Bugün - Friday, March 29, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Süleyman Şenel

Süleyman Şenel - Nida Tüfekçi: Türkülere kanat çırpan bir sırça yürek…

Nida Tüfekçi: Türkülere kanat çırpan bir sırça yürek…
Yazı Tarihi: Tuesday, September 11, 2018

Aile ve eğitim hayatı

ve ilk memuriyet yılları

[Yozgat ve Ankara yılları]

Nida Tüfekçi, üçü kız ikisi erkek beş çocuklu bir ailenin ilk oğlu olarak, 1 Mart 1929 tarihin­de, Yozgat’ın Akdağmaden'de doğdu. An­nesi, aslen Trabzon/Akçaabatlı “Barutçular” sülalesinden Zeynep Hanım; babası, Akdağ­madenli Müteahhit Hamdi Bey’dir. Nüfus kaydına göre asıl adı Mehmet Nida Tüfekçi’dir.

Çocukluk ve gençlik yılları, Yozgat, Sivas, Tokat, Amasya ve Kayseri beşgeninin tam ortasında bulunan Akdağmadeni ve çevresinde geçti.

Hemen her Anadolu insanı gibi, ilk müzik zevkini ve sanat duygusunu ailesinden ve do­ğal yaşam çevresinden alan Nida Tüfekçi; ilkokul çağına girdiği yaşlarda, babası Hamdi Tüfekçi’den bağlama çalmayı öğrendi.

İlkokul ve Ortaokul’u sırasıyla Akdağmadeni, Yozgat ve Boğazlıyan’da tamamladı. 3 yıl­lık, Ankara Maliye Meslek Okulu’ndan [Lisesi] 1950’de mezun oldu. Mezuni­yetinin ardından da Akdağmadeni Maliyesi Gelir Servisi’nde ve Akdağmadeni Maliyesi’ne bağlı Boğazlıyan Mal Müdürlüğü’nde çalışmaya başladı [1951].

Maliye Meslek Okulu’nda eğitim almak için 1947 yılında Ankara’ya gelen Nida Tüfekçi; Devlet Konservatuarı Folklor Arşivi’nin Şefi ve Ankara Radyosu Yurttan Sesler Toplu­luğu’nun kurucusu ve yöneticisi Muzaffer Sarısözen ile tanışarak, daha delikanlı­lık çağında ustalıkla çaldığı sazını kendisine dinletti, belleğindeki türküleri sundu.

Nida Tüfekçi, ilk tanışmanın ardından, merhum Sarısözen’in teşvikleri ile istikbal va­deden bir genç [misafir] sanatçı olarak, Ankara Radyosu’nun “Yurttan Sesler” saatinde, canlı yapılan topluluk yayınlarına girmeye başladı. Radyo yayınları yoluyla adını ilk du­yurduğu o günlerde, henüz 20’li yaşlardaydı.

Ankara Devlet Konservatuvarı Folklor Arşivi için de, belleğindeki Yozgat çevresine ait türküleri “kaynak sanatçı/mahalli sanatçı” sıfatıyla, balmumu plaklara çalıp-okudu.

Kendine özgü saz çalış tarzı ve daha evvel duyulmamış türküleriyle Ankara Radyosu’nun sanat ortamında, adını iyice duyuran Nida Tüfekçi; askerlik hizmetinin ardından [1953], Maliye Saymanlık Müdürlüğü’ne memur adayı olarak girdi ve altı aylık çalışmadan sonra terfi ederek memuriyet kadro­suna asaleten atandı [1954].

Nida Tüfekçi; gerek Ankara Maliye Meslek Okulu’ndan mezun olduktan sonraki memu­riyet hayatı boyunca ve gerekse Ankara Piyade Yedek Subay Okulu’nda geçen askerlik hizmeti süresince Muzaffer Sarısözen ve Yurttan Sesler’in sanatçıları ile bağını hiç ko­parmadı. Dahası, memuriyet hayatı sürerken de Yurttan Sesler yayınlarına ve şahsa özel (müstakil) programlara davet edildi. Bu arada, Radyo/lar ve müzik piyasasında meydana gelen sanat olaylarını okuyucularına aktaran dönemin aktüel/folklorik dergilerinde ardı ardına, çalıp-okuduğu türkülerin güfteleri ve elinde/kucağında sazı olduğu halde çekil­miş bol fotoğraflı röportajları yayımlanmaya başladı.

“Çamlığın başında tüter bir tütün”

ve Ankara Radyosu’nda

memur sanatçılık…

Nida Tüfekçi, Maliye Saymanlık Müdürlüğü’nde memur olarak çalışmaya başladıktan kısa bir süre sonra, Ankara Radyosu’nun 1953 yılında açtığı “bağlama sanatçılığı” sına­vını da kazanarak, profesyonel müzik hayatına adım attı. Böylece, Ankara Radyosu bün­yesinde Yurttan Sesler’in [kaşeli] daimi sanatçısı olarak, yayınlara düzenli girmeye hak kazandı. Diğer yandan, Maliye Saymanlık Müdürlüğü’ndeki görevini de, istifa ettiği 8 Ağustos 1955 tarihine kadar sürdürdü.

