı? Müzikoloji ve rol model konusunu nasıl bağdaştırabiliriz? Medeniyette rol model yetiştirmenin bir önemi var mı? Medeni bir ülkenin müzikolojisinde rol model nasıl olmalı?

Avrupa Aydınlanma felsefesi toplumdaki herkesin bilgisinin yüksek seviyeye taşınması gerektiğini önerdi. 300 yıldır Avrupa eğitimde bunu uyguladı. Bizde de tevhid-i tedrisat kanununun bunun için var olduğunu düşünüyorum.

Toplumun bireylerini rol model olarak yetiştirmek. Fen ve sosyal bilgisi, dil ve edebiyat, sanat anlayışı, tarih ve siyasi bilgisi ile ortak bilgiye sahip toplumsal rol model seviyesine ulaşma ideali. Böylece ortak bir yüksek kültür oluşacaktı. Avrupa eğitim birliğine önem verdi. Amerikalı müzikolog Bukowsky’nin dediği gibi müzik ilk olarak aristokrat çocukları için ortak bir eğitim dersi iken, daha sonra toplumsal eğitimin bir parçası aydınlanma felsefesi sayesinde oldu. Fakat devletler eğitimde siyasi ideolojiyi hiç ihmal etmediler. Sadece din ve devleti ayırmakta büyük çaba harcadılar, farklı Hristiyan inancına sahip bireyler arasında eşitlik ilkesine dikkat ettiler (bu konuya derinlemesine girmek müzik konusundan uzaklaştırır, biz müzik sanatı çerçevesinde kalacağız). Devletlerin yetiştirmeğe çalıştıkları “Rol model” Sekülerizm üzerine kuruldu. Sekülerin ortak müziği, kilise müziği değil “art müzik” yani “sanat müziği” idi. Avrupa’da yaygın bir çalgı olan udun/lavtanın yerini 1700 yıllarından sonra kilise orgundan mülhem piyano ve onun yanında keman aldı. Ancak geniş kitlelere müzik sanatını öğretmek çok zor ve pahalı bir işti. Toplum için yüksek kültür veya yüksek sanat gerekli mi değil mi? Bu aşılmıştı ama tartışma hala devam ediyordu.

1830’lu yıllardan bir fikir olarak Faust’ta görülen “yumuşak tahtaya saplıyorsunuz baltayı, kimin için yazdığınızı düşünün önce” cümlesiyle Goethe’nin “geniş kitleler için yüksek sanat şart değildir” (çev. İclal Cankorel, 2013: s. 24) demeğe çalıştığı şeklinde yorumlanır.

Müzikolojinin kabulu 1850’lerde olması bir tesadüf değildir. Ancak tartışma bitmemiştir. Bu fikrin en büyük etkisi daha sonra görülür. I. Ve II. Dünya savaşı, bu rol model ve ortak siyasi birlik düşüncesinin (Avrupa birliği) ilk çatırtısı veya ilk büyük krizlerinden biri idi. Sonrası geldi. Sanat gibi zor alanlar düşünüldüğünde toplumda herkesin aynı yüksek kültüre yükseltilmesi gerekmediği düşüncesi öne çıktı. Klasik müzik ölmüştür (tıpkı bizde de sanat müziği ölmüştür diyenler olduğu gibi) diyen Adorno ve Schönberg müzikte yeni akımlar için uğraştılar (Atonalizm gibi). Atatürk’le de görüşen besteci D. Şoştakoviç “Orient müziğin estetiği” konusunda bir kitap yazdı (Bu kitap Türkçeye çevrilmedi). Terim ayrımına XIX yüzyılla başlayan Folk/Popüler (O dönemde bu iki terim aynı anlamda eş değerdi, daha sonra yüklenen anlamlarla farklılaştılar) müziğin öne çıkacağı daha o günlerde belliydi. Bunda biraz da klasik müziğe yapılan yatırımın Avrupa müzik ticaretine yatırım olduğunu fark eden Amerikan müzik piyasası olduğunu düşünüyorum. Ve yıllardır basit veya ilkel müzik (bugünlerde <ilkel> kelimesini <ilk-el> şeklinde yazanlar görülmektedir) olarak değerlendirdikleri “folk müzik”, “art müzik” felsefesinden yola çıkılarak “üretilen ticari popüler müzik” şekline dönüştü. 1940-50’lerden itibaren Amerikan Popüler müziği olarak dünyaya yayılmaya başladı. Popüler müzik türlerinden bazıları tutunmak için toplumun etik ya da yasal olarak illegal olan yönlerine veya sokakta görülen konuşma tarzlarına sarıldı. Küfürlü ve müstehcen ifadeler, giyimler, absürt söz veya toplumun geneline aykırı tavırları içeren sözlü müzikler.

