Bugün - Tuesday, March 19, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Recep Uslu

Recep Uslu - Müzikoloji, deprem, İstanbul ve Itri

Müzikoloji, deprem, İstanbul ve Itri
Yazı Tarihi: Wednesday, October 10, 2018

Deprem müzikolojiyi ne ilgilendirir? İstanbul'da bir büyük deprem bekleniyor. Bugünlerde artık bu konu neredeyse unutuldu. Hatırlıyorum bir zamanlar bu konuda TV'lerde oturum üzerine oturum yapılırdı. Çareler ileri sürülürdü. Kentsel dönüşüm de böyle ortaya çıktı. Başlangıçta bir çözüm gibiydi. Ya sonra. Kısa zamanda ranta dönüştürüldü. Fakir ve garibanın bir evi varken, veya hayatı pahasına biriktirdiği bir beş katlı apartmanı varken, bir müteahhite yüzde altmış oranında ortak yapıyorsanız, burada bir sıkıntı var demektir. Bunun yanında suistimaller, yani bir müteahhidin verdiği sözde durmaması ya da duramaması ihtimallerinde yatan sebepler. Hükümet bu konuda ne yapacağını şaşırdı. Bir tarafta deprem, diğer tarafta suistimal gerçekleri ve bir tarafta halk. Dolayısıyla işin içinden çıkamayınca çözüm işi sürüncemeye veya oluruna bırakmak. Çıkarılan bir kentsel dönüşüm kanunu ile sessizliğe bürünmek. Bu konu müzikolojiyi ne ilgilendirir?

Itri üzerinden İstanbul depremleri: Mustafa Itri Buhurizade, 1633'de doğduğuna göre, yaşadığı süre içinde kaç deprem görmüş olabilir? Bu konuyu Mustafa Itri Panoroması (2017) adlı eseri yazarken fazla dikkate almadığımı farkettim. Oysa deprem insan hayatını etkileyen en önemli doğa olaylarındandır.

Tarih kaynaklarından edindiğimiz bilgilere göre İstanbul’da Mustafa Itri'nin yaşadığı ilk depremi tespit edebiliyoruz. O sırada 15 yaşında ve muhtemelen saraya henüz girmemişti. 28 Haziran 1648'de sabaha karşı İzmit ve İstanbulda hissedilen deprem, merkez üssü İstanbuldan uzakta olduğu için İstanbul'da hasara yol açmadığı söylenir. Bu Mustafa Buhurizade'nin sarayda adını duyurduğu yıl olarak bilinir. Itri'nin yaşadığı bilinen ilk depremdir, çünkü bundan önce 90 yıl İstanbul'da deprem yaşanmadığı belirtilir. Bu olaydan iki ay sonra IV. Mehmet 9 Ağustos'ta padişah oldu ve saraya alınacak elemanlar arasında güzel davudi gür sesiyle ünlenmiş, Buhurcu Mehmet'in oğlu genç Mustafa'nın adı geçiyordu ve saraya alındı. Katip, saray hanendesi ve nedim olan Mustafa Çelebi Buhurizade, 20 yaşlarında iken 1653 yılında İstanbul depremini ikinci kez yaşadı. Aynı yıl İstanbul'da büyük bir yangın oldu ve halk kıtlıkla karşılaştı. Katip Çelebi, Keşfüz-zunun adlı eserini henüz bitirmişti. Mustafa Çelebi Buhurizade bir yıl sonra 1654'te tekrar depremi yaşadı. Besteciliğini gösterdiği olaylardan sonraki bir tarihte 1659'da bir deprem daha yaşadı. Ama en sertini Eminönü Validecamii'i ibadete açıldıktan sekiz ay sonra 1663 Kasım'ında meydana gelen depremle birlikte İstanbulu sarsan fırtınayla yaşadı. Bu iki felaket İstanbula büyük zarar verdi. Bu felaket aynı yıl yürürlüğe konan müziğe, tekkelerde sema ve devran yapımına yaklaşık beş yıl sürecek yasağı da getirdi. Fakat aynı yıl, yine bir halveti şeyhi olan İsa Mahvi'nin imamlığa atanmak için saraya sunduğu bir şiirini çok beğenen IV. Mehmet, yeni doğan çocuğu Mustafa'nın anısına Mustafa Itri Buhurizade'nin bestelemesini istemişti, pençgane adı verilen beste. Bunu musikidergisi.com'da (http://www.musikidergisi.com/yazar-138-itri%E2%80%99nin_kesfedilen_yeni_bir_eseri_mi_evet_yeni_bir_siiri%E2%80%A6.html) bir doğumgünü şarkısı olarak değerlendirmiştik.