Memuriyet hayatından istifa etmesinin ardından, çalışmalarına Ankara Radyosu çatısı altında devam eden Nida Tüfekçi’nin, ülke genelinde büyük şöhret kazanması; 1955 yılı­nın sonbaharında, Lütfi Akad’ın çektiği “Beyaz Mendil” filmine çalıp-okuduğu “Çamlığın başında tüter bir tütün” isimli ağıt/türkü [Ziya’nın Ağıtı] sayesinde oldu.

Müzik yönetmenliğini Muzaffer Sarısözen’in yaptığı “Beyaz Mendil” filminde, "Çamlığın başında tüter bir tütün" türküsünü çalış-söyleyiş tarzı ile ortaya koyduğu sanat kalitesi; Nida Tüfekçi adının daha geniş kitlelerce tanınmasını sağladı. Diğer yandan, ülkemizin hemen her köşesinden sinemaseverlerin filme ilgisi göstermesinde de, bu türkünün sevil­mesinin büyük payı oldu.

* * *

Genç Nida Tüfekçi’nin Ankara Radyosu’nun çatısı altında ve Ankara Radyosu Müdür­lüğü emrinde geçen yeni sanat dönemi, 23 Ocak 1956’da başladı. Kısa sürede, Muzaffer Sarısözen’in bilge yönetimi ve eğitimi ile şekillenen “Yurttan Sesler” felsefesinin, ideali­nin ve sanatçı kadrolaşmasının en başarılı şahsiyetlerinden birisi olarak göz doldurdu.

Bilhassa; çalıp okuduğu “sürmeli havası/havaları”, bu havaların saz ile çalınışında kul­landığı uzun senkopların içini ustaca dolduran triller ve bu trillere paralel yürüyen vokal melismaları kullanımdaki başarısı ile dikkat çekti.

Ankara Radyosu’nun adeta bir “sanat okulu” hüviyeti taşıyan ortamında solfej, te­mel müzik bilgisi ve repertuar bilgisi ile beraber, ülkenin hemen her köşesini kap­sayan geleneksel müzik karakterleri; tavır, üslup, diyalektik çeşitlilik; yöresel müzik stilleri, metro-ritmik yapılar/vuruşlar, tipler; halk ağzı müzik terminolojileri, edebi biçimler ve geleneksel çalgı bilgisi vs. gibi konularda eğitimler aldı ve/veya kendisini bu yönde geliştirmeye çalıştı. Diğer yandan kendisinden önce Yurttan Sesler Top­luluğu’na katılan sanatçıların; 1940 yılından itibaren sayıları 500’ü aşan ortak böl­ge repertuarlarını da kısa sürede çalışarak ezberledi ve sanatçı arkadaşları ile uyum içinde program yayınlarını yürütmeye başladı.

Nida Tüfekçi’nin; bu eğitim ve uy­gulama sürecinde, sanat yolculuğuna çıktığı ve mesleki dayanışma içinde birlikte görev yaptığı değerli saz ve ses sanatçısı arkadaşları şunlardı:

Adnan Şeker, Ahmet Gazi Ayhan, Ahmet Yamacı, Ali Can[lı], Aliye Akkılıç, Cengiz Akmeriç, Emin Alde­mir, Kemal Karasüleymanoğlu, Mehmet Alkan, Mucip Arcıman, Mustafa Geceyat­maz, Muzaffer Kıvılcım [Akgün], Necdet Nemutlu, Neriman Altındağ, Nevin Akol, Nezahat Bayram, Niyazi Yılmaz, Nurettin Çamlıdağ, Osman Özdenkçi, Sabahat Ta­rabuş, Saniye Can, Sarı Recep [Güray], Seyfettin Sığmaz, Turhan Karabulut, Zekai Beşgül, vd...

Neriman Altındağ Tüfekçi ile evlilik hayatı

ve İstanbul Radyosu yılları...

Nida Tüfekçi, Ankara Radyosu’nda sanat çalışmalarını sürdürmekte iken, 13 Şubat 1958’de, Yurttan Sesler Topluluğu’nun en değerli ses sanatçılarından birisi olan ve o ta­rihte Ankara Radyosu Yurttan Sesler Topluluğu’nda Muzaffer Sarısözen’in şef yardımcı­lığı görevini de yürüten Neriman Altındağ [Tüfekçi] ile hayatını birleştirdi. Bu evlilikten, biricik kızları Gamze Tüfekçi dünyaya geldi [15 Aralık 1958]. Ve Neriman Hanım ile ev­liliğinden yaklaşık bir buçuk yıl sonra da, eşi ile birlikte Ankara Radyosu’ndan İstanbul Radyosu Müdürlüğü’ne tayinini istedi.

