Bugün - Thursday, March 28, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Gökmen Özmenteş

Gökmen Özmenteş - Müzik ve şiir için kaygılanmak…

Müzik ve şiir için kaygılanmak…
Yazı Tarihi: Sunday, March 22, 2020

Edward Said'e göre Adorno, "acımasız ilerleyişi içinde her şeyi önüne katan, karşı durulmaz bir tarihsel teleolojiyi varsayan Hegel geleneğinin bir ürünüydü"

Bu anlayışta tarih sadece geçmişi yazma eyleminin dışına çıkarak gelecekte "olması gerekenleri" yani eylemlerin amacını katı şekilde belirleyen dizgeler üretme işlevini de görüyordu. Geçmişin müziğinde, dilinde, sanatında yapılan herhangi bir değişimin/değişim girişiminin bile karşılaştığı direnç esasen buna dayalı.

Ülkemiz entelektüel çevresinde de gördüğümüz bu Hegelist/Adornist tutumun bir örneğini Ali Ergür hoca sıklıkla tekrarlar. Son yazılarından birinde o tarihsel teleolojiye örnek ifadeleri var:

"Artık şiir üretmeyen tekno-bilimsel bir dünyada yaşıyoruz. Müzik ise kendisinden başka her şeyi barındıran, kendisinden başka her şeyi anlatan bir fon gürültüsüne dönüşmüş durumda. Bunca adaletsiz ve şiddet dolu bir dünyanın ne şiir üretmesi beklenir ne anlamlı bir müzik. Zira şiir ve müzik, insanın insanlaşma kanıtlarıdır." (http://www.sanattanyansimalar.com/yazarlar/ali-ergur/siir-soylemek-muzik-yapmak/2258/)

Bu bilgece mızmızlık verili bir estetiğin dışında kalan şiir ve müziği yok sayan bir anlayışı yansıtmakla birlikte, gittikçe kirlenen dünya eleştirisinin koluna girmiş, onu dayanak yapmış, mazerete çevirmiş bir argüman. Başka bir dayanağı yok. Şiir de üretiliyor, müzik de...sanırım hoca yanlış yerlere bakıyor. "Anlamlı bir müzik" ifadesine girersek zaten çıkamayız. Müziğin anlamı konusunda E.Hanslick tarzı bir katı biçimciliği savunan bu görüş dinleyiciye dinlediği müziğin teknik, tarihi, estetik vb özelliklerini bilme ödevi yükler. Adorno'nun "dinlemenin gerilmesi" olarak adlandırdığı durumun ardında bu biçimcilik vardı. Herhangi bir ön hazırlığa sahip olmayan kişi o müziği anlamaz bu görüşe göre. Radyo-TV yol açmıştır bu duruma Adorno'ya göre. Geldik mi bilinçli dinleyici vs söylemlerine. Bizim müzik eğitimimizde müzik teorisine ve nota bilgisine müzikten daha fazla yer verilmiş olması ve müzik öğretmenlerinin birer küçük E.Zuckmayer'e dönüştürülme sevdasının altında işte bu Alman perspektifi yatar. H.B.Yönetken ve C.M.Altar gibi entelektüeller bu formasyonu savunan görüşlerini yazmaya başladığında yıl 40'ların sonu idi. Tüm bu arkaplan Ali Ergür hocanın görüşlerini şahsına özgü olmaktan çıkarıp konuyu ad hominem saçmalıkların ötesinde bir tarihselliğe götürüyor. Bugün artık müzikte anlam deyince Hanslick tarzı bir biçimcilik dayatmasının dışında yaklaşımlar olduğunu da biliyoruz. Kısacası müziğe anlam yüklemenin öyle "tek bir yolu" yoktur. Güttüğünüz yol dışında müziğe anlam yükleyebilmenin olanaklarını görmezden gelmek en basit ifadeyle entelektüel bir zorbalıktır.

