Bugün - Saturday, December 14, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Recep Uslu

Recep Uslu -  Türk müziği tarihinde ihtilalin öldürdüğü bestekar kimdi?

Türk müziği tarihinde ihtilalin öldürdüğü bestekar kimdi?
Yazı Tarihi: Monday, August 8, 2016

Besteciler, müzisyenler genellikle barışçı insanlardır. Mesleklerini en iyi barış ortamında yaptıklarını iyi bilirler. Savaş zamanında itibarları yükselse bile, bu bir kısım müzisyenler, genellikle askeri müzik yapanlar için biraz itibar kazanırlar. Fakat bu itibar sınırlıdır. Çünkü bütün müzisyenler bilirler ki müzik sanatı ancak barış zamanında zenginleşir.

Barışçıl oldukları için müzisyenler genellikle ihtilalleri sevmezler, ihtilal, savaş gibi kaos istemezler.

Bununla birlikte ihtilallerin unutulmayan müzisyenler bıraktıklarını ben Hasan Mutlucan'dan bilirim. Bir ihtilalin öne çıkardığı Hasan Mutlucan bir TRT sanatçısı olmasına rağmen neredeyse ölünceye kadar ihtilalin sanatçısı olmaktan kurtulamadı.

Hasan Mutlucan hayata tiyatro ile başladı, ama kader onu Darbe Sanatçısı olarak tanınmasına sebep olan olayların içine attı. O  davudi sesiyle söylediği Kahramanlık türküleriyle tanındı. 2011'de 85 yaşında vefat etti. Gerçekte o “Kahramanlık Türküleri” söyleyen bir sanatçı idi.

Geçen yazımızda konu edindiğimiz Buhurizade Itri'nin saraydaki konumunun yükselmesini davudi sese sahip olmasında aramak lazım. 1712'de öldüğü zaman onun yetiştirdiği onlarca Enderun öğrencisi, 18. yüzyıl başlarında Klasik müziği temsil eden yeni değerlerin yetişmesinde öncü oldular. III. Ahmed dönemi Lale Devrinin müziğini temsil edenler onun Enderun'da yetiştirdiği müzisyenlerdi. Lale Devri bir ihtilalle sona erdirildi. Fakat 18. yüzyıl boyunca Klasik müzik bayrağını alan yeni müzisyenler oldu. Dilhayat kalfa. Hızır Ağa, Zaharya. İsmail Ağa vs. Zaharya, Ama Corci neredeyse 18. yüzyılda Osmanlı/Türk müziğine katılan Keman'ın ilk saray öğrencilerini yetiştirerek Batı müziğinin ilk etkisine öncülük etmiş oldu. Kemani Hızır Ağa bunlardan biri idi. Kemani Hızır Ağa'nın müsebba usulünü icat ettiği zaman henüz bir çavuş olan bestekar İsmail Ağa, hatta bu dönemde yaptığı bir bestesinde müsebba usulünü kullanmıştı. İşte bu İsmail Çavuş, III. Selim zamanında çoktan Ağa olmuştu, fakat kendi yazdığı minyatürlü güfte mecmuasında (Berlin nüshası) kendi bestelerinin başında İsmail Çavuş Ağa diye kaydetmiştir. Bunun sebebi müzikle ilgilenmeye ve besteciliğe çavuş rütbesini aldığı zaman başlamış, hatta besteleriyle ün yapmış olmasından kaynaklanıyordu. Bu eser Dilhayat Kalfa'nın bazı araştırmacıların dediği gibi 1740'da ölen değil, tam aksine 1740'larda yeni yeni ünlenen, 1780'lerde Şehzade Selim'in (III.) yeni icat ettiği makamlarda beste yapan bu tanburi bestekarın, 1780-85'lerde vefat etmiş olabileceğine işaret etmektedir.

Işte tam bu sıralarda Osmanlı Sarayı’nda önemli bir olay oldu. 1785 Darbe suçlamasıyla Halil Hamid paşa görevinden azledildi ve öldürüldü. Şehzade Selim “kafes hayatı” yaşıyor, müzik dersleri alıyordu. Fakat bu olayda adı geçen, olaya taraftar olanlar veya muhalif olanların adları unutulmadı.

Itri'nin ölümünden neredeyse 77 yıl sonra: Yıl 1789. Fransa'da Fransız ihtilali olurken, Osmanlı'da taht değişikliği oldu. Abdülhamid öldü, yerine 28 yaşındaki III Selim geçti. III. Selim bazı askeri erkanı görevinden azletti, bu kişiler arasında Başçavuş İsmail Ağa da vardı. Kimdi bu İsmail Ağa, müzik tarihinde ne yeri var?