4 yıla yakın bir süre bilfiil çalıştığı Ankara Radyosu’ndan, eşi Neriman Altındağ Tüfekçi ile birlikte İstanbul Radyosu Müdürlüğü emrine naklen atanan Nida Tüfekçi [21 Ekim 1959]; bu tarihten sonra, İstanbul Radyosu Yurttan Sesler Topluluğu bünyesinde görev yapmaya başladı. Kısa sürede bu topluluk bünyesinde de, alanının vazgeçilmez sanat­çılardan birisi olduğunu gösterdi. O yıllarda, İstanbul Radyosu Yurttan Sesler Toplulu­ğu’nu, Muzaffer Sarısözen’in usta talebelerinden birisi olan Ahmet Yamacı yönetiyordu.

Nida Tüfekçi; eşi Neriman Altındağ ile birlikte bu kez: Adnan Ataman, Ahmet Sezgin, Alaattin Palandöken, Aziz Şenses, Azize Tözem, Birgül Bilgiser, Cemile Cevher [Çiçek], Coşkun Özer, Fatma Türkan [Yamacı], Gülcan Sevim [Bilgin], Gülşen Yamacı, Hamdi Özbay, Hüseyin Oylum, Kemal Koldaş, Kenan Şavklı, Melahat Tandoğan, Mustafa Cey­hanlı, Nasip Cihangir, Nejat Buhara, Neriman Gürpınar, Nihat Mercanlı, Orhan Dağlı, Ramazan Şenses, Salih Uygun, Rıdvan Cor, Selahattin Erorhan, Yücel Paşmakçı, Yüksel Özkaynak, vd. gibi kıymetli ses ve saz sanatçılarıyla İstanbul Radyosu çatısı altında yol arkadaşlığı yapmaya başladı.

Bir süre sonra, bu sanatçıların arasına, büyük bir kısmı TRT’nin 1966 yılında açtığı ses ve saz sanatçılığı sınavında başarılı olan şu isimler de katıldı: Ali Ekber Çiçek, Ali Gürlü, Arif Sağ, Baksen Günaydın, Bilge Şan, Binali Selman, Can Etili, Fuat Durular, Metin Er­yürek, Mehmet A. Özbek, Mine Yalçın, Mustafa Günaydın, Mustafa Hisarlı, Mükerrem Kemertaş, Münir Bulduk, Nazan Balkır [Tan], Necla Akben, Nevzat Eke, Nurten İnnap, Orhan Gencebay, Ömer Akpınar, Ömer Şan, Perihan Mesudi, Saadet Yılmaz Bircan, So­ner Özbilen, Şahin Gültekin, Talip Özkan, Tuncer İnan, Turan Engin, Ülkü Beşgül, Ümit Tokcan, Yaşar Topcam, Yavuz Top, vd…

Nida Tüfekçi, İstanbul Radyosu’ndaki rutin sanat çalışmalarından ve görevlerinden arta kalan zamanlarda, 1960-1962 yılları arasında Cağaloğlu’nda bulunan Aksaray Musiki Ce­miyeti’nde; eşi Neriman A. Tüfekçi ile birlikte halk müziği dersleri, özellikle de bağlama dersleri verdi. Diğer yandan İstanbul Radyosu bünyesinde, 1962 yılında, Neriman Altın­dağ Tüfekçi tarafından kurulan ve yönetilen Yurttan Sesler Kadınlar Topluluğu’nun “Şef Yardımcılığı” ve “Repertuvar Öğretmenliği”ni üstlendi. Nida ve Neriman A. Tüfekçi; Aksaray Musiki Cemiyeti’nin kapanmasının ardından Tünel’de açılan Musiki Kültür Der­neği’nde ve Cağaloğlu’ndaki İstanbul Yüksek Öğrenim Talebe Federasyonu’nda da amatör sanatçı adaylarına dersler vermeye devam etti [1962-1966]. 1966 yılında TRT’nin açtığı ses ve sanat sanatçılığı sınavında başarılı olan ve yukarıda isimleri zikredilen sanatçıların çoğu, Nida Tüfekçi ve Neriman A. Tüfekçi’nin 1960-1966 yılları arasında Cemiyet, Der­nek ve Federasyon adı altında eğitim verdikleri başarılı genç sanatçılardı.

Bağlama Sanatçısı, Yurttan Sesler Topluluğu Şefi,

Açıklamalı Program Yapımcısı ve

Sanatçı Personel Yöneticisi:

Nida Tüfekçi

Nida Tüfekçi; İstanbul Radyosu’nda yürüttüğü bağlama sanatçılığı görevine ilave olarak, 14 Aralık 1966 tarihinde, İstanbul Radyosu Müzik Yayınları Şefi Cevdet Çağla’nın “halk müziği yayınlarından sorumlu şef yardımcılığı” görevini de, Neriman A. Tüfekçi’den devraldı. Başka bir deyişle, Neriman A. Tüfekçi, yaklaşık 6 ay süreyle sürdürdüğü bu görevi Nida Tüfekçi’ye devretti. Cevdet Çağla’nın sanat müziği yayınlarından sorumlu diğer yardımcısı ise Cüneyd Orhon idi.