Ve rol model tartışması müzik sanatında yeniden tartışılmaya başladı. “Sanatçı kimdir?” sorusunun altında bu gerçek yatar. Sanatçı, rol model midir? Sokak ağzını müziklerine taşıyan küfürlü ve müstehcen sözleriyle ünlenen müzisyenler rol model olarak görülebilirler mi? Müzik sosyolojistleri ne dersiniz?

Ve buna bağlı bir başka problem: Müzikte rol model yetiştirmek nasıl olmalı? Basit deyişle “müzikolojide adam yetiştirmek” nasıl olmalı?

Adam yetiştirmenin zor tarafı şudur: eğitim uzun süreli ve zor bir iştir, zoru yapan çoğu eğitimcinin adı bile anılmaz. Bunu kendi evlatlarımızda, öğrencilerimizde, eğitim alanlarında görebiliyoruz. Zaman zaman biz de eğitim veren kurumlardan geçtik. Her yetişkin eğitimcinin bu konuda bir tecrübesi var.

İnsan yetiştirmek, bilim adamı yetiştirmek veya bir öğrenciyi idealler ölçüsünde yetiştirmek.

Kişi yetişir ve başarı gösterirse onun başarısıdır, onu yetiştirenler genellikle anılmaz. Yetişen kişi kıymet bilirse kendisini yetiştirenleri hayırla anar, onları saygıyla anar.

Bazı eğitimcilerin insan eğitiyorum diyerek ne kadar zorluklara katlandıkları görülür, bazılarının ne kadar zulmettikleri görülür. Mesela iyi bir dövüşçü yetiştirmek istiyorsanız onu zorlamanız gerekir, bu eğitim bir müzisyen eğitimi için zulüm gelir. Bazı eğitimcilerin ellerini kanatana kadar çalgı eğitimi verdikleri görülür, müzisyenlere. Bazılarının ise ikna yöntemini kullandıkları görülür. Ama her kesi aynı yöntem başarıya götürür diyemeyiz. Modern eğitim bunun için vardır. Toplumun eğitilmesini istenilen alanlarda makul ölçülerde eğitim programı uygulamak esastır. Ne zulüm, ne baskı, ne de başarıda zirve amaçlanmaz. Meslek kazandırmak esastır, devamı kabiliyetli öğrenciye kalmıştır.

Tarihimize bir bakalım.

Siyasiler yaptıklarıyla tarih oluştururlar, bilim adamları ise yazdıklarıyla. Her ikisini de yetiştirilme yolları farklıdır. Bu iki farklı yetiştirme metodunun bir tek ortak noktası vardır: ustalara ve eğitimcilere saygı. Her iki alandan örnekler vermek mümkündür. Biz bu köşe yazısında müzikten, müzikoloji ve bilimden örnekler verelim.

Mesela bir Rauf Yekta kolay yetişmemiştir. Bir Niyazi Sayın kolay yetişmemiştir. Bir Aziz Sancar kolay yetişmemiştir. Bunu çoğaltabiliriz. Ancak bu kişiler hayatta iken kendilerini yetiştirenlere saygıyı onları hayırla anmakla gösterebilirler, başka ellerinden bir şey gelmez. Yapacakları bir şey yoktur, ne ölenler ne de hayatta olan eğitimcileri için. Hayırla ve saygıyla anmak dışında. Ustalara saygı ifadelerine Meragi’de de rastlarız, eleştirdiği kişileri <üstadım< diye anar, Urmevi’yi eleştirir ama “üstadım” der, Şirazi’yi eleştirir “zamanın en bilgini” diye anar. Rauf Yekta yazılarında kendisini yönlendiren kişilere olduğu gibi eleştirenlere de saygı ifadeleri kullanır, bir kaç eleştiri yazısında bunu görmek mümkün.