Doğrusu arkadaşım edebiyatçı ve pek çok divanın basımını sağlamış Gazi Üniversitesi öğretim üyesi sayın Prof. Dr. Yaşar Aydemir, “sen müzikologsun, şu yazmadan daha iyi anlarsın” deyip bana Berlin Ktp. 3370 nolu yazmayı vermeseydi, ben de onun varlığından haberdar olmayacaktım. En önemlisi de literature geçmemiş bir güfte mecmuası yazarı olduğunu bilemeyecektim.

Azledilişinden bir yıl sonra ölen İsmail Ağa ve Berlin’deki mecmuası incelenmeğe değer. En azından müzik tarihimiz açısından önemli bir mecmua olmalı. Yapılan ön incelemede Başçavuş İsmail Ağa’nın 1730-1800 yılları arasında yaşayan bir asker müzisyen olduğu anlaşılmaktadır.

Bilindiği üzere III. Selim yenilikler padişahı olarak anılır. Nizam-ı Cedid en önemli yeniliklerinin başında gelir. Henüz Batı müziği sadece bu askerlerin yürüyüşlerine eşlik eden bando tarafından icra ediliyordu. giyiliyor.

Çeştli tezlerde ve araştırmalarda III. Selim’in 16-24 arası farklı rakamlarla makam icat ettiğinden söz edilir. Bunlar ne kadar doğrudur? III. Selim’in icat ettiği makamlar ve eserleri gözden geçirilerek kaç makam icat ettiği anlaşılabilir. Ancak makam icat etme tekniğini anlamış bir besteci olarak iyi bir neyzen, icracı ve müzik bilgisi olduğu anlaşılmaktadır. İcat ettiği makamları takdir edenler arasında Abdülbaki Nasır Dede gibi bir otoritenin olması onun müzisyenliği hakkında bir fikir vermektedir.

Kabakçı Mustafa İsyanı olarak tarihe geçmiş bir isyandan söz eder tarihçiler. Yine tarihçiler bu isyanın arkasında bir “ihtilal/darbe” planı olduğunu da belirtirler.

Uzun sözün kısası geçen yazımızı bitirirken ihtilalin öldürdüğü besteciden söz etmiştik ya.

İşte bu ihtilal, III. Selim'i tahtan indirmiş ve bu yetmezmiş gibi 46 yaşındaki bestekar genç padişahı öldürmüştür. Bu darbeyle ilgili, son yazım. Müzik ve Müzikolojiye zararını hatırladıktan sonra daha fazla söze hacet yok.

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış, ilk yorumu siz yapın.