Nida Tüfekçi, TRT’deki idari görevlerinin ve bağlama sanatçılığının yanı sıra, sırasıyla: “Dört Ses Dört Saz”, “Divan-Bağlama-Cura”, “Erkekler Topluluğu”, “Bağlama Takımı”, “Beraber-Solo Türküler” ve “Yurttan Sesler” gibi grup ve topluluklara da yöneticilik/şef­lik yaptı. Türkiye Bölge Radyolarında yayımlanmak üzere: “Ezgilerin Getirdiği”, “Deyiş­ler ve Ezgiler”, “Halk Ozanları Geçiyor”, “Ozanlar ve Bölge Sanatçıları” ve ayrıca [Bel­çika Radyosu] “Bağlama Ailesi” gibi radyo programları hazırladı, metinlerini yazdı ve karakteristik ses tonuyla anonslarını yaptı.

1971 yılında, İstanbul Radyosu’ndaki görevlerine ek olarak, Erzurum Radyosu Halk Mü­ziği Topluluğu’nun eğitim ve denetim görevleri de Nida Tüfekçi’ye verildi. Bu toplulu­ğun ses ve saz sanatçılarının eğitim programlarını yaparak 1976 yılının Eylül ayına kadar, her ay bir hafta süreyle ders vermek üzere İstanbul’dan Erzurum’a taşındı.

Nida Tüfekçi’nin İstanbul Radyosu’ndaki Müzik Yayınları Şef Yardımcılığı görevi 1 Eylül 1972 tarihine kadar devam etti. Bu tarihten sonra, kuruluş çalışmalarına katıldığı TRT Müzik Dairesi Başkanlığı’nın Türk Halk Müziği ve Oyunları Şube Müdürlüğü’ne, ilk şube müdürü olarak atandı.

Yönetim kademelerinde ve sanatçılar arasında “Merkez Müdürlük” olarak tanımlanan TRT Müzik Dairesi Başkanlığı’nın Türk Halk Müziği ve Oyunları Şube Müdürlüğü’ne atanan Nida Tüfekçi’nin hayatında, Ankara-İstanbul hattında geçen yeni bir dönem baş­ladı ve bu hareketli dönem de yaklaşık 4 yıl sürdü.

Nida Tüfekçi’nin, Müzik Dairesi Başkanlığı Türk Halk Müziği ve Oyunları Merkez Mü­dürü olarak başardığı işlerden bazıları şunlardır: TRT Türk Halk Müziği yayın, denetim kurullarını oluşturarak, çalışma pren­siplerini belirlemek; Bölge Radyoları şube müdürlükleri arası merkezi örgüt­lenmeyi sağlamak; Merkezi ve bölgesel ses arşivleri ve nota kütüphanelerinin kurulmasını, işleyiş­lerini ve hizmet verme prensiplerini belirlemek; “TRT THM Repertuarı Sıralı/Süreli Nota Yayınları”nı başlatmak; bunun için de repertuar, denetim ve nota yazım kurulları oluşturmak;

Kurullarca notaya alınması önerilen arşivlerdeki ses kayıtlarının notalarının yazılmalarını teşvik etmek; şahsi ve kurumsal derlemelerin denetimlerinin ya­pılıp repertuara kazandırılmasını sağlamak;

Repertuara kazandırılan eserlerin sanatçılar tarafından yayınlarda seslendir­melerini teşvik etmek;

Sayısı 6000-7000’i bulan Ankara Devlet Konservatuarı Folklor Arşivi’nde saklanan ve vefatına kadar da Muzaffer Sarısözen’in yönetiminde korunan 1937-1952 yılları arası derleme gezilerinin balmumu plaklarındaki eserlerin, bozulma riskine karşılık, TRT imkanlarıyla kopyalanarak bantlara alınmasını sağlamak [Bu iş, Nida Tüfekçi’nin, 1976 yılında İstanbul [İTÜ] Türk Musikisi Devlet Konservatuarı’na atanması üzerine yarım kalmış; aynı göreve atanan Yücel Paşmakçı başkanlığı zamanında tamamlanmıştır];

Radyo Dairesi Başkanlığı ve Televizyon Dairesi Başkanlığının Türk Halk Mü­ziği yayınları arasındaki koordinasyonu sağlamak, programlar geliştirmek ve denetlemek;

Kurumun sanatçı haklarının korunmasına dönük çalışmalar yapmak, yönet­melikler hazırlamak; sanatçı alımları için sınavlar açmak ve sanatçı adaylarının eğitimlerini sağlayarak onları görev yapmaya hazır hale getirmek; vs.

