Bugün - Tuesday, March 19, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Recep Uslu

Recep Uslu - Müzikoloji açısından “Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları”…

Müzikoloji açısından “Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları”…
Yazı Tarihi: Monday, October 22, 2018

Rauf Yekta’nın geride kalan musiki antikaları Prof. Dr. N. Doğrusöz’ün editörlüğünde yayınlandı. Bu bir ekip çalışması, ekipte emeği geçenlere de teşekkürler. Hepsinin adları kitapta var. Daha önce bu eseri yine bu köşede duyurmuştuk, yazının başlığı <Rauf Yekta Küstü mü?> idi. Şimdi eseri biraz daha tanıyalım.

Çalışmanın bir proje olarak başladığını ve İTÜ Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karaca’nın projeyi hızlı proje olarak desteklemesini çok anlamlı buluyorum. Eseri yayın dünyasına kazandıran Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı (Araştırma inceleme dizisi 151) son zamanlarda Türk musikisi kaynaklarına sahip çıktığı, Türk ve dünya müzikolojisine katkıda bulunduğu, evrensel müzikoloji kaynaklarını yayınladığı için tebrikleri hak ediyor.

Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları güzel bir adlandırma olmuş. Çalışmanın bir ekip tarafından tamamlanmış olması gerçekten takdire şayan. Müzikoloji camiasında ekip çalışması ürünü nadir görülür. Bu açıdan ekipteki, gerek iç kapakta adları yazılı olanları, gerekse editörün OTMAG gurubu olarak nitelendirdiği herkesi tebrik ediyorum. OTMAG İTÜ Arı Çalışma Grubunun ikinci yayını olan eserin oluşum sürecini editör yeterince açıklamış. Ardından küçük torun Cem Yektay’ın kaleme aldığı önsözde ise kitapların Rauf Yekta’dan sonraki intikal süreci hakkında bilgi öğrenebiliyoruz. Ayrıca kitapta kullanılan sınıflandırmadaki harflerin (s. Vii) ne anlama geldiği de açıklanmış. Koleksiyon hakkında İbnülemin’den S. Erguner’e kadar çeşitli müzikoloji ile ilgilenen kişilerin değerlendirmelerine yer verilen editörün giriş yazısında, koleksiyonun ön tasnifi yapılmış bir listesi OTMAG’ın sitesinde yayınlanmış olduğu belirtilmiş. Eserde koleksiyonun el yazmaları, nota defterleri, nadir basımlar, belgeler ve fotoğraflardan olmak üzere beş bölüm tasarlanmış. Editör N. Doğrusöz girişte bölümleri ayrı ayrı tanıtmış.

Yazmalara ayrılan birinci bölümdeki eserler arasında dikkat çekici olarak elbette bir başka nüshası bilinmeyen Nota-yi Türki’ye ilk sırada yer verilmiş. Ardından Kevseri nüshası gelmektedir. Editör Kırşehri, Ladiki’nin Fethiyye’si, Şükrullah’In eseri, Nasır Dede’nin Tahririyesi, Kaşani’nin Kenzut-tuhaf’ı, Kevkebi’nin risalesi, Meragi’nin Camiul-elhan’ı, Süleyman Çelebi’nin Mevlid nüshaları ve Türkçe’ye çevirileri hakkında yeterince dikkat çekici bilgiler verilmiş. Bazı yazma eserleri istinsah ederken Yurt dışından getirttiği ve Alman Enstitüsünde istinsah ettiğini Rauf Yekta’nın kendisi de belirtmiş. Koleksiyonda bulunan güfte mecmualarına da bu yazmalar içinde yer verilmiş. Girişinde <Kavl-i Itri> yazan güfte mecmuası özellikle dikkati çekiyor. Birinci bölümde 51 yazma eser kısa notlarla, ama içindekilerin listesi yapılarak verilmiş. Rauf Yekta’nın tercümeleri de bu bölümde yer almaktadır. Burada verilen Meragi’nin Camiül-elhan’ı, Ladiki’nin Fethiyye’si eksik tercüme, Cami’nin müzik risalesi ise iki defter (92 s.+90 s.) halinde, muhtemelen tamamı.

Eserin ikinci bölümü nota defterlerine (s. 81-144) ayrılmış. Büyük çoğunluğu Hamparsum notasıyla yazılmış olup, Kanuni Hacı Arif Bey’in, Nayi Ali Dede’nin ve Saray incesaz musiki defterleri olması önemlidir. Nota defterlerinde peşrev, saz semai, köçekçeler kaydedilmiş. Bu bölümde 32 defter tanıtılmış. Defterlerde bulunan eserlerin listeleri büyük bir titizlikle listelenmiş.