İTÜ TMDK Müzikoloji kurumu yayınlarından çıkan Tahririye çalışmasında Prof. Yalçın Tura’ya ithaf bu saygının bir göstergesi olarak vardır. Makalelerimden birini yayınlama nezaketi gösterilen Yüksek Mimar İ. Aydın Yüksel’e Armağan (İstanbul Fetih Cemiyeti yay. 2012) böyle bir çabanın örneğidir. Hem eğitimci olduğu hem de mimarlık alanında İstanbul’un tarihi dokusuna hizmetlerini bir araya getirmenin, ona saygı göstermenin bir yoludur. Yetiştirdiği öğrencileri ona ancak böyle teşekkür edebilirler, onu ancak böyle takdirlerini gösterebilirler. Hattat Kemal Batanay (aynı zamanda tanburi) kitabını yayınlayan hattat prof. Muhittin Serin örneği gibi.

Bazıları ne kadar akademik olarak yetişmiş olsalar da hocalarına saygısızlığı daha hayatlarında iken gösterirler. Ne yazık? Bazıları belki hiç aramaz sormaz ama en azından saygısızlık göstermezler, hayırla yâd ederler, bu da iyi bir şeydir.

Öyle anlaşılıyor ki 100 yıldır modern Türkiye’de çok az müzikolojide rol model yetiştirebildik, çünkü başıboş bırakılmış bilimsel alanlarda rol model yetişmez. Birbirine düşmanca davranan, saygı duymayan akademisyenler içinde rol model yetişmez, birbirlerini bilimsel alanda eleştirmeyen veya eleştirileri kişiselleştiren veya eleştiriye tahammülü olmayan bilim alanlarında rol model yetişmez. Kendisini akademik anlamda eleştiren yazıyı yayınladığı için dergi sahiplerine fırça kayan, haskız yakıştırmalarla makale sahiplerini kötüleyen, gıyabında olumsuz ifadeler kullanan bilim adamları! Oysa bir dahaki yazısında varsa yanlışını düzeltmeli veya cevap vermeli değil mi?

Bu yıl yapılan İTÜ TMDK’nın 43. Yıl dönümünün bana hatırlattıklarını not almışım, bu yazı ortaya çıktı.

Ne mutlu hayatta olan eğitimcilerine saygı gösterenlere, “Biz gider olduk kalanlara selam olsun”.

________________________________

 NOT: Geçen yazımdaki gibi bir doktora konusu önerisi de “D. Şoştakoviç’in Orient müziğin estetiği” konusunu çalışmak isteyene.

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış, ilk yorumu siz yapın.