Nida Tüfekçi; TRT Müzik Dairesi Başkanlığı THM Merkez Müdürlüğü döneminde, TRT’de görev yaptığı bütün sürelerde, kaynak kişi olduğu, resmi ve özel yollarla derlediği ve/veya notasını yazdığı 300’e yakın müzik eserinden doğan/doğabilecek olan “fikri” ve “yorumcu” haklarını da, bir yazı ile TRT Genel Müdürlüğü’ne bıraka­rak; o dönemde birçoğu öğrencisi olan TRT sanatçılarının, söz konusu eserleri, TRT emisyonlarında seslendirmelerinin önüne çıkabilecek yasal engelleri de ortadan kal­dırdı. Onun, idari görev yaptığı süre içinde, makamına (TRT Bölge Müdürlükleri­ne) bizzat gelen mahalli sanatçılardan kaydettiği/kaydettirdiği türküler ve mülakatlı müzik derlemeleri dışında; resmi derlemeleri olarak, 1971 yılında Erzurum ve Kars çevresinde, Zihni Derçin ile birlikte yaptığı ve sayısı 250’yi bulan aşık müziği alan araştırmalarını önemle zikretmek gerekir.

* * *

Nida Tüfekçi’nin, 1 Eylül 1972 tarihinde atandığı TRT Müzik Dairesi Başkanlığı THM ve Oyunları Şube Müdürlüğü görevi; kuruluşunda önemli katkılar sağladığı [İTÜ] İstanbul Türk Musikisi Devlet Konservatuarı’na “Türk Halk Musiki ve Ana­lizi” dersi öğretmeni olarak atanması dolayısıyla, 1 Eylül 1976 tarihinde son buldu. Nida Tüfekçi, THM ve Oyunları Şube Müdürlüğü görevinin yanı sıra; 1975 yılından, İstanbul Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı’na atandığı 1 Eylül 1976 tarihine ka­dar, Cüneyd Orhon’dan boşalan Müzik Dairesi Başkanlığı’na da vekalet ediyordu.

[İTÜ] İstanbul Türk Musikisi

Devlet Konservatuvarı yılları...

1 Eylül 1976 tarihine kadar geçen yaklaşık 21 yıl boyunca TRT’nin çeşitli kademelerinde başarılı görevler yapan; son olarak Müzik Dairesi Başkanlığı’na vekalet etmekte iken, kuruluş hazırlıklarında bulunduğu İstanbul Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı’na ata­nan Nida Tüfekçi; 4 yıllık bir aradan sonra, bu kez akademik bir çatı altında ve “eğitim­ci/sanatçı” sıfatıyla İstanbul’a dönüş yapmış oldu. Başka bir deyişle, Nida Tüfekçi; 3 Mart 1975 günü Resmi Gazete’de yayınlanmasıyla kuruluşu resmileşen ve 1976/1977 öğrenim döneminde eğitim vermeye başlayan İstanbul Türk Musikisi Devlet Konservatuarı’nın, ilk dönemin “eğitim” kadrosunda yer aldı.

Nida Tüfekçi, İstanbul Türk Musikisi Devlet Konservatuarı’nın “Milli Eğitim Bakanlığı”, “Kültür Bakanlığı” ve “Yüksek Öğretim Kurumu/İstanbul Teknik Üniversitesi” çatısı al­tında geçen üç ayrı döneminde görev yaptı. İlk atandığında, Konservatuar Milli Eğitim Bakanlığı bünyesindeydi ve Öğretmen Okulları Genel Müdürlüğü’ne bağlıydı; atamaları da bu müdürlük üzerinden yapıldı.

Nida Tüfekçi; göreve başlar başlamaz, kurucu başkan Ercüment Berker tarafından “Baş­kan Yardımcılığı” görevine önerildi. Ardından, [İTÜ] İstanbul Türk Musikisi Devlet Kon­servatuvarı tarihi için de önem taşıyan diğer görevlendirmeleri geldi.

Öncelikle; “Türk Halk Musiki ve Analizi” öğretmenliğinin yanısıra, Folklor dersi öğret­menliğine [13 Eylül 1976]; Kemal Batanay, Sadettin Heper, Cüneyd Orhon, Haydar Sanal, Münir Nurettin Selçuk ve Necdet Varol ile birlikte Arşivi Kurulu üyeliğine [14 Ekim 1976]; Muharrem Ergin, Nahid Rıfkı Dinçer, Cüneyd Orhon, Nevzat Sümer, Cahit Atasoy, Gü­her Güney ve Necdet Varol’dan oluşan Müfredat Programları ve Eğitim Sürelerinin Yeniden Düzenlenmesi Komisyonu üyeliğine [18 Kasım 1976] ve Türk Musikisi Devlet Konservatu­arı’nın Yönetim Kurulu’nda “Halk Musikisi Uzmanı” olarak görev yapan Yücel Paşmak­çı’nın, TRT Müzik Dairesi Başkanlığı’na Halk Musikisi ve Oyunları Müdürü olarak atan­ması üzerine Halk Musikisi Uzmanı Yönetim Kurulu Üyeliği’ne [30 Kasım 1976] atandı.

