Bugün - Tuesday, March 19, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Ayhan Sarı

Ayhan Sarı - Notayı konuşturamayanlar...

Notayı konuşturamayanlar...
Yazı Tarihi: Monday, November 17, 2014

Müzikle ilgilenenler yüzyıllar boyu tahayyülelerindeki ezgilerin geleceğe kalması ve başkalarınca tekrar seslendirilebilmesi için bir müzik yazısı geliştirmeye çalıştılar. Okuma yazma bilmeyenler ise “müzikte kulak hafızası”nı tercih ederek kulaklarına güvenenler ile sadece yaşadıkları / birlikte oldukları yıllar içinde müzikal tatminleri için müzik yaptılar. Gelen "geleneksel" oldu... Ya kayıtsızlık yüzünden yok olanlar?.. Halkın beğenisinin yıllar içinde değişebileceği o zamanki kültür insanlarımız tarafından bilinmiyordu?.. Kalan, kaldı…Kalanlar ile “Kalan Müzik” zaten ilgileniyor…                        

Ya yazısızlık yüzünden gidenler?

Tarihimiz boyunca gelip geçen geleneksel müzik repertuarımızın topu topu 15.000 şarkı-türkü ile mi sınırlı kaldığı bir vakı'adır.

Biz hep böyleydik. “Ölen ölür(idi), kalan sağlar bizim(idi)dir”

Tıpta da, sanatta da!..

Tıp ve sanat “Türk toplumu yaşam kültürü” açısından bir başka derin konu. Belki de en önemli iki can direği.

. . .

Günümüzde müziği yazamıyan, yazdıklarında ise hala meramını geleneksel dille anlatmıya çalışan geleneksel müzisyenlerimiz epeyce çoğunluktadırlar. Devlet geleneksel müzik kurumlarımızın hemen tümünde, verilen nota üzerinde şef veya öğretmenin sözlü düzeltme veya düzenlemesine göre icra yapılmaktadır. Nota önceden hazırlanmış, yazılmış olarak verilmez. Çalışma sırasında şef veya öğretmenin sözlü isteklerine göre icracı, gerekli değişiklikleri nota üzerine yazar. Onlar kendi içlerinde anlaşıyorlardır.  Nevada uşşakdan, yegahda buseliğe değin. "Yaylılar mı, mızraplılar mı, kadınlar mı erkekler mi, Fa diyez mi, fa naturel mi; mi bemol kaç komalık?” gibi…

Ve tüm bunların ardından gelen nota / nüsha farklılığı.(**)

Eskiden bu katkı el vasıtasıyla yapılırken şimdi daha hızlı, bilgisayarla yapılıyor ki konunun çok önemli bir başka boyutu gelişiyor. Durum adeta nota anarşisine giden bir hal alıyor.

Sonrasını görüyoruz. En değerli müzisyenler ve de hocalar müziği yazmayı önemsemiyor. Hatta konservaturda GTM solfej hocasının "ben bunu ağzımla yaparak öğretiyorum, notaya ne gerek var?" diyeni bile çıkabiliyor.

Nota onlar için hâla bir anımsatma ögesidir.

Rast mı, pençgah mı? Buselik mi sultaniyegah mı?.. Aktarma mı, şed mi, transpozisyon mu?..

Onlarda geleceğe -uluslararası nota yazım işaretleriyle- belirgin bir nota kalması gibi tasa / düşünce yoktur.

Sonrasında ise müziğimizin uluslararası müzik dilinde anlaşılamadığı, tanınmadığı dile, gündeme gelir.

Daha bu topraklardaki uğraşanının kendi içinde çözümlemeye/tesbit etmeye çalıştığı müzik yazısından, Yeni Zelanda’daki engelli bir Türk müziği meraklısı, Yeni Zelanda vatandaşı ne anlıyacak, nasıl öğrenecek? Seyahat edemez ki İstanbul’a gelsin, özel meşk dersleri alsın…

Karcığar bir şarkı veya saz eserini ve segahı, veya uşşakı veya pençgahı vs birçok makamdaki eserimizi şu anda kullanılan nota yazısı ile dünyaya aktarmak mümkün değildir.