Diğer Yazıları

Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Müzikolojiye müzik terimleri sözlüklerinin bir yenisi...
Müzikoloji: Değerli Bilgem söyle bana, Türk müziğine atıf var mı?..
Müzikoloji ve Hanefi Özbek’in Form-Tür ve Usul Bilgisi Yayınları...
Müzikoloji ve Gökhan Yalçın’ın Kevseri Mecmuası...
Müzikoloji ve Timur Selçuk’un ardından...
Müzikoloji ve terimlerle ilgili Dr. Göktan Ay’ın yeni kitabı...
Müzikoloji: Meragi’nin Zübdetül-Edvar’ı yayınlandı...
Müzikoloji ve "karabilim-bad science"...
Müzikoloji, Hafız Post Mecmuası, Buhurizade ve Kuçeksünbüle Makamı...
Müzikoloj ve saygı ile linç arasında…
Müzikolojide yeni bir bibliyografya…
Müzikoloji ve “Unmuzec İlimler Ansiklopedisi”nde müzik ilmi…
Müzikolojiye yön veren metinler...
Müzikoloji ve romanlarda müzik…
Müzikoloji: Meragi, Nesimi’den ilham aldı mı?..
Müzikoloji ve Mühr-i Süleyman...
Müzikoloji ve Müziğin İcadı, Mehmetşah, Pisagor, Şeyh-İ Musikar...
Müzikoloji, Meragi’nin Cami’si ve Babak Khazrai Edisyonu
Müzikoloji, Müzik Sosyolojisi ve Meragi...
Müzikolojide ötekileştirme…
Müzikoloji ve 16. yy Türk müziği: “Orada bir musiki var”…
Müzikoloji ve elimdekiler
Yeni bir "Edvar"…
Müzikoloji ve yeni yıla giriş…
Müzikoloji ve Müzik Tarihinde Kevseri-Kemani Hızır Ağa…
Müzikoloji ve Selim Dede Kimdir?..
Müzikoloji'de Oransay 30.Yıl Anması ve 1702 yılında Itri…
Müzikoloji, Asaf Halet Çelebi ve Todi Musikisi…
Müzikoloji ve Canfeza Edebiyat…
Müzikoloji ve Keman Tarihi ya da Saraydaki Kemancı 1777 …
Müzikoloji Ve Hafız Emin Işık’ın Kasidesi…
Müzikoloji ve Katibi Edvarı- 1530
Müzikoloji kütüphanesine yeni bir yayın: “Türk Musikisi Atlası”
Müzikoloji ve , Neyzen Özdönmez...
Müzikoloji ve Ökten’den Sanat Felsefesi…
Müzikoloji ve altı parmakla mucib problemi…
Müzikoloji ve adalet duygusu...
Müzikoloji makalelerinde bibliyografyanin yeri: Bibliyometri analizi…
Müzikoloji sefinesi ya da gemisi…
Müzikoloji ve Meragi’nin mavi boncuğu…
Müzikoloji ve mağara metaforu...
Müzikoloji ve Barış...
Müzolojide Dürretüt-Tac, O Eseri Şirazi Yazmadı; Meragi öyle diyor…
Müzikoloji ve uzay yolculuğu...
Müzikoloji ve Afyonkarahisar İbrahim Alimoğlu Çalgı Müzesi…
Müzikoloji ve Demetnağme; bir kadın bestekar Demet Tekin yeni albümü…
Müzikoloji ve tereke defterleri veya müzayede katalogları…
Müzikoloji: Nayi Osman Dede’ye verilen teşvik ve bize verilen teşvik…
Müzikolojide fedakarlık, adalet, bol toplumsal örnekli yeni yıl…
Müzikolojide bir sempozyum macerası: Mevlana Araştırmaları Enstitüsü’nün Selam Vakti 745. Vuslat Yılında A.A. Konuk, Mesnevi, Fusus arasında intihal ve sadeleştirme
Müzikoloji ve Abdülkadir Meragi’nin hayaletleri...
Müzikoloji’de bir kaynak: Keşfü’l-Hümum 1341
Müzikoloji ve Cumhuriyet Bayramı…
Müzikoloji açısından “Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları”…
Müzikoloji, deprem, İstanbul ve Itri
Müzikoloji ve zevk-i selim…
Müzikoloji, Lazkiye ve Mehmet Ladiki…
Müzikolojide Bir Problem: “Kantemiroğlu 'Edvar'ını ne zaman yazdı? XVI ve XVII. Yüzyıllarda 'Edvar' var mı?..“
Müzikoloji ve Gürültü Teröristleri...
Müzikolojide Yusuf Kırşehri’nin Önemi: Yeni Sistemci Anadolu Edvarları Ekolünün Kurucusu…
Müzikolog Rauf Yekta küstü mü? "Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları" üzerine...
Müzikolojide Dualistlikten Deistliğe
Müzikoloji ve yeni Türkiye...
Müzikoloji, Müzikterapi ve Rahmi Oruç Güvenç…
Müzikolojide Rol Model -1-
Müzikoloji ve Neva Kâr’ın yıldönümü…
Yeni bir yayın: Müzikoloji ve “Evliya Çelebi’de Çalgılar“ …
Müzikolojinin veya İTÜ TMDK’nın 43.YIL kutlaması…
Müzikolojide veya müzikte yansıma felsefesi…
Müzikoloji ve Bölüm Başkanı Stratejisi...
Müzikolojide ve Müzikte Sürrealizm
Müzikte Mimesis Felsefesi veya bir aldatmaca..
Bestekar Musli, Kuruyemiş Ansiklopedisi ve Müzikoloji …
