Bugün - Friday, March 29, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Gökhan Yalçın

Gökhan Yalçın  - Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -8-

Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -8-
Yazı Tarihi: Monday, May 4, 2020

Kitabu İlmi'l-Musiki alâ vechi’l-Hurûfât adlı eser üzerine çalışma yapan diğer bir isim ise SOAS (School of Oriental and African Studies) University of Londan'da emekli Ortadoğu Müzikoloji Profesörü Owen Wright'tır. Çalışmasını 2000 yılında yayımlayan Wright,  "Demetrius Cantemir: The Collection of Notations" adlı kitabının ikinci cildinde Kitabu İlmi'l-Musiki'nin birinci bölümü üzerine "şerh/açıklama" yazmıştır.

Kitabın isminden de anlaşılacağı üzere Wright, "Nota Koleksiyonu"nun kısaca Kitabu İlmi'l-Musiki'nin Kantemir'e ait olduğunu beyân etmektedir. Altı yüz sayfalık ikinci cildin "prelude/giriş" bölümünde diğer kaynaklarda olduğu gibi "Osmanlı Tarihi" kitabından alıntılar yaparak Kantemir'in musikişinas hocaları ve öğrencileri ve onların ricaları üzerine bir musiki risalesi yazdığı bilgisi tekrarlanmıştır.

Owen Wright'ın Kantemir'in "küçük musiki risalesini" kime ithaf ettiği konusundaki bazı tespitleri dikkat çekmekle birlikte mezkûr eserin Demetrius Cantemir'e ait olup olmadığı konusunda bir tespitte bulunmadığı, bulunamadığı anlaşılmaktadır. Mevcut bilgilerle, özellikle de E. Popescu-Judetz'in çalışmalarına yapmış olduğu atıflarla yetinmiş, yetinmek zorunda kalmış ve Kitabu İlmi'l-Musiki'nin müellifinin neden Demetrius Cantemir olarak karar verdiği bilgisine yer vermemiştir.

Rauf Yekta Bey'den Owen Wright'a kadar olan gelişmeyi özetleyecek olursak:

Rauf Yekta Bey ile başlayan Kantemiroğlu kimdir? Sorusuna cevap arayışları, Nayi Mustafa Kevseri'ye ait Kevseri Mecmuası'nda harf notası ile kaydedilmiş "Nihavent Peşrev" ile başlamıştır.

Rauf Yekta Bey, Rahip Toderini'nin Türklerin Edebiyatı adlı kitabından Osmanlı Tarihi" adlı kitabın müellifinin Kantemiroğlu/Demetrius Cantemir olduğunu öğrenmiş ve Osmanlı Tarihi kitabındaki Cantemir'in "musiki sanatı hakkında Türkçe küçük bir kitap yazdım ve halen padişah bulunan II. Ahmed'e sundum" notu ile karşılaştıktan sonraki arayış, yazdığı kitabın ortaya çıkarılması olarak yön değiştirmiştir. Ayrıca "Türklerce hiç bilinmeyen ve benim icadım olan musikiyi notalarla ifade etme yöntemi" cümlesi ile bir nota icat ettiğini öğrendikten ve Rahip Toderini'nin kitabından "Cantemir'e ait Ta'rîf-i ilm-i mûsikî alâ vech-i mahsûs başlığı olan bir nüsha gördüm" cümlesinden hareketle kısmen bazı çıkarımlarda da bulunmuştur.

Hüseyin Sadettin Arel'in kapak sayfasında sadece Nayi Ali Dede'ye ait bir mühür bulunan "Kitabu İlmi'l-Musiki alâ vechi’l-Hurûfât" başlıklı nüshayı bir sahaftan satın alması ile Rauf Yekta Bey'in de aradığı Demetrius Cantemir'e ait nüshanın hatta müellif nüshasının bu eser olabileceğini bildirmişlerdir (1912). Kısaca Rauf Yekta Bey'in 1892 yılında başlayan "Cantemir ve Eseri" arayışı 1912 yılında belirsizliğe rağmen sonlandırılmıştır. Sonraki çalışmalarda da Kitabu İlmi'l-Musiki alâ vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir sorusuna cevap aranmadığı görülmüştür. Günümüze kadar da yapılan tüm çalışmalarda ve özellikle Osmanlı/Türk musikisi tarihi ya da literatür tarihi kitaplarında mezkûr eserin kısaca Kantemiroğlu Edvarı olarak tanımlanması kaçınılmaz olmuştur.

Kitabu İlmi'l-Musiki alâ vechi’l-Hurûfât adlı eserin müellifi belli değildir. Çünkü eserin üzerinde hiçbir sayfasında değil Cantemir/Kantemiroğlu, "Sernayi Ali Dede" mühründen başka bir iz dahi yoktur. Cantemir'e ait olduğu belirtilen küçük bir risale dışında başka bir musiki eseri de yoktur. Başka bir ifade ile bir tarafta Nayi Ali Dede mührü bulunan bir nüsha diğer tarafta "Der beyan-ı Edvar-ı Kantemiroğlu" yazılı bir nüsha. Bir tarafta iki ciltten oluşan büyük bir eser diğer tarafta küçük bir risale ki tam da Cantemir'in bahsettiği "little book" ölçülerinde.

Sözün özü tüm bu bilgiler içerisinde tek güvenilir nüsha vardır ki bize göre bu da "Der beyan-ı Edvar-ı Kantemiroğlu" yazılı nüshadır (1806 tarihli İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi T 1856 numaralı nüshanın içinde istinsahtır).

Bir müzikolog olarak önerimiz Kitabu İlmi'l-Musiki alâ vechi’l-Hurûfât adlı eserin müellifi için gerekiyorsa "Kantemiroğlu'na atfedilen" cümlesinin kullanılmasıdır. Çünkü eser "Dimitrie Cantemir/Kantemiroğlu'na aittir" ya da "Kantemiroğlu'na ait değildir" diyebilmek için daha kesin bilgilere ihtiyaç vardır. Özellikle dikkat çekmek istediğimiz bir konu ise şudur: mevcut bilgileri kullanmadan önce doğru olup olmadığını sorgulamamız, sorgulamaktan ve Tedkik ve Tahkik'ten de vazgeçmememiz gerekir.

Bir sonraki yazımızda ise Kitabu İlmi'l-Musiki alâ vechi’l-Hurûfât adlı eserin içeriğinde dikkat çeken cümleleri ve bu cümleleri kuran ismin neden Dimitrie Cantemir olamayacağını sorgulayacağız, vesselam.

 

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış, ilk yorumu siz yapın.

Diğer Yazıları

Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -15-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -14-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -13-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -12-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -11-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -10-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -9-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -8-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -7-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -6-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -5-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -4-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -3-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -2-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -1-
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Hızır Ağa Edvarı...
Nâyi Mustafa Kevserî'nin "Mecmua"sında dikkat çeken notlar…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Kitâb-ı Egâni; Kitâb-ı Egâni'de İmam-ı Âzam…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Kitâb-ı Egâni, Kitâb-ı Egâni'de İmâm Mâlik
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında "Enceşe"
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında İbnü'l-Fârız Dîvânı'ndan Bir Şiir
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında İnsan Sûretleri…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Nihâvend Peşrev...
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Sa'atnâme…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Hâtem Efendi Şiirleri…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasındaki Mühür ve İmzalar…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Mesnevî'den Beyitler…
Nâyi Mustafa Kevserî'ye göre musikinin dört kavlî…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuası ve Nâyi Osman Dede'nin Defteri
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında aşiran perdesi…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasına Kaydettiği Hadis-i Şerifler…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında "Deve Hikâyesi"...
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Esrâr-ı Nây-ı Şerîf…
Nâyi Mustafa Kevserî'ye göre şedd makamlar…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Şifa-Bahş Makamlar…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin icatları…
Filateliden müzikolojiye ve bir müzikolog gözüyle pullar…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmûasında Zikrettiği Edvârlar...
Nâyi Mustafa Kevserî'den "Ney Açma" dersleri…
Nâyi Mustafa Kevserî'den genç neyzenlere tavsiyeler…
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
Şehri imar ederken nesli ihya etmeyi ihmal ederseniz, ihmal ettiğiniz nesil imar ettiğiniz şehri tahrip eder...
(Turgut Cansever)
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.33ms
cheap jordans|wholesale air max|wholesale jordans|wholesale jewelry|wholesale jerseys