Segah Mevlevi Ayinini bestelediği (1671) yıldan 16 yıl sonrası, Esirciler Kethüdası (1676), Enderun musiki muallimi ve saray serhanendesi (1681) olan Mustafa Itri Ağa Buhurizade, İstanbul'da 1688 yılında hem deprem hem de büyük bir yangını birlikte yaşadı. Neyzen Osman Dede'nin ebced harflerini müzik notası olarak kullanımla Kutb-i Nayi olarak ünlendiği 1689 yılında bir deprem yaşandı. Osmanlıda ekonomik kriz yaşandığı için parada ayarlama yapıldığı yıl olan 1690, İstanbul'da meydana gelen küçük depremin yaşandığı yıllardan biridir. Aşık Ömer öldükten bir yıl sonra, Mevlevi Naci Ahmet Dede'nin öldüğü yıl, Nayi Osman Dede'nin çargah Mevlevi ayinini bestelediği 1708 yılında deprem yaşandı. Ölümünden bir yıl önce 1711 yıllında yaşadığı küçük deprem onu pek de şaşırtmamış olmalı. Yetmiş dokuz yaşında ölen Mustafa Itri Buhurizade 1712 İstanbul depreminde belki de hayata çoktan küsmüştü. Bestelerinde deprem ve yangın felaketleri açısından iz bırakmış mıdır? Ayrıca incelemek gerekir.

1700, 26 Ocak saat 21.00'de Japonya Kaykura'da büyük bir Tsunami, Amerika Portlan-Seatle kıyılarında -Kaskedia'da kıyıları- 9 şiddetinde büyük bir deprem meydana gelmiş, kıyılarında aynı yer küresi ateş hattının geçtiği bir yitimzone özelliği olduğu için (Sular çekilince / Ölümcül Büyük Okyanus belgeseli). Acaba bu felaketler konusunun  İstanbul'a bir dedikodusu gelmiş midir? Tam da Itri dönemi olduğu için ilgimi ve merakımı çekti.

Mustafa Itri Buhurizade üzerinden İstanbul depremleri. Bu konu müzikolojiyi ne ilgilendirir?

Deprem esnasında ne müzik icrası ne de müzikoloji yapılamaz, işte deprem ve müzikoloji gerçeği.

Bugünlerde yaklaşan Yerel seçimler, deprem, kentsel dönüşüm, müzikoloji arasındaki ilişkiyi hatırlatayım dedim.

Bir sonraki yazıda başka bir toplumsal gerçekle yüzleşmek üzere.

 

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış, ilk yorumu siz yapın.

