Bugün - Tuesday, March 19, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Recep Uslu

Recep Uslu - Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..

Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Yazı Tarihi: Monday, February 8, 2021

Efendi, hurufilik deyince Abdülbaki Gölpınarlı akla gelebilir. Fakat, günümüz araştırmacılarından Fatih Eruslu, konuyla ilgili doktora yapmış ve konunun kaynaklarını yayınlayan uzman bir kişidir.

Meragi ile hurufilerin çağdaş olduğunu biliyoruz. Hurufilerin ortaya çıkışında Fazlullah Hurufi, Üveys Celayiri döneminde yeniydi. Yaşadığı tecrübeyi yorumlamasıyla etkilemişti. Etrafına yeni bir görüş sunuyordu.

1456 yılında Şehriyarname’yi yazmış olan Penahi’nin verdiği bilgileri değerlendiren Usluer şöyle özetlemiş: <(İnsanın) Vücut şehri de, dörder unsurdan oluşan (mesnevide dört direk şeklinde) kara ve ak hatlardan, otuz iki menzili olan yoldan, yetmiş üç makamdan oluşur. Bu şehrin yetmiş iki leşkeri, surunun üç  yüz  altmış burcu,  her  burcun  da  yirmi  sekiz  bekçisi  vardır. Yirmi sekiz bekçinin seslerini işiten gaflet uykusundan uyanır. Yirmi sekiz bekçi, yirmi sekiz harftir> (Fatih Usluer, Hurufi Şiirleri, 2019, s. 25). İşte bu tespitte dikkat çekici olan cümle <Yirmi sekiz bekçinin seslerini işiten gaflet uykusundan uyanır. Yirmi sekiz bekçi, yirmi sekiz harftir>. Demekki Fazlullah Hurufi’nin (1340-1394) söylemlerinden biri de buydu. 1358 yılında Mevlana’nın beytini duyduğu andan itibaren yaşadığı ruhsal tecrübeyi dinlemek üzere Sultan Uveys ve Celayirin ileri gelenleriyle birkaç kez bir araya geldiler. 20-25 yaşlarında Meragi, muhtemelen Fazlullah’ı 1375 yıllarında hac dönüşü Tebriz’de, Sultan Uveys’in huzurunda gördü. Seyyid Nesimi de bu mecliste bulunanlardan biriydi. 1375-1390 yıllarında Tebriz kaynaklı görünen bu yeni trend, yeni moda söylem Meragi’nin de ilgisini çekmişti. 12 makam 6 avazeden sonra, 28 harfi (toplam 46) dinleyenler gafletten uyanıyorsa, bunlar 28 şube neden olmasın? Meragi, şiilere uygun görüşleri olan Huruflerin bu fikrine neden meyl etmesin?

Ve zaman geçti. 1393’te Semerkant’ta Timur’un verdiği bağ ve bostana yerleşmiş olan Meragi neler gördü, neler duydu, neler yaşadı? Fazlullah Hurufi’nin 1394’te idam edildiğini, bu idam öncesi hurufilerle Timurlular arasında gerginliği; sonrasında gelişen olaylarla Hurufilerle Timurlular arasında bir düşmanlığın oluştuğunu anlıyordu. Sonra Anadolu tecrübesi ile fikirlerinde değişiklik olan, Hurufilikten ayrıldığını ima eden Nesimi, artık 24 şubeden söz ediyordu. Meragi’nin de tam o sırada Timur-Miranşah arasında kalıp bir ölüm tehlikesi yaşadığını, Seyyid Şerif Cürcani’nin eman hattıyla Timur’un affettiğini biliyoruz. Bir kaç yıl kaçak hayat yaşadıktan sonra Semerkant’a dönmüş olan Meragi artık kendisine gösterilen bir müzik kitabının verdiği ilhamla kitap yazmaya karar verir. İlk yazacağı kitapta şubeleri 28 olarak göstermesi halinde onun siyasiler veya düşmanları tarafından hurufilikle suçlanması riskini göze alamazdı. Nesimi’nin önerisi ona bir kurtuluş gibi geldi. Şubelerin sayısını 24 olarak anlatmaya karar verdi. Aslında Meragi eserinde 25 şubeden bahsetmektedir, ama bir şubeyi kendi döneminin icracı müzisyenlerinin ısrarlarına rağmen doğru olmadığını söyleyerek 24 şubede kalması da ilginçtir. 1400 yılından itibaren yazdığı bütün kitaplarında hiç değiştirmeden 24 şubeyi anlatır. 35 sene içinde 6 kitap yazmıştır, 35 sene 24 olan şube sayısını hiç değiştirmemiştir. Anadoluda farklı fikirlerle mücadele eden oğlu ve torunu da 24 şube fikrinden hiç vazgeçmediler. Anadolu’da yükselen trend Yeni Sistemciler müzik teorisyenleri şubeleri 4 ile sınırlandırılıp, üzerine bazen 24 bazen 48 terkipten bahsediyorlardı. Yazılanlara bakarsak çok daha fazla terkiple karşılaşıyoruz. Daha önce de Nesimi-Meragi arasında 24 şube fikir benzerliğine değindiğim bu konunun şu noktası biraz muğlaktır.