Eserin üçüncü bölümünde nadir basmalar (s. 147-154) yer almaktadır. Sekiz adet nadir basma tanıtılmıştır. Tenevvuat-ı Raks u Musiki başlıklı iki adet (1318, 4 sayfa-1316, 19 sayfa) yayın hiç bir müzik kataloğunda görülmeyen nota yayınıdır. İlkinin üzerinde <hafta aralarında tevzi olunan tefrikanın birinci kısmı> yazarken ikincisinde ise 1314 tarihinde Maarif Nezareti’nce verilen izinden bahseden bir not vardır. 

Eserin dördüncü bölümü belgelere ayrılmış (s. 155-200), burada 41 adet belgeye yer verilmiş. Musiki Istılahat’ını tespit için görevlendirilmesinin belgesi gibi, belgeler arasında benim en dikkatimi çeken Rauf Yekta’nın Şark Musikisi Tarihi’nin neden yarım kaldığı sorusunun belgeleridir. Türk Ocağı kendisinden müzik tarihini Türk musikisi ile Batı musikisini karşılaştırma yapmadan bir müzik tarihi yazmasını istediğinin, Rauf Yekta’nın ise buna karşı olumsuz ama dik duran cevabının belgeleri (s. 162-163) yer almaktadır. Gazimihalzade’nin uhdesinde devam eden Türk Musikisinin Ana Hatları programına Rauf Yekta dahil edilmiş, eleştirilerinin basılacağından bahsedilmiş ama onun eleştirileri basılmış mıdır bilmiyoruz. Rauf Yekta’nın musiki inkılabı konusunda hassaslaştığını Ali Rıfat Bey’in mektubundan öğreniyoruz. Daha bunun gibi nice belgeler. Bu belgelerin bazılarından N. Doğrusöz Darülelahan (2018) adlı eserde yayınlanan makalesinde de bahsetmiştir. 

Eserin beşinci ve son bölümü fotoğraflara ayrılmış (s. 201-223), çoğunluğu nadir olan 32 adet fotoğrafa yer verilmiş. Fotoğraflar Rauf Yekta’nın mührü ile başlayıp, kendi fotoğraflarından sonra, Mesut Cemil gibi tanıdıklarının fotoğrafları ve Darülelhan halk müziği derlemelerinde çekilen fotoğraflardan oluşmaktadır.

Eserin devamı gelecek mi gelmeyecek mi? Çünkü eser sadece onlarca sandıktan önemli görülen bir kısmının kataloğu. Dolayısı ile bütün yazmaları içermemektedir. Küçük torun Cem Yektay’ın eserin basımına izin verdiği kısım kadarını bilebiliyoruz, kendisine teşekkür ederiz. Geriye kalanların akıbetinin ne olacağını, geride neler olduğunu henüz bilmiyoruz.

Bu eserde ne yazık ki Rauf Yekta’nın (Meragi’nin Camiül-elhan’ı ve Ladiki’nin Fethiyesi gibi) yarım kalan tercüme çalışmalarını öğreniyoruz. Sadece Abdurrahman Cami’nin müzik eserinin tercümesi tam görünüyor. Makasıd gibi tercüme etmeği düşündüğü ama yeterince ilgi görmediği için çevirmekten muhtemelen vaz geçtiğini tahmin ettiğimi bir kaç yerde yazmıştım. Nitekim Meragi’nin Cami’si için de tercüme ettiği yazılmış olmasına rağmen eserin sadece bir kısmının tercümesi çıktı. Rauf Yekta’nın hayatını yazanların belirttikleri Makasıd tercümesi bu katalogda yok. Bazı yazılarda görülen Urmevi’nin Edvar’ı ve Şerefiyye’si, Şirazi’nin Dürretüt-tac tercümeleri de yok. Listelenen yedi tercüme eserden üçü hakkında katalogda bilgi bulunmaktadır. Bu gibi eser tercüme çalışmaları diğer sandıklarda olabilir. Bu yayın için, sadece söyleyebileceğim müzikoloji için çok geç kalmış bir çalışma. Vefatının üzerinden 83 yıl geçti, burada görülen bazı yazmalar üzerinde Türkiye’de bazı müzikologların tercüme çalışmaları yapmış olduğunu da hatırlatayım. Ayrıca anıları gibi katalogdaki bazı yazmalar üzerinde de yayınlar yapılmıştır (mesela Gönül Paçacı’nın makalesi gibi).

