Bugün - Tuesday, March 19, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Gökhan Yalçın

Gökhan Yalçın  - Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-

Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Yazı Tarihi: Sunday, April 18, 2021

Kitabu İlmi'l-Musiki alâ vechi’l-Hurûfât'ta hangi milletlerin harf yazısını kullanarak musikilerini kaydettikleri bilgilerine de yer verilmiştir. Harf notasını ilk kullanan milletin Yunanlılar olduğu, Avrupalıların ve Rusların bu bilgiyi Yunanlılardan aldıkları belirtilmektedir. Fakat Yunan musikisinin kör ve topal olduğu, Avrupalıların ve Rusların ise üç (3) ve dört (4) zamanlı usullerden başkasını bilmedikleri için diğer usullerde yazılmış eserleri icra edemediklerine dikkat çekilir. Osmanlı/Türk musikisinin harf yazısı ile kaydedilmesi konusunda ise bazı cümleler ilgi çekicidir. Bu cümleler arasında mezkûr eserin müellifinin, dönemindeki musikişinasların yeterlikleri konusundaki fikirleri bulunur. Örneğin müellife göre "Taksim-i Külli Külliyat" yani bütün makamları gösteren bir taksim yapacak musikişinas sayısı ikiyi geçmemektedir.

Kitabu İlmi'l-Musiki''nin "Musiki Harflerinin İlmine Giriş" bölümünde: "Musiki ilminde kâmil musikişinaslar var, fakat harfler ile perde seslerini, rakamlar ile hareket sürelerini ve usul veznini de kullanarak kusursuz yazanını ya da icra edenini görmedik" denilmektedir. Bu cümle dikkatle okunulduğunda aşağıda verilen cümleyi hatırlattığı görülecektir:

"…Kelimat-ü hurufu kitabet eder gibi nağme ve savtı kitabet ederdi. Zir ve bam ve tiz ve pes şive-i harekatı idare-i mahsus üzre melce-i mahsus ile yazub bir vecihle zabt ederdi. Kim rakam keşidesi olan kâğıdı önüne koyup ol kârı ol beste-i be-nagamât hasın bî-ziyade ve lâ-noksan okurdu…"

Anlaşılacağı üzere, aynı yüzyılda yaşayan bir musikişinas kelimeleri okur gibi nağmeleri ve sesleri harflerden okuyabiliyor, tiz ya da pes bütün sesleri dikte edebiliyor ve kim harf notası ile kaydedilmiş bir eseri önüne koysa eksiksiz ve hatasız o an okuyabiliyor. Kolayca tahmin edileceği üzere bu bilgiler Salim Tezkiresi'nden alınmış ve mevzubahis olan musikişinas da Nâyi Osman Dede'den başkası değildir. Kitabu İlmi'l-Musiki'de bu cümleyi özellikle on sekizinci yüzyılda kurabilecek yegâne isim Nâyi Osman Dede olabilir. Böylesine iddialı bir cümlenin bir başkası tarafından kurulabilmesi mümkün görünmüyorsa da Nâyi Osman Dede gibi bir musikişinasın "görmedik" diyecek kadar fark edilememiş olması ne derece mümkün olabilir?

Kitabu İlmi'l-Musiki'nin aynı bölümünde bir musikişinastan bahsedildiği görülür. Adı belirtilmeyen bu musikişinas Efrenc musikisinden "Vezn-i Nâ-tamamı" (eksik olduğu müellifçe kabul edilen "Vezn-i Kebir/Büyük Vezin" kastedilmektedir) kemâliyyete ulaşmış, yeterli olduğunu zannederek alıp kullandığını, fakat çabasının sonuçsuz kaldığını, zamanını boşa harcadığını belirtmektedir. Frenk musikisinden (Avrupa'dan) eksik vezni alan, Osmanlı/Türk musikisinde kullanan musikişinas kim olabilir? İsim verilmemiş olsa da şu bilginin verildiğini söyleyebiliriz: Kitabu İlmi'l-Musiki'nin müellifi ile birlikte aynı zaman dilim içerisinde vezin kullanarak Osmanlı/Türk musikisini kaydetme çabası gösteren bir musikişinas daha vardır. Bu musikişinas Avrupa musikisini takip eden, bilen ya da Avrupalı bir isim olabilir mi?

 

 

 

 

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış, ilk yorumu siz yapın.

Diğer Yazıları

Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -15-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -14-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -13-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -12-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -11-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -10-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -9-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -8-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -7-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -6-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -5-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -4-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -3-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -2-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -1-
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Hızır Ağa Edvarı...
Nâyi Mustafa Kevserî'nin "Mecmua"sında dikkat çeken notlar…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Kitâb-ı Egâni; Kitâb-ı Egâni'de İmam-ı Âzam…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Kitâb-ı Egâni, Kitâb-ı Egâni'de İmâm Mâlik
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında "Enceşe"
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında İbnü'l-Fârız Dîvânı'ndan Bir Şiir
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında İnsan Sûretleri…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Nihâvend Peşrev...
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Sa'atnâme…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Hâtem Efendi Şiirleri…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasındaki Mühür ve İmzalar…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Mesnevî'den Beyitler…
Nâyi Mustafa Kevserî'ye göre musikinin dört kavlî…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuası ve Nâyi Osman Dede'nin Defteri
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında aşiran perdesi…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasına Kaydettiği Hadis-i Şerifler…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında "Deve Hikâyesi"...
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Esrâr-ı Nây-ı Şerîf…
Nâyi Mustafa Kevserî'ye göre şedd makamlar…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Şifa-Bahş Makamlar…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin icatları…
Filateliden müzikolojiye ve bir müzikolog gözüyle pullar…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmûasında Zikrettiği Edvârlar...
Nâyi Mustafa Kevserî'den "Ney Açma" dersleri…
Nâyi Mustafa Kevserî'den genç neyzenlere tavsiyeler…
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
“Konunun derinliğine vakıf olamayanlar Avrupa'dan, ordan-burdan alıntı yapmakla adam sayıldılar yıllar boyu...“
(Ayhan Sarı)
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.32ms