Nesimi üzerine 30 yıldır araştırma yapan Azeri bilge Shihiyeva, Nesimi’nin Türkçe şiirlerini tarihlendirmenin mümkün olmadığını söyledi. O zaman 1417’de Halep’te öldürülen Nesimi, şiirlerinde görülen 24 şube fikrini, Meragi’den mi aldı; yoksa Meragi, 1400 yılı öncesi Nesimi’den mi duydu? Yoksa kendi mantığını ve bilgisini kullanıp, 24 mü kabul etti?

Sizce bunun bir sebebi olmalı değil mi? Meragi Türk müziği tarihi için önemli, Hurufilik de tarihimiz için. Haydi 24 veya toplamda 46 olan sayı sembolizm ile Meragi’nin fikirleri arasındaki ilişkiyi araştırmaya.

Haftaya "tarihimiz için hurufilik mi, müzik tarihi mi daha önemli görülüyor?" sorusunu irdeleyeceğiz.

 

 

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış, ilk yorumu siz yapın.

Diğer Yazıları

Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Müzikolojiye müzik terimleri sözlüklerinin bir yenisi...
Müzikoloji: Değerli Bilgem söyle bana, Türk müziğine atıf var mı?..
Müzikoloji ve Hanefi Özbek’in Form-Tür ve Usul Bilgisi Yayınları...
Müzikoloji ve Gökhan Yalçın’ın Kevseri Mecmuası...
Müzikoloji ve Timur Selçuk’un ardından...
Müzikoloji ve terimlerle ilgili Dr. Göktan Ay’ın yeni kitabı...
Müzikoloji: Meragi’nin Zübdetül-Edvar’ı yayınlandı...
Müzikoloji ve "karabilim-bad science"...
Müzikoloji, Hafız Post Mecmuası, Buhurizade ve Kuçeksünbüle Makamı...
Müzikoloj ve saygı ile linç arasında…
Müzikolojide yeni bir bibliyografya…
Müzikoloji ve “Unmuzec İlimler Ansiklopedisi”nde müzik ilmi…
Müzikolojiye yön veren metinler...
Müzikoloji ve romanlarda müzik…
Müzikoloji: Meragi, Nesimi’den ilham aldı mı?..
Müzikoloji ve Mühr-i Süleyman...
Müzikoloji ve Müziğin İcadı, Mehmetşah, Pisagor, Şeyh-İ Musikar...
Müzikoloji, Meragi’nin Cami’si ve Babak Khazrai Edisyonu
Müzikoloji, Müzik Sosyolojisi ve Meragi...
Müzikolojide ötekileştirme…
Müzikoloji ve 16. yy Türk müziği: “Orada bir musiki var”…
Müzikoloji ve elimdekiler
Yeni bir "Edvar"…
Müzikoloji ve yeni yıla giriş…
Müzikoloji ve Müzik Tarihinde Kevseri-Kemani Hızır Ağa…
Müzikoloji ve Selim Dede Kimdir?..
Müzikoloji'de Oransay 30.Yıl Anması ve 1702 yılında Itri…
Müzikoloji, Asaf Halet Çelebi ve Todi Musikisi…
Müzikoloji ve Canfeza Edebiyat…
Müzikoloji ve Keman Tarihi ya da Saraydaki Kemancı 1777 …
Müzikoloji Ve Hafız Emin Işık’ın Kasidesi…
Müzikoloji ve Katibi Edvarı- 1530
Müzikoloji kütüphanesine yeni bir yayın: “Türk Musikisi Atlası”
Müzikoloji ve , Neyzen Özdönmez...
Müzikoloji ve Ökten’den Sanat Felsefesi…
Müzikoloji ve altı parmakla mucib problemi…
Müzikoloji ve adalet duygusu...
Müzikoloji makalelerinde bibliyografyanin yeri: Bibliyometri analizi…
Müzikoloji sefinesi ya da gemisi…
Müzikoloji ve Meragi’nin mavi boncuğu…
Müzikoloji ve mağara metaforu...
Müzikoloji ve Barış...