Yayında takdir ettiğim iki şeyden biri yazmaların her birinin tek tek içindekilerinin sıralanmış olmasıdır. Diğeri ise Darülelhan kelimesinin imlasıdır, birilerinin yazılarında aslı böyledir havasıyla terkip işaretli yazılmasına inat tek bir kelime imlasıyla yazılmıştır. Yayın <Biz ekibiz> diyenlere örnek bir <ekip çalışması> olmuş.

Tek eleştirim kitabın başındaki içindekiler sadece bölüm başlıklarından oluşuyor, oysa her esere verilen numaralar ve tanıtılan kitapların adları sayfalarıyla listelenebilirdi.

Rauf Yekta döneminin siyasi programı gereği bazı çalışmaların engellendiği anlaşılmaktadır. O dönemlerde yapılması gereken çalışmalar engellendi de ne oldu? Olması gerekenler eninde sonunda birileri tarafından yapıldı, gerçekler geciktirilmiş oldu. Ortada olanlar Rauf Yekta’nın 60 yaşlarında iken 1930’da neden küstüğünü göstermiyor mu? Bir de ayrıntılı anıları olsaydı. Nankörlük ve kıymet bilmemenin örneklerine daha çok rastlayabilirdik.

Benim de tanımış olduğum koleksiyonu bir arada tutmaya çalışan Yavuz Yektay 2014 tarihinde vefat etti. Torunu Cem Yektay (d. 1954) şimdi yaşlı ve hasta. Rauf Yekta’dan kalan mirasın öneminin farkında olup ordan oraya dolaştırıp, kasalarda koruma altında tutmuşlar, Cem Yektay’ın yanısıra varislerden Yıldız Bağcan (d.1951), Sanem Yektay (d.1957) ve vefat eden kardeşleri Emced  Yektay’ın (1959-1993) kızı Selen Yektay bu sıkıntıyı göğüslemişler, bu değerli eserleri korumak için aylarca kasa kirası vermişler. Miras haktır, onların dışında kimse mirasın bağışlanmasını isteme hakkına sahip değildir. Kimsenin koleksiyon sahiplerinden yazmaları ve belgeleri bağışlamalarını istemeleri doğru değildir. Bu koleksiyon mirasçıların malıdır, onları bağışlayıp bağışlamamak onların hakkıdır. Kimsenin mirasçılara baskı yapmaya hakkı yoktur.

Geçen hafta toplumsal problem üzerinde duracağız demiştik. Bu yazıda değindiğimiz konu da toplumsal probleme değinmiş olmakla birlikte aslında işlemeyi düşündüğümüz konu sonraya kaldı.

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış, ilk yorumu siz yapın.