Diğer Yazıları

Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Müzikolojiye müzik terimleri sözlüklerinin bir yenisi...
Müzikoloji: Değerli Bilgem söyle bana, Türk müziğine atıf var mı?..
Müzikoloji ve Hanefi Özbek’in Form-Tür ve Usul Bilgisi Yayınları...
Müzikoloji ve Gökhan Yalçın’ın Kevseri Mecmuası...
Müzikoloji ve Timur Selçuk’un ardından...
Müzikoloji ve terimlerle ilgili Dr. Göktan Ay’ın yeni kitabı...
Müzikoloji: Meragi’nin Zübdetül-Edvar’ı yayınlandı...
Müzikoloji ve "karabilim-bad science"...
Müzikoloji, Hafız Post Mecmuası, Buhurizade ve Kuçeksünbüle Makamı...
Müzikoloj ve saygı ile linç arasında…
Müzikolojide yeni bir bibliyografya…
Müzikoloji ve “Unmuzec İlimler Ansiklopedisi”nde müzik ilmi…
Müzikolojiye yön veren metinler...
Müzikoloji ve romanlarda müzik…
Müzikoloji: Meragi, Nesimi’den ilham aldı mı?..
Müzikoloji ve Mühr-i Süleyman...
Müzikoloji ve Müziğin İcadı, Mehmetşah, Pisagor, Şeyh-İ Musikar...
Müzikoloji, Meragi’nin Cami’si ve Babak Khazrai Edisyonu
Müzikoloji, Müzik Sosyolojisi ve Meragi...
Müzikolojide ötekileştirme…
Müzikoloji ve 16. yy Türk müziği: “Orada bir musiki var”…
Müzikoloji ve elimdekiler
Yeni bir "Edvar"…
Müzikoloji ve yeni yıla giriş…
Müzikoloji ve Müzik Tarihinde Kevseri-Kemani Hızır Ağa…
Müzikoloji ve Selim Dede Kimdir?..
Müzikoloji'de Oransay 30.Yıl Anması ve 1702 yılında Itri…
Müzikoloji, Asaf Halet Çelebi ve Todi Musikisi…
Müzikoloji ve Canfeza Edebiyat…
Müzikoloji ve Keman Tarihi ya da Saraydaki Kemancı 1777 …
Müzikoloji Ve Hafız Emin Işık’ın Kasidesi…
Müzikoloji ve Katibi Edvarı- 1530
Müzikoloji kütüphanesine yeni bir yayın: “Türk Musikisi Atlası”
Müzikoloji ve , Neyzen Özdönmez...
Müzikoloji ve Ökten’den Sanat Felsefesi…
Müzikoloji ve altı parmakla mucib problemi…
Müzikoloji ve adalet duygusu...
Müzikoloji makalelerinde bibliyografyanin yeri: Bibliyometri analizi…
Müzikoloji sefinesi ya da gemisi…
Müzikoloji ve Meragi’nin mavi boncuğu…
Müzikoloji ve mağara metaforu...
Müzikoloji ve Barış...
Müzolojide Dürretüt-Tac, O Eseri Şirazi Yazmadı; Meragi öyle diyor…
Müzikoloji ve uzay yolculuğu...
Müzikoloji ve Afyonkarahisar İbrahim Alimoğlu Çalgı Müzesi…
Müzikoloji ve Demetnağme; bir kadın bestekar Demet Tekin yeni albümü…
Müzikoloji ve tereke defterleri veya müzayede katalogları…
Müzikoloji: Nayi Osman Dede’ye verilen teşvik ve bize verilen teşvik…
Müzikolojide fedakarlık, adalet, bol toplumsal örnekli yeni yıl…
Müzikolojide bir sempozyum macerası: Mevlana Araştırmaları Enstitüsü’nün Selam Vakti 745. Vuslat Yılında A.A. Konuk, Mesnevi, Fusus arasında intihal ve sadeleştirme
Müzikoloji ve Abdülkadir Meragi’nin hayaletleri...
Müzikoloji’de bir kaynak: Keşfü’l-Hümum 1341
Müzikoloji ve Cumhuriyet Bayramı…
Müzikoloji açısından “Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları”…
Müzikoloji, deprem, İstanbul ve Itri
Müzikoloji ve zevk-i selim…
Müzikoloji, Lazkiye ve Mehmet Ladiki…
Müzikolojide Bir Problem: “Kantemiroğlu 'Edvar'ını ne zaman yazdı? XVI ve XVII. Yüzyıllarda 'Edvar' var mı?..“
Müzikoloji ve Gürültü Teröristleri...
Müzikolojide Yusuf Kırşehri’nin Önemi: Yeni Sistemci Anadolu Edvarları Ekolünün Kurucusu…
Müzikolog Rauf Yekta küstü mü? "Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları" üzerine...
Müzikolojide Dualistlikten Deistliğe
Müzikoloji ve yeni Türkiye...
Müzikoloji, Müzikterapi ve Rahmi Oruç Güvenç…
Müzikolojide Rol Model -1-
Müzikoloji ve Neva Kâr’ın yıldönümü…
Yeni bir yayın: Müzikoloji ve “Evliya Çelebi’de Çalgılar“ …
Müzikolojinin veya İTÜ TMDK’nın 43.YIL kutlaması…
Müzikolojide veya müzikte yansıma felsefesi…
Müzikoloji ve Bölüm Başkanı Stratejisi...
Müzikolojide ve Müzikte Sürrealizm
Müzikte Mimesis Felsefesi veya bir aldatmaca..
Bestekar Musli, Kuruyemiş Ansiklopedisi ve Müzikoloji …
Müzikte "katarsis"...
Müzikoloji, Âmili ve Keşkül-i Müzikolog...