“Gelsinler, öğretelim, onlara da meşk edelim” kendini beğenmişliğinin sonucu artık tercih edilmeyiştir…

Tüm dünyada ortak müzik yazım dili olan notayı kullanamıyorsan, notanı, müzik yazını geliştiremiyorsan müziğini tanıtmak için “vuvuzela” gibi bir çalgı icat etmekten başka bir çaren kalmaz…

Tüm bunlara karşın görüyoruz ki viyolonsel sanatçımız Serdar Açın ve klarnet sanatçımız Serkan Bağatır'ın Türk tarzı icrasının Dr. Salim Abdülkerim’in “Katar Senfonisi”nde yer bulmasıyla yakın kültürel coğrafyamızın senfonik müziği yeni bir soluk alıyor…

Notanızı, müziğinizin yazım dilini uluslararası anlamda oluşturamıyorsanız gelecekte müzikal kişiliğinizin değerlendirebilmesi mümkün değildir. Nota yazısının geleneksel müziğimizi uluslararası anlamda aktarabilecek olgunlukta geliştirilmesi, müzisyenimizin müziğini geleceğe devretmede “kalansal” riski büyük ölçüde ortadan kaldıracaktır.

Duymaktayız ki İTÜ TMDK sorun hakkında; bölgesel yani "uşşaksal, rastsal, hicazsal" açıdan ikizkenar ucunun yönü değiştirilmiş bir mini üçgen işareti şeklinde bulduğu birkaç simgeyle notalama çözümünü kabul etmek üzeredir. Bu sistem şimdiye değin üretilmiş çözümlerin en ilerisi gibi görünse de "bölge-etki" gibi "bir yabancı için açık olmayan" kavramıyla soruna net bir çözüm getirememektedir.

Uşşak etkisi ve aktarmaları nedir?..

Bilinir ki sözkonusu bölgeleri öğrenmek için de Türkiye'ye gelmek, meşk etmek gerek. Görülmektedir ki sorun yine "bilene, bilinmesi gerekene" göre algılanmaktadır.

İçeriğindeki komaların görece olduğu "bir üçgen işareti" olsa olsa -eskiden olduğu gibi- turist sayımıza ve bir-iki müzisyenimizin milletlerarası "öğretme ve icra gösterme" seyahatine ekstradan -mini- etki yapar.

Sorun olarak algıladığımız GTM'nin öğrenilebilmesi ve uluslararası müzik camiasında kabulüdür.

. . .

Dünyadaki 72(!) milletin müzisyeninin -seyahat engelli de olsa- seslendirebileceği bir nota yazısı hayal ediyoruz.

Sınırların daraldığı yeryüzünde müzisyen ve müzik meraklılarının tek ihtiyacı var. O da okunabilir, çözümlenebilir, icra edilebilir, yazım işaretleriyle "kendini icra ettiren" bir nota. Yanında belki bir de ses kaydı. Ama önce nota…

“Notayı uluslararası anlamda konuşturamıyanlar” sınıfına girmenin ne alemi var?

. . .

Yıllardır belli bir zümre anlamadıkları müziği “caz yapma” olarak betimlediler.

Onlar ki notayı konuşturamadılar.

Caz yaptılar!..
_______________________________
(*) Nota önce konuşur, sonra dillenir, en son aşamada ise müziğe dönüşür...
(**) Ya giderek artan bilgisayarda nota yazım programı kullanabilenlerin "nüsha farklılığı"na olan katkıları?.. Eskiden bu katkı el vasıtasıyla yapılırken şimdi daha hızlı, bilgisayarla yapılıyor ki konunun çok önemli bir başka boyutu gelişiyor. Durum adeta nota anarşisine giden bir hal alıyor. Ama yazım sistemini oturtmadan tüm notaların sil baştan yazılması da pek mantıklı görünmüyor.

 

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış, ilk yorumu siz yapın.