Ülkemiz müzik entelektüel camiasının çoğunlukla sahip olduğu bu Hegelist/Adornist anlayışın kökenleri de yine tarihte gizli. Müzik modernleşmemizin detaylı analizi bu Alman stilini açıkça gösterir zaten. "Türk Müzik Modernleşmesinin Hegelist/Adornist Kökleri" başlıklı bir söylem analizi ile bunu ortaya koymak planlarım arasında. İçinde yetiştiği kültürel ortamın kolektif belleğinden etkilenen kişi farklı bir yana bakmak da istemez hale geliyor bir süre sonra. Bu entelektüel oto sansürü özellikle müzik-dışı alan kökenli sosyal bilimciler yaptığında pek eğreti duruyor bence. Etnosentirizm böylece en gizli ve sinsi formlarından birine dönüşerek okumuş adamı da saran, sınırlayan bir hale dönüşüveriyor. Homoacademicus kendi meşruiyetini ve statüsünü bu sert yapıda inşa ediyor anlaşılan.

Bu anlayışın en sert formlarını özellikle Say ailesinin erkekleri yaptı, yapıyor. Beğenmedikleri müziğe kalleş ve yavşak diyebilme özgürlüğüne sahip olabildiler. Ancak ne güzeldir ki, kültürel ve insani eylemlerin çeşitliliğini merkeze alan İngiliz Kültür Çalışmaları doğrultusunda yükselen bir eleştirel okulumuz da yavaştan belirdi.

 

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış, ilk yorumu siz yapın.

Diğer Yazıları

Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
İşlevsel müzikoloji’ye teorik bir bakış…
Pür Müzikoloji’ye Doğru: Eleştiri, Özgünlük ve Mücadele...
İlerleme ve müzik ilişkisi bağlamında geleneksel çalgı öğretiminde metotçuluk...
Muammer Sun “Türk kalarak çağdaşlaşmak“ ...
Maverıck Sabre vesilesiyle…
Değişime direnmek…
Atiye, Şaman Teyzeler ve kriptomnezi...
Müzik Eleştirileri -1- "Samida Doğal mı?.."
Toplumun "Korkuluk Argümanı" ve “Halil Sezai olayı”… Gökmen Özmenteş
Görüşme odaklı çalışmalar bir şey söylüyor mu?..
Müzik gerçekten birleştirir mi?..
Müzik eğitimi ve eğitimcileri uzaktan eğitime ne kadar hazır?
Branş öğretmenlerinin ilköğretimde derse girmesi...
Sosyalleş diyorum sana…Yalnız şey!..
Murat Karahan konseri ve apolitik bir beğeninin olanağı…
“Ruhan Alpaydın - Batı Müziğinin Yakın Doğu Kökleri“ yazısına değerlendirme ve katkı...
Twitter Aforizmaları Twitizma’lar ve Yararları…
Ah Bu Hipotez Bağımlılığı...
Sanal korolar, ses bağışı ve müzikte sosyal sermaye…
Müzikal post-truth pandemisi ve etik…
Müzik, ideoloji ve zizek
Müzik ve şiir için kaygılanmak…
Tanıdık bir öykü bu…
Musiki Muallim Mektebi Çalıştayı’nın ardından…
Celal Şengör vesilesiyle: “Milli musiki” fikri ne kadar milli?
Bir Müzik Eleştirisi Talebi ve Müzik Camiamızın Hal-i Pür Melali…
Sanat insan seçmez, seçim kültüreldir...
Türküler bizim...
Tekelleştirilmiş entelektüelizm…
Biriktirilmiş entelektüel refleks ve eril elitizmin sembolik şiddeti…
Parazit Melodi Sendromu
Climax: Foucault ve müzik perspektifinde bir analiz…
Gerçek klasik müzik bu değil…
Yeni bir "Müzik Tarihi Kitabı" vesilesiyle…
Popüler müzik videolarında ezoterizm ve bir analiz…
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
Teori denizdeki dalgalardır. Herkes sizi karada görmek ister...
(Ayhan Sarı)
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.38ms
cheap jordans|wholesale air max|wholesale jordans|wholesale jewelry|wholesale jerseys