Diğer Yazıları

Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Müzikolojiye müzik terimleri sözlüklerinin bir yenisi...
Müzikoloji: Değerli Bilgem söyle bana, Türk müziğine atıf var mı?..
Müzikoloji ve Hanefi Özbek’in Form-Tür ve Usul Bilgisi Yayınları...
Müzikoloji ve Gökhan Yalçın’ın Kevseri Mecmuası...
Müzikoloji ve Timur Selçuk’un ardından...
Müzikoloji ve terimlerle ilgili Dr. Göktan Ay’ın yeni kitabı...
Müzikoloji: Meragi’nin Zübdetül-Edvar’ı yayınlandı...
Müzikoloji ve "karabilim-bad science"...
Müzikoloji, Hafız Post Mecmuası, Buhurizade ve Kuçeksünbüle Makamı...
Müzikoloj ve saygı ile linç arasında…
Müzikolojide yeni bir bibliyografya…
Müzikoloji ve “Unmuzec İlimler Ansiklopedisi”nde müzik ilmi…
Müzikolojiye yön veren metinler...
Müzikoloji ve romanlarda müzik…
Müzikoloji: Meragi, Nesimi’den ilham aldı mı?..
Müzikoloji ve Mühr-i Süleyman...
Müzikoloji ve Müziğin İcadı, Mehmetşah, Pisagor, Şeyh-İ Musikar...
Müzikoloji, Meragi’nin Cami’si ve Babak Khazrai Edisyonu
Müzikoloji, Müzik Sosyolojisi ve Meragi...
Müzikolojide ötekileştirme…
Müzikoloji ve 16. yy Türk müziği: “Orada bir musiki var”…
Müzikoloji ve elimdekiler
Yeni bir "Edvar"…
Müzikoloji ve yeni yıla giriş…
Müzikoloji ve Müzik Tarihinde Kevseri-Kemani Hızır Ağa…
Müzikoloji ve Selim Dede Kimdir?..
Müzikoloji'de Oransay 30.Yıl Anması ve 1702 yılında Itri…
Müzikoloji, Asaf Halet Çelebi ve Todi Musikisi…
Müzikoloji ve Canfeza Edebiyat…
Müzikoloji ve Keman Tarihi ya da Saraydaki Kemancı 1777 …
Müzikoloji Ve Hafız Emin Işık’ın Kasidesi…
Müzikoloji ve Katibi Edvarı- 1530
Müzikoloji kütüphanesine yeni bir yayın: “Türk Musikisi Atlası”
Müzikoloji ve , Neyzen Özdönmez...
Müzikoloji ve Ökten’den Sanat Felsefesi…
Müzikoloji ve altı parmakla mucib problemi…
Müzikoloji ve adalet duygusu...
Müzikoloji makalelerinde bibliyografyanin yeri: Bibliyometri analizi…
Müzikoloji sefinesi ya da gemisi…
Müzikoloji ve Meragi’nin mavi boncuğu…
Müzikoloji ve mağara metaforu...
Müzikoloji ve Barış...
Müzolojide Dürretüt-Tac, O Eseri Şirazi Yazmadı; Meragi öyle diyor…
Müzikoloji ve uzay yolculuğu...
Müzikoloji ve Afyonkarahisar İbrahim Alimoğlu Çalgı Müzesi…
Müzikoloji ve Demetnağme; bir kadın bestekar Demet Tekin yeni albümü…
Müzikoloji ve tereke defterleri veya müzayede katalogları…
Müzikoloji: Nayi Osman Dede’ye verilen teşvik ve bize verilen teşvik…
Müzikolojide fedakarlık, adalet, bol toplumsal örnekli yeni yıl…
Müzikolojide bir sempozyum macerası: Mevlana Araştırmaları Enstitüsü’nün Selam Vakti 745. Vuslat Yılında A.A. Konuk, Mesnevi, Fusus arasında intihal ve sadeleştirme
Müzikoloji ve Abdülkadir Meragi’nin hayaletleri...
Müzikoloji’de bir kaynak: Keşfü’l-Hümum 1341
Müzikoloji ve Cumhuriyet Bayramı…
Müzikoloji açısından “Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları”…
Müzikoloji, deprem, İstanbul ve Itri
Müzikoloji ve zevk-i selim…
Müzikoloji, Lazkiye ve Mehmet Ladiki…
Müzikolojide Bir Problem: “Kantemiroğlu 'Edvar'ını ne zaman yazdı? XVI ve XVII. Yüzyıllarda 'Edvar' var mı?..“
Müzikoloji ve Gürültü Teröristleri...
Müzikolojide Yusuf Kırşehri’nin Önemi: Yeni Sistemci Anadolu Edvarları Ekolünün Kurucusu…
Müzikolog Rauf Yekta küstü mü? "Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları" üzerine...
Müzikolojide Dualistlikten Deistliğe
Müzikoloji ve yeni Türkiye...
Müzikoloji, Müzikterapi ve Rahmi Oruç Güvenç…
Müzikolojide Rol Model -1-
Müzikoloji ve Neva Kâr’ın yıldönümü…
Yeni bir yayın: Müzikoloji ve “Evliya Çelebi’de Çalgılar“ …
Müzikolojinin veya İTÜ TMDK’nın 43.YIL kutlaması…
Müzikolojide veya müzikte yansıma felsefesi…
Müzikoloji ve Bölüm Başkanı Stratejisi...
Müzikolojide ve Müzikte Sürrealizm
Müzikte Mimesis Felsefesi veya bir aldatmaca..
Bestekar Musli, Kuruyemiş Ansiklopedisi ve Müzikoloji …