Diğer taraftan; her yıl yapılan öğrenci alımlarında “Eleme” ve “Kabul” sınavlarında komisyon üyelikleri yaptı; İstanbul Türk Müziği Devlet Konservatuvarı bünyesinde ve THM branşında “Saz ve Koral Topluluklar” kurdu ve bu topluluklara yöneticilik/şeflik yaptı. Kendi resmi dersleri dışında, Halk musikisi branşında öğretmen ihtiyacı hissedilen bazı çalgı ve teori/kültür derslerinin geçici eğitimciliğini üstlendi;

İstanbul Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı’nın, İstanbul Teknik Üniversitesi’ne bağlan­dığı Temmuz/1982 yılına kadar geçirdiği üç ayrı dönem de, zorluklarını ve sancılarını be­raberinde getirdi. Milli Eğitim Bakanlığı bünyesindeki kuruluş ve başlangıç sıkıntılarının ardından; Kültür Bakanlığı’na bağlandıktan [1978] kısa bir süre sonra, siyasi nedenlerle 22 Öğretim Görevlisi, 3 Yönetim Kurulu üyesi ve nihayet Konservatuvar Başkanı Ercüment Berker’in bizzat Kültür Bakanı tarafından görevden alınması üzerine; Konservatuvar Ku­rucu Yönetim Kurulu Üyeleri [Nida Tüfekçi, Nevzat Sümer, Yılmaz Öztuna, Cahit Ata­soy, Muharrem Ergin, Cüneyd Orhon, Neriman Tüfekçi, Alaeddin Yavaşça], 23.2.1979 tarihinde toplu olarak görevlerinden istifa etti. Ercüment Berker’in yerine, Konservatuar Başkanlığı’na geçici olarak Dr. Nevzat Atlığ atandı. İTÜ’ye bağlandığı 1982 yılından sonra da, bu kez bünyesinde görev yapan öğretim elemanlarının unvan ve idari pozisyonların­da sürekli değişimler kendini göstermeye başladı ve bu dönemde Lisans ve Lisansüstü eğitim programlarının hazırlanıp, akademik kadroların gelişmeye başlaması ile de süreç yerine oturmaya başladı. Bu çerçevede; içinde Nida Tüfekçi’nin de olduğu kurucu üyeler ve eğitim kadrosunda bulunanlar için akademik ve özlük haklarına dayalı düzenlemeler yapıldı ve/veya YÖK tarafından, akademik “unvanlar” ve statüler tevdi edildi.

Nida Tüfekçi, Konservatuar’ın bu geçiş dönemlerinde de, adeta “can direği” pozisyonun­da kritik görevler üstlendi. Sözgelimi İTÜ Rektörlüğü tarafından Konservatuar Müdür­lüğü görevine atanan Prof. Dr. Lütfi Zeren; kurucu yönetim kurulu üyelerinden sürekli hizmet alma, tecrübelerinden ve sanat kariyerlerinden yararlanma adına bir “Danışma Birimi” oluşturdu [13.10.1982]. İTÜ çatısına altına geçiş sürecinin başlangıcında Nida Tü­fekçi’nin “Başkan Yardımcılığı” görevi, bu kez “Müdür Yardımcılığı” sıfatı ile yer değiş­tirerek bir süre daha devam etti. Ayrıca, “Temel Bilimler Bölümü” Başkanlığı [7.3.1986]; “Çalgı Eğitimi Bölümü” Başkanlığı [17.2.1987] görevlerini üstlendi.

Bunların yanında, “Kompozisyon Bölümü” açılması için kurulan ön komisyonda [15.2.1984]; “Disiplin Kurulu/Soruşturmacı” komisyonlarında [16.12.1982/10.11.1989]; Tülin Yakarçelik, Necdet Varol ve Mutlu Torun ile birlikte “Konser Organizasyonu Ko­mitelerinde [2.5.1986/30.6.1988]; Konservatuvar mezunlarına Lise müzik öğretmenliği hakkının tanınması nedeniyle, ön lisans mezunlarının lisans programlarını tamamlama­larının esaslarını belirleyen komisyonda [11.2.1985] ve Üzeyir Hacıbeyov Adına Azer­baycan Devlet Konservatuvarı ile işbirliği geliştirilmesi hakkında kurulan komisyonda [15.1.1991], üyeliklerde bulundu

Ve Nida Tüfekçi; idari görevlerinin yanı sıra; Konservatuvarın her döneminde ve he­men her bölümünde: “Bağlama”,

Ve Nida Tüfekçi; idari görevlerinin yanı sıra; Konservatuvarın her döneminde ve he­men her bölümünde: “Bağlama”, “Türk Halk Musikisi Bilgileri” ve “Türk Halk Musiki­si Solfeji” dersleri verdi; ayrıca onlarca bitirme çalışması yönetti. 1986 yılından itibaren, İTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Lisansüstü Eğitim Programında da “Bağlama ve Bölge Tavırları” dersleri verdi.

Yurt içi ve Yurt dışında düzenlenen Milli ve Milletlerarası Folklor Kongreleri, Rostrum, Panel, Seminer, Sempozyum, Öğrenci Şenlikleri ve Anma Toplantılarına katılarak araş­tırmalarını, fikirlerini ve tecrübelerini meslektaşlarıyla ve genç akademisyenlerle paylaş­tı; onlara Türk Halk Müziğini çeşitli yönleri ile tanıttı.

Nida Tüfekçi’nin, eşi Neriman Altındağ Tüfekçi ile birlikte yayınladığı Memleket Hava­ları [İstanbul, 1964, Hakan Yayınevi, 148 s.] adlı kitap dışında, çeşitli aktüel ve folklorik dergilerde, mecmualarda ve gazetelerde onlarca araştırma ve fikir yazıları ve ayrıca rö­portajları, köşe yazıları ve ansiklopedi maddeleri yayınlandı. Yurt Ansiklopedisi’nin iller bazında halk müziği maddelerini kaleme aldı.

“Nida Tüfekçi” imzası ile yayınlanmış yazılarından bazıları şunlardır:

● 1966. “Halk Türküleri ve Besteleri Üzerine”, Türk Yurdu, Y. 55, C. 5, S. 5 (323), S. 5, Mayıs/1966, s. 21.

● 1969. “Bozlaklar”, Folklora Doğru, C. ?, S. 2, Aralık 1969, s. 24-25, Menteş Basımevi.

● 1969. “Uzun Havalar”, Folklora Doğru, C. 1, S. 1, Ekim 1969, s. 22-23, Menteş Basımevi.

● 1981. “Halk Musikisi San’atı: Karma Usuller-1”, Sanat ve Kültürde Kök, Y. 1, S. 4, Mayıs 1981, s. 27.

● 1981. “Halk Musikisi San’atı: Karma Usuller-2”, Sanat ve Kültürde Kök, Y. 1, S. 5, Haziran 1981, s. 24.

● 1981. “Halk Musikisi Sanatı: Halk Mûsikîsi Usûlleri”, Sanat ve Kültürde Kök, Y. 1, S. 3, Nisan 1981, s. 24.

● 1981. “Halk Musikisi Sanatı: Türk Halk Musikimizde Uzun Havalar ve Kırık Havalar”, Sanat ve Kültürde Kök, Y. 1, S. 2, Mart 1981, s.

● 1981. “Halk Musikisi Sanatı: Türk Halk Musikisi”, Sanat ve Kültürde Kök, Y. 1, S. 1, Şubat 1981, s. 15.

● 1982. “Türkülerimiz”, Türk Halk Müziği ve Oyunları, Y. 1, C. 1, S. 2, Nisan-Mayıs-Haziran 1982, s. 49.

● 1983. “Aşıklarda Müzik”, II. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, C. III, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları: 42, Seminer, Kongre Bildirileri Dizisi: 13, G.Ü. Basın-Yayın Yüksekokulu Basımevi, s. 325-340.

● 1984. “Muzaffer Sarısözen (1898-1963)”, Folklor, C. IV. S. 34, Ekim-Kasım-Aralık 1984, s. 3-8, Şiro Basımevi,

● 1989. “Türk Musikisi Eğitimde Türk Sazları”, Türk Musikisinde Çağdaş Eğitim, Çağdaş İcra Sempozyumu, İstanbul: İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı, Acar Matbaacıulık, s. 25-28.

● 1992. “Japon Şamizeni, Arjantin Dağları”, Folklor (Halkbilim Dergisi), C. 5, S. 42, Ocak 1992, s. 5-7.

1976 yılında [İTÜ] İstanbul Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı’na atandıktan son­ra geçen süre zarfında; adeta bir ömür harcadığı TRT ile bağlarını hiç koparmadı. Konservatuvardaki yoğun görevlerinin yanı sıra, sanatçı dostları ile çeşitli vesilelerle ve sık sık TRT birimlerinde bir araya geldi, onlarla birlikte kültür-sanat çalışmalarına ve paylaşımlarına devam etti.

TRT’deki sanatçı/yönetici dostları da onun engin bilgisinden, repertuvarından ve tecrü­belerinden yararlanmak için imkanlar sağladı. Ömrünün son gününe kadar, onun “Bağ­lama Sanatçısı”, “Halk Müziği Saz Sanatçıları Grup Şefi”, “Sanatçı ve Prodüktör Aday­ları Eğitimcisi”, “THM Toplu ve Solo Program Yöneticisi”, “TRT THM Danışma Kurulu Üyesi”, “TRT THM Denetleme Kurulu Üyesi”, “TRT THM Repertuar Kurulu Üyesi” ve “TRT (Bölge Radyoları)/Kültür Bakanlığı Sanatçıları Karma Korosu/Topluluğu Şefi” gibi sıfatlarından sınırsızca yararlandı. Onlarca kez radyo ve televizyon programlarına konuk oldu ve çeşitli konulardaki görüşlerini dinleyicilerle/izleyicilerle paylaşma imkanı buldu. Bunun yanında; “Oyunlar ve Türküler/Şerif Baykurt ile (1976)”, “Türkülerin Dili (1979)” ve “Türküler ve Oyunlar (1985)” gibi televizyon için hazırlanan ve yayınlandığı dönem­lerde çok ilgi gören açıklamalı müzik programlarının konsept danışmanlığını üstlendi ve sunuculuğunu yaptı.

