Bugün - Tuesday, March 19, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Ayhan Sarı

Ayhan Sarı - Orhan Gencebay ile TMDK'da söyleştik…

Orhan Gencebay ile TMDK'da söyleştik…
Yazı Tarihi: Saturday, March 12, 2016

Müzik tarihimizi daha yazamadık. Biliyoruz ki, bildiğimizden daha çok eskilere dayanıyor. Karanlık bölgeler var. Özellikle Osmanlı dönemi öncesi . GTM hakkında bilinmeyenimiz çok.  Çalgılarımızdan bestecilerimize değin. 22 tane müzikoloji bölümümüz var. Bir eksik bir fazla. Sayıdan ziyade işlev arıyoruz. Ve yuvarlak rakamla 200 yıldan bu yana müzik tarihimizle birlikte gelen müzik anlayışlarının çeşitlenmesi. Türk, batı, halk. Hepsi devlet içinde kendine göre kurumsallaşmış ortalama 100 yıl. Hepsinin birbirine karşı red mekanizmaları gelişmiş, geliştirilmiş. Şöyle bir çevreme bakıverdiğimde bu red mekanizmaları içinde zarar görmeyen yok gibi.

Ve demiştim ki: "Akademik müzik hayatımızdaki içsel çatışmalar, o -sinsi- bölünmeler bize tarihimizin bir mirasıdır."  Biz 21.yy'da bu mirası artık görüyoruz. Türkiye'de üretilen ne olursa olsun tüm müziklere saygı duyuyoruz.

. . .

Orhan Gencebay Türk müziği içinde uzun yollar katetti ve müzik tarihimizde bir dönem taşı olmayı haketti. Bestecilikten, söz yazarlığına (ki bestelerinin sözlerinin %90'ı, bestelerinin %100'ü kendisine aittir), bağlama virtüözlüğüne, yüzyüze olmasa da kayıtlarıyla yetiştirdiği örnek olduğu bağlama öğrencileri, bir stüdyo müzisyenliğinden çalgılama ve orkestralama ustalığına, Gencebay çoksesliliğine, armonisine ve yine kendisini yetiştirdiği ileri Türk tarihi bilincine (örneğin karşılaştırmalı yerel ezgiler araştırmalarından Harmandalı Zeybeği'ne ta Pencap'ta rastlaması) ve buradaki herkesin, Türkiye'deki hemen tüm müzisyenlerin geleceği, bundan sonraki mecburi ana yaşam unsuru telif hakları mücadelesi...

Can alıcı söylemleri 1828'deki Saray konservatuarı ve 1924'deki Musiki Muallim Mektebi ile 1934 yılındaki “Milli Musiki ve Temsil Akademisi Kanun Tasarısı”’nın TBMM'de kabul edilmesi ve 1936'da ilk konservatuarın öğretime başlamasında batılılaşma yerine çağdaşlaşma nın temel alınmaması yanlışlığının 10 yıllarımıza malolan ve günümüzde de süren uzantıları.

Ve daha neler, neler…

Canlı bağlama örnek icrasından beste ve seslendirim örneklerinin kayıtlardan sunulmasına değin.

Bu buluşmayı sağlamak için aylardır her iki taraf ile de iştişare içindeydim ve İTÜ TMDK Müdürü Sn. Prof. Adnan Koç ev sahipliği yaptılar.

10 Mart 2016'nın Türk müziği tarihinde önemli bir yeri olacaktır. Bu buluşma tarih söylemlerinde yerini alacaktır.

Sn. Orhan Gencebay'a, TMDK Müdürü Sn. Prof.Dr. Adnan Koç'a ve İTÜ Rektörlüğü'ne teşekkür etmek istiyorum.

. . .

Söze Gencebay'ın sanatçılar için hayati bir konu olarak gördüğü, büyük mücadeleler verdiği ve konservatuarlardan mezun olanlar için de geçimlerini sağlama açısından gelecekte hayati önem arzeden telif hakları ile başladık.