Diğer Yazıları

Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Orkestra müziğin fabrikasıdır...
İşlevsel Müzikoloji - Functional Musicology…
Kemençe Kuartet ve Türk Müziği Orkestrasına giden yola bugünden bir bakış…
Arabesk müzik geri (mi) dönüyor?..
Gültekin Oransay'ın ardından 30 yıl…
“Mızıka“ kelimesi ile “mızıkçılık“ arasındaki ilişki…
Nüfuzun sanat üzerine etkisi…
Müzikte batılılaşma travması “tedavi“ edilebildi mi?..
Türkiye'de Türk Müziği Orkestrası'nı yönetecek şef var mı?..
Topluluktan orkestraya...
Geleneksel Türk müziği tarihine ışık tutacak bu yazı ne zaman yazılmış?..
Para karşılığı akademik yayınlar skandalı…
III. Kuzey Kıbrıs Korolar Festivali’nin ardından...
Müziğin bilimini biraz fazla mı abarttık ne?..
Transistörlü radyodan internet radyosuna ve sonrası…
Müzikolojinin temeli “1. derece kaynak“ bilgileridir…
Tanbur çalgısını unutturanlar…
Toplumsal sorunlarımızı halletmeden temel müzikal sorunlarımızı çözemeyiz…
Türkiye’de Batı müziği olmasaydı, GTM kurumları olmazdı…
Müzik Üniversitesi’nden 2. Güzel Sanatlar Üniversitesi’ne…
Çanakkale Korolar Festivali'nin ardından…
7’sinden 70’ine Türk müziği bütünlüğünde saplantılar/bölünmeler...
El yordamı müzikologları…
“Frankfurt Musikmesse - 2017“ izlenimleri…
Hobi koroları...
Çanakkale'de ateşe kalkmak…
Korolar Festivali'nde ilk kez Geleneksel Türk Müziği Koroları da sahne alacak…
Türkiye'de çalgı yapımcılığı mesleği üzerine...
Türkiye Koro Festivalleri tarihinde bir ilk: Çanakkale Korolar Festivali'ne GTM koroları da katılıyor…
“Geleneksel Müzik Konservatuarı“ üzerine yazmıştık…
Musiki Dergisi akademik teşvik kriterlerini karşılamamaktadır…
Düşen uçaktaki Kızılordu Korosu ve Koro Söyleme üzerine…
Plaklar, 20. yy. müziğinin tanıkları…
Osmanlı Muzika-yı Humayun ve Pakistan Cumhurbaşkanlığı Orkestrası…
Türk Musikisi Federasyonu'nun İstanbul'da toplanması üzerine...
GTM'de melek üçgeni…
Devlet Korosu Şefinin Yaşamsal Anatomisi…
Sanatta ücret iadesi…
Koro müziği yükselen değer...
Bravo Sayın Başkan…
Biri okunmuyor, birine yazı gelmiyor...
Devlet Kültür Paketi 2016 ve 2007 tarihli yazımız: “Her ilimize değil, her ilçemize yarı profesyonel koro“…
Geleneksel Türk müziğinde “Açı“ …
Orhan Gencebay ile TMDK'da söyleştik…
Müzik varsa müzik eleştirmeni de vardır...
Doğudan müzik ithaline beş kala...
Ayrıştırmak lazım…
Emek Sineması restorasyonu tamamlandı…
GTM amatör koroları faydalı mı, zararlı mı?..
Fotoğraftan “Ortak Kültürel Coğrafya Orkestrası“na…
Beş maddenin çağrıştırdıkları…
Müzikte ilk ve orta öğretim…
Öykünmeden intihale...
İyi ki Devlet Koroları var...
II. Kanun Sempozyumu ve Festivali ardından...
Divan Orkestrası...
Sokaktaki sevgisizlik...
Misafir sanatçılar için Muhalefet'ten kanun teklifi...
Panayot Abacı belgelediği dönemi kapattı…
Türk keman virtüözü Muhammed Yıldırır’ın Guinnes rekoru…
Müzik ile tedaviden heavy metalcilerin aklanmasına...
“Şarkı / Beste Yarışmaları“ sonuçlarının toplum yansımaları…
Bitlisli elektro gitar yapımcısından, İzmirli metal profil saplı bağlama yapımcısına...
Ali Rifat Çağatay, Şark Musiki Cemiyeti, Süreyya Paşa...
Seçim 2015'de partilerin müziğe yaklaşımı...
Geleneksel Türk müziğinde repertuar dersi nasıl olmalı?..
Yegane dostları okumayanlardır...
Şeyh El Ud, Suudi Arabistan’da…
Türk pop müziğini arabeskten sıyıran besteci: Kayahan...
Eski gazinolara özlemin konseri...
Geleneksel Türk müziği çalgılarınca oluşturulmuş çoksesli oda müziği kümeleri ve uluslararası sergileme bilinci...
Her ile değil, her ilçeye yarıprofesyonel korolar...
Musiki kelimesinin şapkacıları...
Müzik uğraşanlarını değerlendirme boyutu...
Ben pişirdim, sen ye!..
Kültürün ekonomiye katkısı…
“La” nasıl oldu “Neva” ?..
Müzik ağaçlarından filizlere çabalar…
Geleneksel Türk müziğinde 'Pruning' strategy ...
Devlet Korosu Şefinin Yaşamsal Anatomisi...
Nerde o “Hayal Gibi Ezgiler“...
Sempozyum dönüşü...
Eurovision'dan Turkvision'a değişen nedir?..
Bağlama satılan ilk TV reklamı...
Notayı konuşturamayanlar...
Cumhuriyet müzik tarihimizdeki dargınlıklardan güncel kesit...
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
Sanatçı yetiştirmek zor ama, daha zor olanı seyirci yetiştirmektir…
(Süleyman Demirel)
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.41ms