Müzıkolojı ve Cenaze Marşı ya da Segah Tekbir...
Müzikoloji ve Makasıdül-Elhan’ın kaç versiyonu vardır?
Müzikoloji, Edvar, Duvar, Yıldönümü...
Müzikoloji ve Edvarların Bir Yenisi: 1767 Yılı Hekimbaşı Edvarı …
Müzikoloji, Nuri Özcan Ve Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2017
Müzikolojide Çalışmalar: Türk Müziğinde Eğitim Çalıştayı…
Müzikoloji, keman eğitiminde yeni bir kitap…
Muzikolojide yeni bir terim önerisi: Eurogenetic
Müzikoloji : Bu eserin sahibi Nane’dir Nane! Muhayyer ağır çember “Vakt-i subh oldu“…
Müzikoloji ve Itri Haftası dolayısıyla yeni şeyler söylemek…
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2016
Müzikoloji ve Itri’nin yılbaşı şarkıları…
Müzikoloji, panel ve ödüllendirme, Itri …
Müzikoloji "eleştiri ve çuvaldız", "dedikodu ve çeki düzen"…
Müzikoloji, Ömer Hayyam, bilgi ve anlayış…
Müzikoloji ve 2016 Taşköprülüzade Sempozyumu
Müzikoloji ve koku tarihi veya Itri’nin babası ne iş yapardı?..
Müzikoloji, Astroloji ve Itrî …
Müzikoloji sanatın korunmasını zorunlu görür…
Müzikoloji ve küreselleşen keşif ilişkisi…
Bibliyografyasız müzikoloji olur mu?..
Türk müziği tarihinde ihtilalin öldürdüğü bestekar kimdi?
Itri'nin yaşadığı ihtilaller …
Müzikolojide ihtilallerin yeri veya yersizliği…
Müzikoloji, Bilimsel Müzikoloji, Müzikoloji Bölümleri, İdeal Müzikoloji, Müzikolog Terimleri…
Müzikoloji ve sanata verilen değer: Fehm-i muhsin
Müzikolojide Urmevi’nin Yeri ve Müzik Eğitiminde Kadim Altı-Parmak Metodu… Recep Uslu
Urumiyeli Safiyyüddin ile “Devirler“ üzerine müzikoloji sohbeti...
Müzikolog Nobel ödüllü Urmiyeli Safiyyüddin ve “Hayali Meşk Hikayesi -2”
Müzikolojide iki ucu xxxlu değnek…
Müzikoloji, icra değişiklikleri – 2
Müzikoloji ve icra değişiklikleri, problemleri…
Müzikolojiye takviminizde yer ayırın: Bilgi-şölenleri/ sempozyumlar ve kongreler…
Müzikoloji ve Meragi’nin besteleri…
Müzikolojide Perde Transkripsiyonları ve Meragi’nin yeni bir eseri: Muhtasar Der İlm-İ Musiki...
Itri’nin keşfedilen yeni bir eseri mi? Evet, yeni bir şiiri…
Müzikoloji ve tercümelerin katkısı…
Türk Müziğinin “Bütünlüğü”ne evet - Itri Adına Ödül Organizasyonu…
Müzikoloji ve akademik çalışmaları teşvik…
Yeni yıl muamması: Itri muammasını çözen var mı?
Gencebay’a verilen ödül ve müzikolojide türler konusu…
Sanatçı, müzikolog, metodoloji ve yazı hakemliği…
Müzikoloji Atölyesi ve Sonuçları -1-
Muzikoloji ve Din...
Müzikoloji: Yanlışların karşısında durma cesareti...
Olmadı Kâmil Hoca: Müzik, eleştiri ve doğruluk...
Medeniyet sanat ve müzik...
Bir bestenin notası: Ahmed Hatiboğlu
İki kitap tanıtımı: Itri ve Makedonya’da Piyano, Prof.Dr. Aida İslam ve Balkan Türk Müziği
Panayot Abacı ve Türkiye’de müzikoloji kolay mı?..
Müzikolojiden Uluslararası Konservatuvara Makam Teorisi...
Müzikolojide birleşelim -3-
Müzik terapi ile başbaşa...
Müzikolojide birleşelim -2-
Bir “Müzik Bibliyografyası“nın başına gelenler...
Müzikolojide birleşelim...
1. Gazi Türk Müziği Günleri, Sazendeler Yarışması ve Müzikle tedavi olur mu?..
Türk Müziği Yarışması ve Uluslararası Sanat Müziği Kaynakları…
Gazi Üniversitesi’nde Kutlu Doğum Haftası ve Üniversiteler...
Ruhi Ayangil'in mektubu müzikolojinin feryadıdır...
Yüz yıldır aranan Meragi’nin Müzikler Hazinesi (Kenz-ül Elhan) adlı eseri bulundu mu?..
Müzikolojide Yeni Bir Metot: Bibliyometri Analizi
Müzikolojinin nedir şu edebiyat biliminden çektikleri...
Bugünlerin müzikolojik faaliyetleri...
Tarihi gerçekleri yazmak...
Müzikoloji ve sosyal psikoloji...
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Yirminci yüzyıl: İcracının çağı*...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
Okumayan müzisyen nasıl düşünsün ki?..
(Ayhan Sarı)
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.23ms
cheap jordans|wholesale air max|wholesale jordans|wholesale jewelry|wholesale jerseys