Çünkü görülen o ki hemen tüm konservatuar/sanat/müzik okulu mezunları artık özel müzik alanlarında geçimlerini. En azından bugün için öyle görünüyor

Sonrasında Sn. Gencebay'ın müzik tarihimize ışık tutacak müzik hayatı, serüveni yarım asırlık mücadelesi, her yönden varlığı, sanatçı kişiliği ile devam eden içerik anlamında dolu dolu bir sohbet.

Orhan Gencebay'ın gerek müzik tarihimiz, gerek müzik insanlığı ve kültürel birikim olarak ne kadar donanımlı olduğuna bir kez daha tanık olduk. Bu intiba salondan gelen olumlu tepkilerden de belli oluyordu.

İşte bazı notlar: Fransa'da kayıtlı besteci sayısı 153.000, bizde 30.000, dönen para oralarda neredeyse milyar dolar, bizde anca milyon dolar;

Şöyle diyor: "1950'ler telsiz gelişimi yılları, mikrofonlar, efektler vs. İki tür müzik vardı, sanat ve halk. Müzikler tüm dünyada çeşitlendi. 1960'lar patlama yılları, serbestliğin gelişi. Özgür besteler çıkmaya başladı. Ben 1968 kuşağı içinde yer alırım… Arabesk değil, serbest müzik. Arabeski gazeteciler, magazinciler çıkardılar ki çok yanlış bir tanımdır. Beni Mısır'da bir bilim adamı grubuna soruyorlar ve "Bizimle ilgisi yoktur, Türk müziği yapıyor" cevabı alıyorlar. Batı müziğinde tonaliteyi ikinci plana atan Debussy'nin (1862-1918) bile "Arabesk1-2" besteleri vardır… 1826'da batılılaşma değil, çağdaşlaşma olmalıydı. 1934'de kurulan Musiki Muallim Mektebi'nin içinde Türk müziği olmasını isterdim. 1976'da TMDK'nın bile kerhen kurulduğunu biliyoruz. ben değerlerimizin özgürce değerlendirilmesinden yanayım. Bestelerimde, müziğimde kuralsız değilim. Ahmet Adnan Saygun Leyla ve Mecnun film müziğimi dinlemiş ve şöyle demiş: 'Orhan Gencebay batı müziğiyle ilgilenseydi, büyük bir besteci olurdu.' Ben Türk müziği insanıyım."

Bir Gencebay çalgılama ve orkestralaması. Eserlerinde kornodan obuaya, bozukiye geniş bir -yerinde- çalgı kullanımı.

Yaylı kayıtlarında çektiği icra sıkıntıları ve senfoni/opera müzisyenlerinin icra etmesi, Sadece Gurbet'te çoklu bağlama kullanımı, Çoban Kızı'nda jaz doğaçlamaları, Leyla Mecnun film müziğinde büyük ikili kakışımları, Nihavend Uvertür'ü,  Her zaman bakarken mavi sulara'da (1968) mahur makamı, tipik vals temposu, bozuki, vibrafon kullanımı, film müziklerinde çello/kanun kombinasyonunun ilginçliği, Batsın bu dünya'nın ilk halindeki İspanyol flamenko gitar sololar, usullerin ilginç kullanımı 3+2+3 gibi, GTSM karakterli eserleri, Diriliş'te kendi icra ettiği dombra girişi, batı ve Türk çalgılarının adeta bir sentezi olması, diyapazonu esas alarak dünyayla entegre olması,Türk stüdyo kayıt tarihinin canlı tanığı ve adeta hocası kimliği, stüdyoları okul gibi değerlendirmesi, dünya müzikleriyle entegrasyonu ve Harmandalı zeybeğinin hemen aynısını Pencap'ta rast gelmesi ve son bestelerinin son dizesinde Bedensiz aşk'ta "Gencebay", Canım Türkiyem'de "Orhan" şeklinde ilk kez mahlas kullanması.

Müzik okullarında üç konuya önem veriyor: 1- Mirası korumak, 2-Mirası bugüne taşımak, 3-Kendimizi dünya insanı olarak görmek.

