Bugün - Tuesday, March 19, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Recep Uslu

Recep Uslu - Müzikolog Rauf Yekta küstü mü?

Müzikolog Rauf Yekta küstü mü? "Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları" üzerine...
Yazı Tarihi: Wednesday, August 1, 2018

Yeni bir kitap yayınlandı: Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları.

Rauf Yekta’nın Türk müzikolojisindeki yerini bilmeyen yok. Türk Müziği Nazariyatı, Türk Müziği Tarihi, Türk Müziği Kahramanlarının Biyografileri yani kısaca Türk müziğinin ilk problemlerini tespit ederek onlara çözüm arayan modern Türkiye’nin ilk müzikoloğu olduğunu her kes kabul eder. Avrupa’da ansiklopediye Türk müziği maddesini ilk yazan kişidir. Hayatı boyunca biriktirdiği önemli müzik kaynaklarına yüksek meblağlar ödeyerek bir koleksiyon oluşturduğunu biliyoruz. Ancak bu güne kadar orda burada yazılanlardan bilinenler içinde günümüze kadar bu koleksiyondan nelerin kaldığını bilmiyorduk. Nihayet, ölümünden 83 yıl sonra, Atatürk Kültür Merkezi’nin yayınladığı ve Nilgün Doğrusöz Dişiaçık’ın hazırladığı Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları (2018) adlı katalog bize kütüphanesinden kalanlar hakkında bir fikir vermektedir. Meragi’nin eserlerinden Makasıd ve Camiul-elhan’ı ilk defa Türkçe’ye tercüme ettiğini kendi yazılarından biliyorduk ama acaba elimizde bu eserler hala mevcut mu? Daha bunun gibi bir çok sorunun cevabı bu eserde.

Rauf Yekta’nın hayatını yazdığı Meragi’nin bestelerinden hiçbiri günümüze gelmemiştir kanaatini, 1926’da Tasnif ve Tespit Heyeti çalışmalarında iken değiştirdiğini biliyoruz.  

Yabancı Diller Yüksekokulu Fransızca Bölümünden mezun bir devlet katibi ve ilk yazdığı makalelerden edebiyata meraklı iken sonrasında müzikle ilgilenmeye başlayan ve hayatının önemli bir kısmını Türk müziğine adayan Rauf Yekta’nın (ö. Ocak 1935) 1922’de emekli edilerek memuriyet hayatı, 1926’da Darülelhan’da okuttuğu “Türk Musikisi Nazariyatı ve Tarihi” dersinin kaldırılmasıyla öğretim hayatı bitirilir. Tasnif ve Tespit heyetinde çalışırken hastalanmış ve altmış dört yaşında vefat etmiştir. Hayatı hakkında M. Bardakçı makale, S. Erguner bir kitap yazmıştır. Ancak hala hayatıyla ilgili bazı soruların cevabı yazılmamıştır.

Müzikolojinin bir çok konusuna el atmış bir müzik adamının, Zühdü Rıza Tinel’in 1926’da yazdığı kitapta “Rauf Yekta’nın eser hakkında tenkid ve mütalaaları” başlığı altında ona bir bölüm ayırdığı halde “maat-teessür hocamız i’tizar ederek bu babda bilgileri olmadığını bildirmiştir” (Ayhan Sarı tarafından yayınlanmıştır, 2010, s. 231) notunun gösterdiği gibi bu konudaki bilgileri söylemekten niçin “i’tizar” etmiştir? Rauf Yekta’yı bundan çekinmesini sağlayan nedir? Bir küskünlük mü? Kendisine yapılan bir yanlışlık mı? Bazı yazılarında Kemençe üzerinden fikirler ortaya koymuş olmasına rağmen konu yine kemençe iken niçin “i’tizar” (özür beyan) etmiştir? Yoksa Rauf Yekta küstü mü, küstürüldü mü? Müzik tarihimizde hocasının kıymetini bilmemek, ustasına karşı saygısızlık etmek, iki yüzlülük göstermek, hocasını küstürmek örneklerine rastlamak olasıdır. Rauf Yekta’nın hakkında da neler söylendiğini, ne dedikodular yapıldığını, aynı tarafta olmalarına rağmen engelleme ve karalama yöntemleri kullanıldığını dönemin siyasi ve müzik çevresini incelemekle tahmin etmek hiç de zor değildir ama tespit hiç de kolay değil. Hiç şüphesiz bu tür davranışların günümüzde de örneklerine rastlanmaktadır.