Müzikte "katarsis"...
Müzikoloji, Âmili ve Keşkül-i Müzikolog...
Müzıkolojı ve Cenaze Marşı ya da Segah Tekbir...
Müzikoloji ve Makasıdül-Elhan’ın kaç versiyonu vardır?
Müzikoloji, Edvar, Duvar, Yıldönümü...
Müzikoloji ve Edvarların Bir Yenisi: 1767 Yılı Hekimbaşı Edvarı …
Müzikoloji, Nuri Özcan Ve Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2017
Müzikolojide Çalışmalar: Türk Müziğinde Eğitim Çalıştayı…
Müzikoloji, keman eğitiminde yeni bir kitap…
Muzikolojide yeni bir terim önerisi: Eurogenetic
Müzikoloji : Bu eserin sahibi Nane’dir Nane! Muhayyer ağır çember “Vakt-i subh oldu“…
Müzikoloji ve Itri Haftası dolayısıyla yeni şeyler söylemek…
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2016
Müzikoloji ve Itri’nin yılbaşı şarkıları…
Müzikoloji, panel ve ödüllendirme, Itri …
Müzikoloji "eleştiri ve çuvaldız", "dedikodu ve çeki düzen"…
Müzikoloji, Ömer Hayyam, bilgi ve anlayış…
Müzikoloji ve 2016 Taşköprülüzade Sempozyumu
Müzikoloji ve koku tarihi veya Itri’nin babası ne iş yapardı?..
Müzikoloji, Astroloji ve Itrî …
Müzikoloji sanatın korunmasını zorunlu görür…
Müzikoloji ve küreselleşen keşif ilişkisi…
Bibliyografyasız müzikoloji olur mu?..
Türk müziği tarihinde ihtilalin öldürdüğü bestekar kimdi?
Itri'nin yaşadığı ihtilaller …
Müzikolojide ihtilallerin yeri veya yersizliği…
Müzikoloji, Bilimsel Müzikoloji, Müzikoloji Bölümleri, İdeal Müzikoloji, Müzikolog Terimleri…
Müzikoloji ve sanata verilen değer: Fehm-i muhsin
Müzikolojide Urmevi’nin Yeri ve Müzik Eğitiminde Kadim Altı-Parmak Metodu… Recep Uslu
Urumiyeli Safiyyüddin ile “Devirler“ üzerine müzikoloji sohbeti...
Müzikolog Nobel ödüllü Urmiyeli Safiyyüddin ve “Hayali Meşk Hikayesi -2”
Müzikolojide iki ucu xxxlu değnek…
Müzikoloji, icra değişiklikleri – 2
Müzikoloji ve icra değişiklikleri, problemleri…
Müzikolojiye takviminizde yer ayırın: Bilgi-şölenleri/ sempozyumlar ve kongreler…
Müzikoloji ve Meragi’nin besteleri…
Müzikolojide Perde Transkripsiyonları ve Meragi’nin yeni bir eseri: Muhtasar Der İlm-İ Musiki...
Itri’nin keşfedilen yeni bir eseri mi? Evet, yeni bir şiiri…
Müzikoloji ve tercümelerin katkısı…
Türk Müziğinin “Bütünlüğü”ne evet - Itri Adına Ödül Organizasyonu…
Müzikoloji ve akademik çalışmaları teşvik…
Yeni yıl muamması: Itri muammasını çözen var mı?
Gencebay’a verilen ödül ve müzikolojide türler konusu…
Sanatçı, müzikolog, metodoloji ve yazı hakemliği…
Müzikoloji Atölyesi ve Sonuçları -1-
Muzikoloji ve Din...
Müzikoloji: Yanlışların karşısında durma cesareti...
Olmadı Kâmil Hoca: Müzik, eleştiri ve doğruluk...
Medeniyet sanat ve müzik...
Bir bestenin notası: Ahmed Hatiboğlu
İki kitap tanıtımı: Itri ve Makedonya’da Piyano, Prof.Dr. Aida İslam ve Balkan Türk Müziği
Panayot Abacı ve Türkiye’de müzikoloji kolay mı?..
Müzikolojiden Uluslararası Konservatuvara Makam Teorisi...
Müzikolojide birleşelim -3-
Müzik terapi ile başbaşa...
Müzikolojide birleşelim -2-
Bir “Müzik Bibliyografyası“nın başına gelenler...
Müzikolojide birleşelim...
1. Gazi Türk Müziği Günleri, Sazendeler Yarışması ve Müzikle tedavi olur mu?..
Türk Müziği Yarışması ve Uluslararası Sanat Müziği Kaynakları…
Gazi Üniversitesi’nde Kutlu Doğum Haftası ve Üniversiteler...
Ruhi Ayangil'in mektubu müzikolojinin feryadıdır...
Yüz yıldır aranan Meragi’nin Müzikler Hazinesi (Kenz-ül Elhan) adlı eseri bulundu mu?..
Müzikolojide Yeni Bir Metot: Bibliyometri Analizi
Müzikolojinin nedir şu edebiyat biliminden çektikleri...
Bugünlerin müzikolojik faaliyetleri...
Tarihi gerçekleri yazmak...
Müzikoloji ve sosyal psikoloji...
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
Yüzeyde ne görüyorlarsa kültür ve sanattan onu anlıyorlar…
(Akif Beki)
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.38ms