Ve dünya özetlemesi: Newton çarkı'nın durduğunda çok renkli, döndüğünde tek renkli görünmesi.

"Kimsenin piyasayı küçük görmemesi" dileği.

Gencebay'ın eserleri söz olarak incelenmiş görünse de müzik analizi henüz yapılmadı. Bu analizden bu topraklara özgü yeni bir armoni, yeni bir çalgılama orkestralama tekniği için önemli tesbitler çıkabilir.

Ve İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuarı'ndaki bu tarihi buluşmada hemen herkes tanık oldu ve anladı ki Gencebay Türk müziği / Türk kültürü için büyük bir kazanım. Ve müzik eğitimimizde yıllarca yanlış aktarılan bir Orhan Gencebay oldu. Söyleşide salondan edindiğim sonuç şuydu: "Biz O'nu tanımıyormuşuz..."

Orhan Gencebay ile Söyleşi etkinliğinin sonuda ustanın bağlamasını ve "Orhan Baba" diye isimlendirilen divan bağlamasını çalmaya başladı ki herkesin nefesini tuttuğu, hemen herkesin kamerasını açtığı andı. Açış ardından Balıkesir Bengisi ve Şereflikoçhisar Zeybeği'ni seslendirdi. O ajilite, virtüöziteye, o müzikaliteye, müziğin Gencebay parmaklarından, gönlünden çıkan güzelliğine çoğu insan ilk kez tanık oluyordu.

Bu İletişim çağında yüzeyselliğe, bir iletişimsizliğe daha son veriliyordu.


Ayhan Sarı


Etkinlik haber: http://www.musikidergisi.com/haber-4465-orhan_gencebay__ayhan_sari_soylesisi_itu_turk_musikisi_devlet_konservatuarinda..._.html 

Bir hayranının etkinlik izlenimleri: http://www.orhanabi.net/forum/threads/orhan-baba-ile-s%C3%B6yle%C5%9Fi.4446/ 

Musiki Dergisi etkinlik sonrası haber: http://www.musikidergisi.com/haber-4468-orhan_gencebay_itu_tmdkda_idi%E2%80%A6.html 

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış, ilk yorumu siz yapın.