Belki de Ayhan Sarı’nın köşesinde yayınladığı 127 yıl sene önce yazılmış olanlar onun da canını sıkmıştı. Müzik Sanatının Popülerleşme Dönemine ait bu yazı yayınlandığında Rauf Yekta o sıralarda 20 yaşında idi. Veya 1926’da Türk müziği konusuna devletin kulak tıkayıp ancak çok sonraları, 1982’de akademik olarak ele alınmasına, yani doktora tezi konusuna yapılmasına izin vereceğini sezmişti. Akan sel suyuna karşı yüzemezsiniz, kendinizi korumak zorundasınız.

Etik kelimesini ahlak ile eş anlamlı kullanırız zaman zaman. Fakat bence birbiri ile mefhum olarak farklıdır. Birisi İslam kültüründeki ahlakı, diğeri ise Batı’nın ahlak anlayışını ifade eder. Ortak noktalar vardır ama ayrılan kısımlar da vardır. Bizdeki ahlak anlayışı saygıya kadar uzanan kadir kıymet bilmeyi de içine alır. Müzikolojinin inceleme alanlarından biri de “müzik ve ahlak/etik” ilişkisi olduğunu ikinci baskısını yapan Müzikoloji ve Kaynakları (2013, İTÜ Vakfı yay) adlı çalışmamda değinmiştim. Yazmak önemlidir, ama önemini zaman zaman yitiriyor mu diye düşünüyorum. Çünkü bazı yazılanlar kendi zamanını yansıtır, sonraki kuşaklar için bir anlam ifade etmezler. Yanlış olanların yazımı çoğaldıkça doğruların yayılması zorlaşıyor. Çoğu kimse kolay varken zora ulaşmaya çalışmaz. Maalesef akademide de bu böyle. Bunu bir fıkra ile örneklendirelim.

Adamın biri “hayatın gerçeği nedir? ” sorusunun cevabını öğrenmek istiyormuş. Eski dönemde bilginin peşine gidilirdi. O şehir senin bu şehir benim seyahat edilir, bilge adamların derslerine veya sohbetlerine katılırlar ve dersi öğrendikleri zaman başka bir bilgi sahibine giderlerdi. Bu meraklı ve bilgiye aç adam bir şehre gelmiş, şehrin girişinde bir kalabalık var, yaklaşmış ve bir süre olayı anlamağa çalışmış. Bakmış ki biri, hokkabazlık ve canbazlık yapıyor, kalabalık insanlar da onu seyrediyor. Adam yoluna devam etmiş, şehirden çıkarken tarlada çalışan bir adam görmüş, durmuş. Adama “ya arkadaş, sen niye panayıra gitmedin, bütün şehir panayırda, sen burada yalnızsın, panayır her zaman gelmez, bak bu fırsatı kaçıracaksın sonra” deyince, yaşlı adam cevap vermiş “eğer gerçeğin peşinde isen yanlış yerde oyalanmayacaksın. Tıpkı yalan ve hayal gibi. Her kes yalanı ve hayali sever, onun etrafında toplanırlar, panayırda yapılanlar birer hayaldir, yalandır. Ama hayat, yalana feda edilecek derecede değersiz bir şey değildir, gerçeğin peşinde olmak gerek, gerçek ise yalnızdır, ona ulaşmak için çaba ve sabır ister. Yalan renklidir, doğru ise renksiz; yalan süslüdür, doğru ise sadedir. Süslü yalanla oyalanan kişi çıplak doğruyu kaçırır” demiş.

Eskiler boşuna dememiş “müzik sanattır, sanat gerçeğe hizmet eder” diye. İşte bu da gerçek sanatçı kimdir tartışmasını getirmez mi?

Zaman zaman belirtiyorum, bazı problemler Batı müzikolojisini ilgilendirmez, dolayısıyla bazı sorunlarımız millidir diye. İşte onlardan biri:

Yeni Sistemci Anadolu Edvarlarının kurucusu kimdi?

Meragi mi?

Haftaya...

 

 

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış, ilk yorumu siz yapın.

Diğer Yazıları

Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Müzikolojiye müzik terimleri sözlüklerinin bir yenisi...
Müzikoloji: Değerli Bilgem söyle bana, Türk müziğine atıf var mı?..
Müzikoloji ve Hanefi Özbek’in Form-Tür ve Usul Bilgisi Yayınları...
Müzikoloji ve Gökhan Yalçın’ın Kevseri Mecmuası...
Müzikoloji ve Timur Selçuk’un ardından...
Müzikoloji ve terimlerle ilgili Dr. