Bugün - Tuesday, March 19, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Recep Uslu

Recep Uslu - Müzikoloji ve 16. yy Türk müziği: “Orada bir musiki var”…

Müzikoloji ve 16. yy Türk müziği: “Orada bir musiki var”…
Yazı Tarihi: Saturday, February 15, 2020

Cem Behar'ın 2020 baskı tarihli yeni kitabını okuyorum.

Adı: “Orada Bir Musiki Var Uzakta”, XVI.Yüzyıl Türk Musikisi, YKY yayınlarından.

Behar, Türk Musikisi diğer ifadeyle Türk Müzikolojsini yakından ilgilendiren, birinci derecede konular hakkında kitapları ile dünyaca tanınmaktadır. Her çalışmaya büyük emek sarfederek, her çalışmasında kaynaklara dayanarak, günümüz Türk müziği ve müzikoloji problemlerini aydınlatmaya çalışır.

Bu kitabında özellikle XVI.Yüzyıl ikinci yarısını ele alır. Problemleri sıralar  ve daha başında <Ne var ki netice itibariyle ulaşabildiğimiz sonuçların bir çoğunun ya gerçekleri ortaya çıkarmak için geçici bir merhale teşkil edeceği ya da sadece destekli fakat ispatsız birer varsayım olarak kalacağı ihtimalini de peşinen kabul etmemiz gerek> diyerek, bence tevazu yapar. Çünkü akademik bir <varsayım>, sıradan bir varsayım değildir, kaynaklara dayalı varsayım, ciddi bir varsayımdır. Behar eserinin her yerinde bunu hissettirmektedir.

Kitaba <Geleneğin başlangıcı> konusuyla başlar. Konunun alt başlığı <acem> ve <rum> kelimeleridir. <Tarz-ı Osmani>nin onaltıncı yüzyılın ikinci yarısında oluştuğunu, buna ilk dikkat çekenlerin H.S.Arel ve S.Ezgi olduğunu vurguluyor. Aranılan tarz-ı Osmani'nin acemane usluptan kurtuluşunu XVI.yüzyıl ikinci yarısında olduğunu, onun için XVI.yüzyılı masaya yatırdığını anlıyoruz. Aslında Rauf Yekta'nın da <acemane edadan> ayrılışa dikkat çektiğini belirteyim. Behar, müzik tarihinde bin yıllık bir gelenekten söz etmenin doğru olmadığını, Ezgi'nin eldeki musiki eserlerinin 450 yıldan daha eski olamayacağına işaret ettiğini, Meragi bestelerini bile daha eski olamayacağını, yazılan eserlerin kendilerine kadim derinlik kazandırmak istediklerini söylüyor. 2000 yılında Göktan Ay'ın düzenlediği bir sempozyumda ilk bildirimde ele aldığım güfte mecmuaları konusuna <biz müzikologlar bunlarla ne diye uğraşalım, mecmualarla edebiyatçılar ilgilensin> diyerek beni eleştirmişlerdi. Orada güfte mecmualarının müzikoloji açısından önemi anlatmış ve sınıflandırmaya çalışmıştım. Behar'ın bu konudaki tespiti dikkatimi çekti, şöyle diyor: <Güfte mecmuası oluşturma geleneğinin Osmanlı’ya mahsus olmadığı ve Osmanlıdan çok öncelerinden başladığı biliniyor>.  Bildiğim kadarı ile her bestenin başında müzikle ilgili bir ifadenin yer aldığı güfte mecmuaları bence Osmanlı zamanında başlamış olmalı. Devamında Behar, güfte mecmuası ile antoloji arasındaki farktan da söz ediyor.

Behar, acemane edadan kurtuluşun sosyolojik değişimden, toplumsal hareketlerden, göçlerden, kahvehanelerden, meclislerden bahsederek kültür değişiminin panoramasını ortaya koyuyor.

VI. Başlıkta dikkkati çeken bir minyatürden, bu minyatürü ayrıca ekte veriyor ve buradan  hareketle bir <minyatür okuması> yaparak kültür değişiminin izlerini takip etmektedir.

VII.  Bölümde O.Wright'ın eserinde güfte mecmualarından hareketle müzik biçimlerinin değişimlerinin analizini yaptığını, kısa bir eleştiri ile çalışmanın önemine işaret ediyor. Behar ayrıca bu bölümde eserinde değerlendirdiği üç güfte mecmuasının tanıtımını yaparak,  mecmuaların XVI.yüzyıl sonlarına ait olduklarını, güfteleri, bestecileri, müzik biçimlerini zaman zaman tablolarla anlatıyor. Benim dikkatimi çeken bestecilerden biri için özel başlıkta açmış: Mahmutzade…  Bu şahsın Abdülkadir Meragi'nin torunu Mahmut'un oğlu olabileceğini, XVI.yüzyılda artık Türkçe sözlü besteler yaptığını tespit ediyor. İşte güfte mecmualarının müzikologlar tarafından incelenmesinin önemini gösteren bildirimin kanıtlarından biri.

Behar'ın bu kitabı müzik tarihi, müzikoloji, acemane eda, tarz-ı Osmani'nin başlangıcını merak edenler mutlaka okumalı. Kitap eleştirel bir gözle XVI.yüzyılın ikinci yarısını kaynakları delil göstererek müzik tarihininin bir dilimini, yani bazı müzikologlarca <boşluk> diye nitelenen bir zaman dilimini ele almış olmasıyla dikkat çekicidir. Okunması tavsiye edilir. Çok yararlandım. Zaman zaman bazı tespitlerine katılmadığımı da belirteyim.

Akademik Teşvik, Atama ve Yükseltme Kriterlerinin iyice yükseltildiği bir süreç yaşıyoruz. Bu yükseltme kriterlerinin Türk Müziğinde karşılığı yok, maalesef Türk Kültürü'nün önemli bir parçası olan Türk Müziği hala can çekişiyor, gittikçe ölmeye mahkum olacak (Üstat Niyazi Sayın, Üstat Prof.Alaeddin Yavaşça bu tehlikeye yıllar öncesinde dile getirdiler). Herkes Türk dini müziği dinleyince alkışlıyor ama kriterlere gelince öteliyor.

Yakında meydanda Türk Müziği akademisyeni kalmayacak görünüyor.

Daha nice araştırmalara.

 

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz

tarihlerinbabasi()
Müzikolojinin ve toplumun üstbenlik öncüleri, değerlerimize sahip çıkmalı
Gönderilen Tarih - Sunday, February 16, 2020 (12:36)  

Diğer Yazıları

Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Müzikolojiye müzik terimleri sözlüklerinin bir yenisi...
Müzikoloji: Değerli Bilgem söyle bana, Türk müziğine atıf var mı?..
Müzikoloji ve Hanefi Özbek’in Form-Tür ve Usul Bilgisi Yayınları...
Müzikoloji ve Gökhan Yalçın’ın Kevseri Mecmuası...
Müzikoloji ve Timur Selçuk’un ardından...
Müzikoloji ve terimlerle ilgili Dr. Göktan Ay’ın yeni kitabı...
Müzikoloji: Meragi’nin Zübdetül-Edvar’ı yayınlandı...
Müzikoloji ve "karabilim-bad science"...
Müzikoloji, Hafız Post Mecmuası, Buhurizade ve Kuçeksünbüle Makamı...
Müzikoloj ve saygı ile linç arasında…
Müzikolojide yeni bir bibliyografya…
Müzikoloji ve “Unmuzec İlimler Ansiklopedisi”nde müzik ilmi…
Müzikolojiye yön veren metinler...
Müzikoloji ve romanlarda müzik…
Müzikoloji: Meragi, Nesimi’den ilham aldı mı?..
Müzikoloji ve Mühr-i Süleyman...
Müzikoloji ve Müziğin İcadı, Mehmetşah, Pisagor, Şeyh-İ Musikar...
Müzikoloji, Meragi’nin Cami’si ve Babak Khazrai Edisyonu
Müzikoloji, Müzik Sosyolojisi ve Meragi...
Müzikolojide ötekileştirme…
Müzikoloji ve 16. yy Türk müziği: “Orada bir musiki var”…
Müzikoloji ve elimdekiler
Yeni bir "Edvar"…
Müzikoloji ve yeni yıla giriş…
Müzikoloji ve Müzik Tarihinde Kevseri-Kemani Hızır Ağa…
Müzikoloji ve Selim Dede Kimdir?..
Müzikoloji'de Oransay 30.Yıl Anması ve 1702 yılında Itri…
Müzikoloji, Asaf Halet Çelebi ve Todi Musikisi…
Müzikoloji ve Canfeza Edebiyat…
Müzikoloji ve Keman Tarihi ya da Saraydaki Kemancı 1777 …
Müzikoloji Ve Hafız Emin Işık’ın Kasidesi…
Müzikoloji ve Katibi Edvarı- 1530
Müzikoloji kütüphanesine yeni bir yayın: “Türk Musikisi Atlası”
Müzikoloji ve , Neyzen Özdönmez...
Müzikoloji ve Ökten’den Sanat Felsefesi…
Müzikoloji ve altı parmakla mucib problemi…
Müzikoloji ve adalet duygusu...
Müzikoloji makalelerinde bibliyografyanin yeri: Bibliyometri analizi…
Müzikoloji sefinesi ya da gemisi…
Müzikoloji ve Meragi’nin mavi boncuğu…
Müzikoloji ve mağara metaforu...
Müzikoloji ve Barış...
Müzolojide Dürretüt-Tac, O Eseri Şirazi Yazmadı; Meragi öyle diyor…
Müzikoloji ve uzay yolculuğu...
Müzikoloji ve Afyonkarahisar İbrahim Alimoğlu Çalgı Müzesi…
Müzikoloji ve Demetnağme; bir kadın bestekar Demet Tekin yeni albümü…
Müzikoloji ve tereke defterleri veya müzayede katalogları…
Müzikoloji: Nayi Osman Dede’ye verilen teşvik ve bize verilen teşvik…
Müzikolojide fedakarlık, adalet, bol toplumsal örnekli yeni yıl…
Müzikolojide bir sempozyum macerası: Mevlana Araştırmaları Enstitüsü’nün Selam Vakti 745. Vuslat Yılında A.A. Konuk, Mesnevi, Fusus arasında intihal ve sadeleştirme
Müzikoloji ve Abdülkadir Meragi’nin hayaletleri...
Müzikoloji’de bir kaynak: Keşfü’l-Hümum 1341
Müzikoloji ve Cumhuriyet Bayramı…
Müzikoloji açısından “Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları”…
Müzikoloji, deprem, İstanbul ve Itri
Müzikoloji ve zevk-i selim…
Müzikoloji, Lazkiye ve Mehmet Ladiki…
Müzikolojide Bir Problem: “Kantemiroğlu 'Edvar'ını ne zaman yazdı? XVI ve XVII. Yüzyıllarda 'Edvar' var mı?..“
Müzikoloji ve Gürültü Teröristleri...
Müzikolojide Yusuf Kırşehri’nin Önemi: Yeni Sistemci Anadolu Edvarları Ekolünün Kurucusu…
Müzikolog Rauf Yekta küstü mü? "Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları" üzerine...
Müzikolojide Dualistlikten Deistliğe
Müzikoloji ve yeni Türkiye...
Müzikoloji, Müzikterapi ve Rahmi Oruç Güvenç…
Müzikolojide Rol Model -1-
Müzikoloji ve Neva Kâr’ın yıldönümü…
Yeni bir yayın: Müzikoloji ve “Evliya Çelebi’de Çalgılar“ …
Müzikolojinin veya İTÜ TMDK’nın 43.YIL kutlaması…
Müzikolojide veya müzikte yansıma felsefesi…
Müzikoloji ve Bölüm Başkanı Stratejisi...
Müzikolojide ve Müzikte Sürrealizm
Müzikte Mimesis Felsefesi veya bir aldatmaca..
Bestekar Musli, Kuruyemiş Ansiklopedisi ve Müzikoloji …
Müzikte "katarsis"...
Müzikoloji, Âmili ve Keşkül-i Müzikolog...
Müzıkolojı ve Cenaze Marşı ya da Segah Tekbir...
Müzikoloji ve Makasıdül-Elhan’ın kaç versiyonu vardır?
Müzikoloji, Edvar, Duvar, Yıldönümü...
Müzikoloji ve Edvarların Bir Yenisi: 1767 Yılı Hekimbaşı Edvarı …
Müzikoloji, Nuri Özcan Ve Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2017
Müzikolojide Çalışmalar: Türk Müziğinde Eğitim Çalıştayı…
Müzikoloji, keman eğitiminde yeni bir kitap…
Muzikolojide yeni bir terim önerisi: Eurogenetic
Müzikoloji : Bu eserin sahibi Nane’dir Nane! Muhayyer ağır çember “Vakt-i subh oldu“…
Müzikoloji ve Itri Haftası dolayısıyla yeni şeyler söylemek…
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2016
Müzikoloji ve Itri’nin yılbaşı şarkıları…
Müzikoloji, panel ve ödüllendirme, Itri …
Müzikoloji "eleştiri ve çuvaldız", "dedikodu ve çeki düzen"…
Müzikoloji, Ömer Hayyam, bilgi ve anlayış…
Müzikoloji ve 2016 Taşköprülüzade Sempozyumu
Müzikoloji ve koku tarihi veya Itri’nin babası ne iş yapardı?..
Müzikoloji, Astroloji ve Itrî …
Müzikoloji sanatın korunmasını zorunlu görür…
Müzikoloji ve küreselleşen keşif ilişkisi…
Bibliyografyasız müzikoloji olur mu?..
Türk müziği tarihinde ihtilalin öldürdüğü bestekar kimdi?
Itri'nin yaşadığı ihtilaller …
Müzikolojide ihtilallerin yeri veya yersizliği…
Müzikoloji, Bilimsel Müzikoloji, Müzikoloji Bölümleri, İdeal Müzikoloji, Müzikolog Terimleri…
Müzikoloji ve sanata verilen değer: Fehm-i muhsin
Müzikolojide Urmevi’nin Yeri ve Müzik Eğitiminde Kadim Altı-Parmak Metodu… Recep Uslu
Urumiyeli Safiyyüddin ile “Devirler“ üzerine müzikoloji sohbeti...
Müzikolog Nobel ödüllü Urmiyeli Safiyyüddin ve “Hayali Meşk Hikayesi -2”
Müzikolojide iki ucu xxxlu değnek…
Müzikoloji, icra değişiklikleri – 2
Müzikoloji ve icra değişiklikleri, problemleri…
Müzikolojiye takviminizde yer ayırın: Bilgi-şölenleri/ sempozyumlar ve kongreler…
Müzikoloji ve Meragi’nin besteleri…
Müzikolojide Perde Transkripsiyonları ve Meragi’nin yeni bir eseri: Muhtasar Der İlm-İ Musiki...
Itri’nin keşfedilen yeni bir eseri mi? Evet, yeni bir şiiri…
Müzikoloji ve tercümelerin katkısı…
Türk Müziğinin “Bütünlüğü”ne evet - Itri Adına Ödül Organizasyonu…
Müzikoloji ve akademik çalışmaları teşvik…
Yeni yıl muamması: Itri muammasını çözen var mı?
Gencebay’a verilen ödül ve müzikolojide türler konusu…
Sanatçı, müzikolog, metodoloji ve yazı hakemliği…
Müzikoloji Atölyesi ve Sonuçları -1-
Muzikoloji ve Din...
Müzikoloji: Yanlışların karşısında durma cesareti...
Olmadı Kâmil Hoca: Müzik, eleştiri ve doğruluk...
Medeniyet sanat ve müzik...
Bir bestenin notası: Ahmed Hatiboğlu
İki kitap tanıtımı: Itri ve Makedonya’da Piyano, Prof.Dr. Aida İslam ve Balkan Türk Müziği
Panayot Abacı ve Türkiye’de müzikoloji kolay mı?..
Müzikolojiden Uluslararası Konservatuvara Makam Teorisi...
Müzikolojide birleşelim -3-
Müzik terapi ile başbaşa...
Müzikolojide birleşelim -2-
Bir “Müzik Bibliyografyası“nın başına gelenler...
Müzikolojide birleşelim...
1. Gazi Türk Müziği Günleri, Sazendeler Yarışması ve Müzikle tedavi olur mu?..
Türk Müziği Yarışması ve Uluslararası Sanat Müziği Kaynakları…
Gazi Üniversitesi’nde Kutlu Doğum Haftası ve Üniversiteler...
Ruhi Ayangil'in mektubu müzikolojinin feryadıdır...
Yüz yıldır aranan Meragi’nin Müzikler Hazinesi (Kenz-ül Elhan) adlı eseri bulundu mu?..
Müzikolojide Yeni Bir Metot: Bibliyometri Analizi
Müzikolojinin nedir şu edebiyat biliminden çektikleri...
Bugünlerin müzikolojik faaliyetleri...
Tarihi gerçekleri yazmak...
Müzikoloji ve sosyal psikoloji...
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
Müzik, gençleri geleceğe, olgunları geçmişe yöneltir...
(Anonim)
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.38ms