Diğer Yazıları

Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Orkestra müziğin fabrikasıdır...
İşlevsel Müzikoloji - Functional Musicology…
Kemençe Kuartet ve Türk Müziği Orkestrasına giden yola bugünden bir bakış…
Arabesk müzik geri (mi) dönüyor?..
Gültekin Oransay'ın ardından 30 yıl…
“Mızıka“ kelimesi ile “mızıkçılık“ arasındaki ilişki…
Nüfuzun sanat üzerine etkisi…
Müzikte batılılaşma travması “tedavi“ edilebildi mi?..
Türkiye'de Türk Müziği Orkestrası'nı yönetecek şef var mı?..
Topluluktan orkestraya...
Geleneksel Türk müziği tarihine ışık tutacak bu yazı ne zaman yazılmış?..
Para karşılığı akademik yayınlar skandalı…
III. Kuzey Kıbrıs Korolar Festivali’nin ardından...
Müziğin bilimini biraz fazla mı abarttık ne?..
Transistörlü radyodan internet radyosuna ve sonrası…
Müzikolojinin temeli “1. derece kaynak“ bilgileridir…
Tanbur çalgısını unutturanlar…
Toplumsal sorunlarımızı halletmeden temel müzikal sorunlarımızı çözemeyiz…
Türkiye’de Batı müziği olmasaydı, GTM kurumları olmazdı…
Müzik Üniversitesi’nden 2. Güzel Sanatlar Üniversitesi’ne…
Çanakkale Korolar Festivali'nin ardından…
7’sinden 70’ine Türk müziği bütünlüğünde saplantılar/bölünmeler...
El yordamı müzikologları…
“Frankfurt Musikmesse - 2017“ izlenimleri…
Hobi koroları...
Çanakkale'de ateşe kalkmak…
Korolar Festivali'nde ilk kez Geleneksel Türk Müziği Koroları da sahne alacak…
Türkiye'de çalgı yapımcılığı mesleği üzerine...
Türkiye Koro Festivalleri tarihinde bir ilk: Çanakkale Korolar Festivali'ne GTM koroları da katılıyor…
“Geleneksel Müzik Konservatuarı“ üzerine yazmıştık…
Musiki Dergisi akademik teşvik kriterlerini karşılamamaktadır…
Düşen uçaktaki Kızılordu Korosu ve Koro Söyleme üzerine…
Plaklar, 20. yy. müziğinin tanıkları…
Osmanlı Muzika-yı Humayun ve Pakistan Cumhurbaşkanlığı Orkestrası…
Türk Musikisi Federasyonu'nun İstanbul'da toplanması üzerine...
GTM'de melek üçgeni…
Devlet Korosu Şefinin Yaşamsal Anatomisi…
Sanatta ücret iadesi…
Koro müziği yükselen değer...
Bravo Sayın Başkan…
Biri okunmuyor, birine yazı gelmiyor...
Devlet Kültür Paketi 2016 ve 2007 tarihli yazımız: “Her ilimize değil, her ilçemize yarı profesyonel koro“…
Geleneksel Türk müziğinde “Açı“ …
Orhan Gencebay ile TMDK'da söyleştik…
Müzik varsa müzik eleştirmeni de vardır...
Doğudan müzik ithaline beş kala...
Ayrıştırmak lazım…
Emek Sineması restorasyonu tamamlandı…
GTM amatör koroları faydalı mı, zararlı mı?..
Fotoğraftan “Ortak Kültürel Coğrafya Orkestrası“na…
Beş maddenin çağrıştırdıkları…
Müzikte ilk ve orta öğretim…
Öykünmeden intihale...
İyi ki Devlet Koroları var...
II. Kanun Sempozyumu ve Festivali ardından...
Divan Orkestrası...
Sokaktaki sevgisizlik...
Misafir sanatçılar için Muhalefet'ten kanun teklifi...
Panayot Abacı belgelediği dönemi kapattı…
Türk keman virtüözü Muhammed Yıldırır’ın Guinnes rekoru…
Müzik ile tedaviden heavy metalcilerin aklanmasına...
“Şarkı / Beste Yarışmaları“ sonuçlarının toplum yansımaları…
Bitlisli elektro gitar yapımcısından, İzmirli metal profil saplı bağlama yapımcısına...
Ali Rifat Çağatay, Şark Musiki Cemiyeti, Süreyya Paşa...
Seçim 2015'de partilerin müziğe yaklaşımı...
Geleneksel Türk müziğinde repertuar dersi nasıl olmalı?..
Yegane dostları okumayanlardır...
Şeyh El Ud, Suudi Arabistan’da…
Türk pop müziğini arabeskten sıyıran besteci: Kayahan...
Eski gazinolara özlemin konseri...
Geleneksel Türk müziği çalgılarınca oluşturulmuş çoksesli oda müziği kümeleri ve uluslararası sergileme bilinci...
Her ile değil, her ilçeye yarıprofesyonel korolar...
Musiki kelimesinin şapkacıları...
Müzik uğraşanlarını değerlendirme boyutu...
Ben pişirdim, sen ye!..
Kültürün ekonomiye katkısı…
“La” nasıl oldu “Neva” ?..
Müzik ağaçlarından filizlere çabalar…
Geleneksel Türk müziğinde 'Pruning' strategy ...
Devlet Korosu Şefinin Yaşamsal Anatomisi...
Nerde o “Hayal Gibi Ezgiler“...
Sempozyum dönüşü...
Eurovision'dan Turkvision'a değişen nedir?..
Bağlama satılan ilk TV reklamı...
Notayı konuşturamayanlar...
Cumhuriyet müzik tarihimizdeki dargınlıklardan güncel kesit...
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
"İstanbul sokaklarında entellektüleller de krolaştı..."
(Ayhan Sarı)
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.36ms