Diğer Yazıları

Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Müzikolojiye müzik terimleri sözlüklerinin bir yenisi...
Müzikoloji: Değerli Bilgem söyle bana, Türk müziğine atıf var mı?..
Müzikoloji ve Hanefi Özbek’in Form-Tür ve Usul Bilgisi Yayınları...
Müzikoloji ve Gökhan Yalçın’ın Kevseri Mecmuası...
Müzikoloji ve Timur Selçuk’un ardından...
Müzikoloji ve terimlerle ilgili Dr. Göktan Ay’ın yeni kitabı...
Müzikoloji: Meragi’nin Zübdetül-Edvar’ı yayınlandı...
Müzikoloji ve "karabilim-bad science"...
Müzikoloji, Hafız Post Mecmuası, Buhurizade ve Kuçeksünbüle Makamı...
Müzikoloj ve saygı ile linç arasında…
Müzikolojide yeni bir bibliyografya…
Müzikoloji ve “Unmuzec İlimler Ansiklopedisi”nde müzik ilmi…
Müzikolojiye yön veren metinler...
Müzikoloji ve romanlarda müzik…
Müzikoloji: Meragi, Nesimi’den ilham aldı mı?..
Müzikoloji ve Mühr-i Süleyman...
Müzikoloji ve Müziğin İcadı, Mehmetşah, Pisagor, Şeyh-İ Musikar...
Müzikoloji, Meragi’nin Cami’si ve Babak Khazrai Edisyonu
Müzikoloji, Müzik Sosyolojisi ve Meragi...
Müzikolojide ötekileştirme…
Müzikoloji ve 16. yy Türk müziği: “Orada bir musiki var”…
Müzikoloji ve elimdekiler
Yeni bir "Edvar"…
Müzikoloji ve yeni yıla giriş…
Müzikoloji ve Müzik Tarihinde Kevseri-Kemani Hızır Ağa…
Müzikoloji ve Selim Dede Kimdir?..
Müzikoloji'de Oransay 30.Yıl Anması ve 1702 yılında Itri…
Müzikoloji, Asaf Halet Çelebi ve Todi Musikisi…
Müzikoloji ve Canfeza Edebiyat…
Müzikoloji ve Keman Tarihi ya da Saraydaki Kemancı 1777 …
Müzikoloji Ve Hafız Emin Işık’ın Kasidesi…
Müzikoloji ve Katibi Edvarı- 1530
Müzikoloji kütüphanesine yeni bir yayın: “Türk Musikisi Atlası”
Müzikoloji ve , Neyzen Özdönmez...
Müzikoloji ve Ökten’den Sanat Felsefesi…
Müzikoloji ve altı parmakla mucib problemi…
Müzikoloji ve adalet duygusu...
Müzikoloji makalelerinde bibliyografyanin yeri: Bibliyometri analizi…
Müzikoloji sefinesi ya da gemisi…
Müzikoloji ve Meragi’nin mavi boncuğu…
Müzikoloji ve mağara metaforu...
Müzikoloji ve Barış...
Müzolojide Dürretüt-Tac, O Eseri Şirazi Yazmadı; Meragi öyle diyor…
Müzikoloji ve uzay yolculuğu...
Müzikoloji ve Afyonkarahisar İbrahim Alimoğlu Çalgı Müzesi…
Müzikoloji ve Demetnağme; bir kadın bestekar Demet Tekin yeni albümü…
Müzikoloji ve tereke defterleri veya müzayede katalogları…
Müzikoloji: Nayi Osman Dede’ye verilen teşvik ve bize verilen teşvik…
Müzikolojide fedakarlık, adalet, bol toplumsal örnekli yeni yıl…
Müzikolojide bir sempozyum macerası: Mevlana Araştırmaları Enstitüsü’nün Selam Vakti 745. Vuslat Yılında A.A. Konuk, Mesnevi, Fusus arasında intihal ve sadeleştirme
Müzikoloji ve Abdülkadir Meragi’nin hayaletleri...
Müzikoloji’de bir kaynak: Keşfü’l-Hümum 1341
Müzikoloji ve Cumhuriyet Bayramı…
Müzikoloji açısından “Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları”…
Müzikoloji, deprem, İstanbul ve Itri
Müzikoloji ve zevk-i selim…
Müzikoloji, Lazkiye ve Mehmet Ladiki…
Müzikolojide Bir Problem: “Kantemiroğlu 'Edvar'ını ne zaman yazdı? XVI ve XVII. Yüzyıllarda 'Edvar' var mı?..“
Müzikoloji ve Gürültü Teröristleri...
Müzikolojide Yusuf Kırşehri’nin Önemi: Yeni Sistemci Anadolu Edvarları Ekolünün Kurucusu…
Müzikolog Rauf Yekta küstü mü? "Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları" üzerine...
Müzikolojide Dualistlikten Deistliğe
Müzikoloji ve yeni Türkiye...
Müzikoloji, Müzikterapi ve Rahmi Oruç Güvenç…
Müzikolojide Rol Model -1-
Müzikoloji ve Neva Kâr’ın yıldönümü…
Yeni bir yayın: Müzikoloji ve “Evliya Çelebi’de Çalgılar“ …
Müzikolojinin veya İTÜ TMDK’nın 43.YIL kutlaması…
Müzikolojide veya müzikte yansıma felsefesi…
Müzikoloji ve Bölüm Başkanı Stratejisi...
Müzikolojide ve Müzikte Sürrealizm
Müzikte Mimesis Felsefesi veya bir aldatmaca..
Bestekar Musli, Kuruyemiş Ansiklopedisi ve Müzikoloji …
Müzikte "katarsis"...
Müzikoloji, Âmili ve Keşkül-i Müzikolog...