Müzikte "katarsis"...
Müzikoloji, Âmili ve Keşkül-i Müzikolog...
Müzıkolojı ve Cenaze Marşı ya da Segah Tekbir...
Müzikoloji ve Makasıdül-Elhan’ın kaç versiyonu vardır?
Müzikoloji, Edvar, Duvar, Yıldönümü...
Müzikoloji ve Edvarların Bir Yenisi: 1767 Yılı Hekimbaşı Edvarı …
Müzikoloji, Nuri Özcan Ve Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2017
Müzikolojide Çalışmalar: Türk Müziğinde Eğitim Çalıştayı…
Müzikoloji, keman eğitiminde yeni bir kitap…
Muzikolojide yeni bir terim önerisi: Eurogenetic
Müzikoloji : Bu eserin sahibi Nane’dir Nane! Muhayyer ağır çember “Vakt-i subh oldu“…
Müzikoloji ve Itri Haftası dolayısıyla yeni şeyler söylemek…
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2016
Müzikoloji ve Itri’nin yılbaşı şarkıları…
Müzikoloji, panel ve ödüllendirme, Itri …
Müzikoloji "eleştiri ve çuvaldız", "dedikodu ve çeki düzen"…
Müzikoloji, Ömer Hayyam, bilgi ve anlayış…
Müzikoloji ve 2016 Taşköprülüzade Sempozyumu
Müzikoloji ve koku tarihi veya Itri’nin babası ne iş yapardı?..
Müzikoloji, Astroloji ve Itrî …
Müzikoloji sanatın korunmasını zorunlu görür…
Müzikoloji ve küreselleşen keşif ilişkisi…
Bibliyografyasız müzikoloji olur mu?..
Türk müziği tarihinde ihtilalin öldürdüğü bestekar kimdi?
Itri'nin yaşadığı ihtilaller …
Müzikolojide ihtilallerin yeri veya yersizliği…
Müzikoloji, Bilimsel Müzikoloji, Müzikoloji Bölümleri, İdeal Müzikoloji, Müzikolog Terimleri…
Müzikoloji ve sanata verilen değer: Fehm-i muhsin
Müzikolojide Urmevi’nin Yeri ve Müzik Eğitiminde Kadim Altı-Parmak Metodu… Recep Uslu
Urumiyeli Safiyyüddin ile “Devirler“ üzerine müzikoloji sohbeti...
Müzikolog Nobel ödüllü Urmiyeli Safiyyüddin ve “Hayali Meşk Hikayesi -2”
Müzikolojide iki ucu xxxlu değnek…
Müzikoloji, icra değişiklikleri – 2
Müzikoloji ve icra değişiklikleri, problemleri…
Müzikolojiye takviminizde yer ayırın: Bilgi-şölenleri/ sempozyumlar ve kongreler…
Müzikoloji ve Meragi’nin besteleri…
Müzikolojide Perde Transkripsiyonları ve Meragi’nin yeni bir eseri: Muhtasar Der İlm-İ Musiki...
Itri’nin keşfedilen yeni bir eseri mi? Evet, yeni bir şiiri…
Müzikoloji ve tercümelerin katkısı…
Türk Müziğinin “Bütünlüğü”ne evet - Itri Adına Ödül Organizasyonu…
Müzikoloji ve akademik çalışmaları teşvik…
Yeni yıl muamması: Itri muammasını çözen var mı?
Gencebay’a verilen ödül ve müzikolojide türler konusu…
Sanatçı, müzikolog, metodoloji ve yazı hakemliği…
Müzikoloji Atölyesi ve Sonuçları -1-
Muzikoloji ve Din...
Müzikoloji: Yanlışların karşısında durma cesareti...
Olmadı Kâmil Hoca: Müzik, eleştiri ve doğruluk...
Medeniyet sanat ve müzik...
Bir bestenin notası: Ahmed Hatiboğlu
İki kitap tanıtımı: Itri ve Makedonya’da Piyano, Prof.Dr. Aida İslam ve Balkan Türk Müziği
Panayot Abacı ve Türkiye’de müzikoloji kolay mı?..
Müzikolojiden Uluslararası Konservatuvara Makam Teorisi...
Müzikolojide birleşelim -3-
Müzik terapi ile başbaşa...
Müzikolojide birleşelim -2-
Bir “Müzik Bibliyografyası“nın başına gelenler...
Müzikolojide birleşelim...
1. Gazi Türk Müziği Günleri, Sazendeler Yarışması ve Müzikle tedavi olur mu?..
Türk Müziği Yarışması ve Uluslararası Sanat Müziği Kaynakları…
Gazi Üniversitesi’nde Kutlu Doğum Haftası ve Üniversiteler...
Ruhi Ayangil'in mektubu müzikolojinin feryadıdır...
Yüz yıldır aranan Meragi’nin Müzikler Hazinesi (Kenz-ül Elhan) adlı eseri bulundu mu?..
Müzikolojide Yeni Bir Metot: Bibliyometri Analizi
Müzikolojinin nedir şu edebiyat biliminden çektikleri...
Bugünlerin müzikolojik faaliyetleri...
Tarihi gerçekleri yazmak...
Müzikoloji ve sosyal psikoloji...
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
Hep aynı telden çalan müzisyene gülünüp, geçilir...
(Horace Mann 1896-1959)
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.33ms