Müzolojide Dürretüt-Tac, O Eseri Şirazi Yazmadı; Meragi öyle diyor…
Müzikoloji ve uzay yolculuğu...
Müzikoloji ve Afyonkarahisar İbrahim Alimoğlu Çalgı Müzesi…
Müzikoloji ve Demetnağme; bir kadın bestekar Demet Tekin yeni albümü…
Müzikoloji ve tereke defterleri veya müzayede katalogları…
Müzikoloji: Nayi Osman Dede’ye verilen teşvik ve bize verilen teşvik…
Müzikolojide fedakarlık, adalet, bol toplumsal örnekli yeni yıl…
Müzikolojide bir sempozyum macerası: Mevlana Araştırmaları Enstitüsü’nün Selam Vakti 745. Vuslat Yılında A.A. Konuk, Mesnevi, Fusus arasında intihal ve sadeleştirme
Müzikoloji ve Abdülkadir Meragi’nin hayaletleri...
Müzikoloji’de bir kaynak: Keşfü’l-Hümum 1341
Müzikoloji ve Cumhuriyet Bayramı…
Müzikoloji açısından “Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları”…
Müzikoloji, deprem, İstanbul ve Itri
Müzikoloji ve zevk-i selim…
Müzikoloji, Lazkiye ve Mehmet Ladiki…
Müzikolojide Bir Problem: “Kantemiroğlu 'Edvar'ını ne zaman yazdı? XVI ve XVII. Yüzyıllarda 'Edvar' var mı?..“
Müzikoloji ve Gürültü Teröristleri...
Müzikolojide Yusuf Kırşehri’nin Önemi: Yeni Sistemci Anadolu Edvarları Ekolünün Kurucusu…
Müzikolog Rauf Yekta küstü mü? "Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları" üzerine...
Müzikolojide Dualistlikten Deistliğe
Müzikoloji ve yeni Türkiye...
Müzikoloji, Müzikterapi ve Rahmi Oruç Güvenç…
Müzikolojide Rol Model -1-
Müzikoloji ve Neva Kâr’ın yıldönümü…
Yeni bir yayın: Müzikoloji ve “Evliya Çelebi’de Çalgılar“ …
Müzikolojinin veya İTÜ TMDK’nın 43.YIL kutlaması…
Müzikolojide veya müzikte yansıma felsefesi…
Müzikoloji ve Bölüm Başkanı Stratejisi...
Müzikolojide ve Müzikte Sürrealizm
Müzikte Mimesis Felsefesi veya bir aldatmaca..
Bestekar Musli, Kuruyemiş Ansiklopedisi ve Müzikoloji …
Müzikte "katarsis"...
Müzikoloji, Âmili ve Keşkül-i Müzikolog...
Müzıkolojı ve Cenaze Marşı ya da Segah Tekbir...
Müzikoloji ve Makasıdül-Elhan’ın kaç versiyonu vardır?
Müzikoloji, Edvar, Duvar, Yıldönümü...
Müzikoloji ve Edvarların Bir Yenisi: 1767 Yılı Hekimbaşı Edvarı …
Müzikoloji, Nuri Özcan Ve Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2017
Müzikolojide Çalışmalar: Türk Müziğinde Eğitim Çalıştayı…
Müzikoloji, keman eğitiminde yeni bir kitap…
Muzikolojide yeni bir terim önerisi: Eurogenetic
Müzikoloji : Bu eserin sahibi Nane’dir Nane! Muhayyer ağır çember “Vakt-i subh oldu“…
Müzikoloji ve Itri Haftası dolayısıyla yeni şeyler söylemek…
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2016
Müzikoloji ve Itri’nin yılbaşı şarkıları…
Müzikoloji, panel ve ödüllendirme, Itri …
Müzikoloji "eleştiri ve çuvaldız", "dedikodu ve çeki düzen"…
Müzikoloji, Ömer Hayyam, bilgi ve anlayış…
Müzikoloji ve 2016 Taşköprülüzade Sempozyumu
Müzikoloji ve koku tarihi veya Itri’nin babası ne iş yapardı?..