Müzıkolojı ve Cenaze Marşı ya da Segah Tekbir...
Müzikoloji ve Makasıdül-Elhan’ın kaç versiyonu vardır?
Müzikoloji, Edvar, Duvar, Yıldönümü...
Müzikoloji ve Edvarların Bir Yenisi: 1767 Yılı Hekimbaşı Edvarı …
Müzikoloji, Nuri Özcan Ve Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2017
Müzikolojide Çalışmalar: Türk Müziğinde Eğitim Çalıştayı…
Müzikoloji, keman eğitiminde yeni bir kitap…
Muzikolojide yeni bir terim önerisi: Eurogenetic
Müzikoloji : Bu eserin sahibi Nane’dir Nane! Muhayyer ağır çember “Vakt-i subh oldu“…
Müzikoloji ve Itri Haftası dolayısıyla yeni şeyler söylemek…
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2016
Müzikoloji ve Itri’nin yılbaşı şarkıları…
Müzikoloji, panel ve ödüllendirme, Itri …
Müzikoloji "eleştiri ve çuvaldız", "dedikodu ve çeki düzen"…
Müzikoloji, Ömer Hayyam, bilgi ve anlayış…
Müzikoloji ve 2016 Taşköprülüzade Sempozyumu
Müzikoloji ve koku tarihi veya Itri’nin babası ne iş yapardı?..
Müzikoloji, Astroloji ve Itrî …
Müzikoloji sanatın korunmasını zorunlu görür…
Müzikoloji ve küreselleşen keşif ilişkisi…
Bibliyografyasız müzikoloji olur mu?..
Türk müziği tarihinde ihtilalin öldürdüğü bestekar kimdi?
Itri'nin yaşadığı ihtilaller …
Müzikolojide ihtilallerin yeri veya yersizliği…
Müzikoloji, Bilimsel Müzikoloji, Müzikoloji Bölümleri, İdeal Müzikoloji, Müzikolog Terimleri…
Müzikoloji ve sanata verilen değer: Fehm-i muhsin
Müzikolojide Urmevi’nin Yeri ve Müzik Eğitiminde Kadim Altı-Parmak Metodu… Recep Uslu
Urumiyeli Safiyyüddin ile “Devirler“ üzerine müzikoloji sohbeti...
Müzikolog Nobel ödüllü Urmiyeli Safiyyüddin ve “Hayali Meşk Hikayesi -2”
Müzikolojide iki ucu xxxlu değnek…
Müzikoloji, icra değişiklikleri – 2
Müzikoloji ve icra değişiklikleri, problemleri…
Müzikolojiye takviminizde yer ayırın: Bilgi-şölenleri/ sempozyumlar ve kongreler…
Müzikoloji ve Meragi’nin besteleri…
Müzikolojide Perde Transkripsiyonları ve Meragi’nin yeni bir eseri: Muhtasar Der İlm-İ Musiki...
Itri’nin keşfedilen yeni bir eseri mi? Evet, yeni bir şiiri…
Müzikoloji ve tercümelerin katkısı…
Türk Müziğinin “Bütünlüğü”ne evet - Itri Adına Ödül Organizasyonu…
Müzikoloji ve akademik çalışmaları teşvik…
Yeni yıl muamması: Itri muammasını çözen var mı?
Gencebay’a verilen ödül ve müzikolojide türler konusu…
Sanatçı, müzikolog, metodoloji ve yazı hakemliği…
Müzikoloji Atölyesi ve Sonuçları -1-
Muzikoloji ve Din...
Müzikoloji: Yanlışların karşısında durma cesareti...
Olmadı Kâmil Hoca: Müzik, eleştiri ve doğruluk...
Medeniyet sanat ve müzik...
Bir bestenin notası: Ahmed Hatiboğlu
İki kitap tanıtımı: Itri ve Makedonya’da Piyano, Prof.Dr. Aida İslam ve Balkan Türk Müziği
Panayot Abacı ve Türkiye’de müzikoloji kolay mı?..
Müzikolojiden Uluslararası Konservatuvara Makam Teorisi...
Müzikolojide birleşelim -3-
Müzik terapi ile başbaşa...
Müzikolojide birleşelim -2-
Bir “Müzik Bibliyografyası“nın başına gelenler...
Müzikolojide birleşelim...
1. Gazi Türk Müziği Günleri, Sazendeler Yarışması ve Müzikle tedavi olur mu?..
Türk Müziği Yarışması ve Uluslararası Sanat Müziği Kaynakları…
Gazi Üniversitesi’nde Kutlu Doğum Haftası ve Üniversiteler...
Ruhi Ayangil'in mektubu müzikolojinin feryadıdır...
Yüz yıldır aranan Meragi’nin Müzikler Hazinesi (Kenz-ül Elhan) adlı eseri bulundu mu?..
Müzikolojide Yeni Bir Metot: Bibliyometri Analizi
Müzikolojinin nedir şu edebiyat biliminden çektikleri...
Bugünlerin müzikolojik faaliyetleri...
Tarihi gerçekleri yazmak...
Müzikoloji ve sosyal psikoloji...
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
Dünyanın en zeki insanı da olsanız, bulunduğunuz ortam vasat ve vasatın altındaki kimselerden ibaret ise, düzeyinizi bile koruma imkanınız yoktur. Hepimiz beraber en çok zaman geçirdiğimiz beş kişinin ortalamasıyız.
( Jim Rohn)
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.30ms