Nida Tüfekçi’nin gerek Radyo yayınları dolayısıyla doldurduğu müstakil ve/veya topluluk içi yayın plakları, tel ve makara bantları; açıklamalı müzik program bant­ları, Ankara Devlet Konservatuvarı Arşivi’nde bulunan balmumu plakları yanında; bilhassa piyasa için hazırlanan çift yüzlü 33’lük, 45’lik plakları, kasetleri ve bazı eski plak ve bant kayıtlarının bir araya getirildiği CD’lerinden de, yayınları arasında önemle bahsetmek gerekir.

Nida Tüfekçi; Konservatuar yılları içinde, kurum içi olduğu kadar, kurum dışında da pek çok sanatsal/kültürel/bilimsel faaliyetlerde bulundu; Sanat kurullarında seçici ku­rul üyelikleri yaptı, bir kısım Üniversitelerin ve özellikle Milli Eğitim ve Kültür Bakan­lıklarına bağlı birimlerin hizmet taleplerine olumlu cevaplar vererek eğitim ve öğretim ihtiyaçlarını karşıladı; açıklamalı konserler düzenledi, korolar yönetti; televizyon prog­ramlarında sergiledi. Japonya Devleti Folklor Sanat Derneği ve Japon Hükümeti Kültür İşleri Müsteşarlığı ve İshikava Vilayeti’nin 24 Eylül 1978-2 Ekim 1978 tarihleri arasın­da düzenlediği “Halk Müziği Festivali”ne [24 Eylül 1978], Neriman Altındağ Tüfekçi ve İsmail Işık ile birlikte katıldı [18.9.1978]; Milliyet Gazetesi Türkiye Liselerarası Halk Oyunları Yarışmasında seçicilik yaptı [19.2.1979]; Türk Musikisini tanıtmak ve benim­setmek açısından faydalı olacağı umuduyla; ortaöğrenim çağındaki gençlere bağlamayı tanıtmak ve sevdirmek üzere, kızı Gamze Tüfekçi ile birlikte, İstanbul Esentepe Mareşal Fevzi Çakmak İlkokulu’nda 6 ay süreyle “Bağlama” dersleri verdi [18 Aralık 1981]; Milli Eğitim Bakanlığı Hizmetiçi Eğitim Dairesi Başkanlığı’nın 1988 yılı Hizmetiçi Eğitim Pla­nına göre 19 numaralı “Müzik Monitörlük Kursu” eğitimciliği yaptı [25.3.1988]; Anadolu Hisarı Turizm Kalkındırma Derneği’nin diploma töreni için Konservatuvarın Türk Halk Müziği Öğrenci Korosunu yönetti [Atatürk Kültür Merkezi/24.5.1988]; S.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü’nün talebine bağlı olarak; söz konusu Enstitü’ye: Enstitünün Mü­zik Eğitimi Anabilim Dalı’nda 1990-1991 Bahar Yarıyılında açılacak “Ana Çalgı (Bağlama) ve Eğitimi-1” adlı 2+0 kredi-saatlik dersin yürütülmesine olumlu cevap vererek kurumlar arası işbirliğine destek verdi [17.1.1991], vs.

Nida Tüfekçi; ömrü boyunca yaptığı çalışmalar nedeniyle, pek çok kurum tarafından ödüllendirildi. Bu ödüller arasında: Ankara Folklor Araştırmaları Kurumu’nun verdiği “1985 İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet Ödülü” ve 1991 yılında TC. Cumhurbaşkan­lığı makamının yüksek onayıyla “Türk Sanatına yaptığı değerli hizmetler ve üstün sanat­çı kişiliği dolayısıyla”, T.C. Kültür Bakanlığı tarafından tevdi edilen “Devlet Sanatçılığı” unvanları özel bir yer tutar [22 Ekim 1991].

Nida Tüfekçi, 18 Eylül 1993 Cumartesi günü, ani bir rahatsızlıkla 64 yaşında vefat etti. Cenazesi, büyük bir kalabalık eşliğinde, Zincirlikuyu mezarlığına defnedildi.

 

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış, ilk yorumu siz yapın.

Diğer Yazıları

Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Nida Tüfekçi: Türkülere kanat çırpan bir sırça yürek…
“Üzeyir Hacıbeyli“ yâdıma düştü bugün...
Atatürk'ün kendi sesinden bir türkü plağı var mıdır?..
Ali Osman Öztürk'ün Kaleminden “Türküyü Okumak“ ...
“Folklor Dersleri - Halil Bedi Yönetken“ Kitabının Yayınlanması Münasebetiyle…
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
Mimar Sinan, Osmanlı İmparatorluğu'nun güçlü döneminde kendisine ihtiyaç duyulduğu için yetiştirilmiştir...
(Ayhan Sarı)
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.31ms
cheap jordans|wholesale air max|wholesale jordans|wholesale jewelry|wholesale jerseys