Müzikoloji, Astroloji ve Itrî …
Müzikoloji sanatın korunmasını zorunlu görür…
Müzikoloji ve küreselleşen keşif ilişkisi…
Bibliyografyasız müzikoloji olur mu?..
Türk müziği tarihinde ihtilalin öldürdüğü bestekar kimdi?
Itri'nin yaşadığı ihtilaller …
Müzikolojide ihtilallerin yeri veya yersizliği…
Müzikoloji, Bilimsel Müzikoloji, Müzikoloji Bölümleri, İdeal Müzikoloji, Müzikolog Terimleri…
Müzikoloji ve sanata verilen değer: Fehm-i muhsin
Müzikolojide Urmevi’nin Yeri ve Müzik Eğitiminde Kadim Altı-Parmak Metodu… Recep Uslu
Urumiyeli Safiyyüddin ile “Devirler“ üzerine müzikoloji sohbeti...
Müzikolog Nobel ödüllü Urmiyeli Safiyyüddin ve “Hayali Meşk Hikayesi -2”
Müzikolojide iki ucu xxxlu değnek…
Müzikoloji, icra değişiklikleri – 2
Müzikoloji ve icra değişiklikleri, problemleri…
Müzikolojiye takviminizde yer ayırın: Bilgi-şölenleri/ sempozyumlar ve kongreler…
Müzikoloji ve Meragi’nin besteleri…
Müzikolojide Perde Transkripsiyonları ve Meragi’nin yeni bir eseri: Muhtasar Der İlm-İ Musiki...
Itri’nin keşfedilen yeni bir eseri mi? Evet, yeni bir şiiri…
Müzikoloji ve tercümelerin katkısı…
Türk Müziğinin “Bütünlüğü”ne evet - Itri Adına Ödül Organizasyonu…
Müzikoloji ve akademik çalışmaları teşvik…
Yeni yıl muamması: Itri muammasını çözen var mı?
Gencebay’a verilen ödül ve müzikolojide türler konusu…
Sanatçı, müzikolog, metodoloji ve yazı hakemliği…
Müzikoloji Atölyesi ve Sonuçları -1-
Muzikoloji ve Din...
Müzikoloji: Yanlışların karşısında durma cesareti...
Olmadı Kâmil Hoca: Müzik, eleştiri ve doğruluk...
Medeniyet sanat ve müzik...
Bir bestenin notası: Ahmed Hatiboğlu
İki kitap tanıtımı: Itri ve Makedonya’da Piyano, Prof.Dr. Aida İslam ve Balkan Türk Müziği
Panayot Abacı ve Türkiye’de müzikoloji kolay mı?..
Müzikolojiden Uluslararası Konservatuvara Makam Teorisi...
Müzikolojide birleşelim -3-
Müzik terapi ile başbaşa...
Müzikolojide birleşelim -2-
Bir “Müzik Bibliyografyası“nın başına gelenler...
Müzikolojide birleşelim...
1. Gazi Türk Müziği Günleri, Sazendeler Yarışması ve Müzikle tedavi olur mu?..
Türk Müziği Yarışması ve Uluslararası Sanat Müziği Kaynakları…
Gazi Üniversitesi’nde Kutlu Doğum Haftası ve Üniversiteler...
Ruhi Ayangil'in mektubu müzikolojinin feryadıdır...
Yüz yıldır aranan Meragi’nin Müzikler Hazinesi (Kenz-ül Elhan) adlı eseri bulundu mu?..
Müzikolojide Yeni Bir Metot: Bibliyometri Analizi
Müzikolojinin nedir şu edebiyat biliminden çektikleri...
Bugünlerin müzikolojik faaliyetleri...
Tarihi gerçekleri yazmak...
Müzikoloji ve sosyal psikoloji...
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
Güzel sanatlarda en önde ve en çabuk yapılması gereken Türk müziğinin geliştirilmesidir...
(Mustafa Kemal Atatürk)
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.33ms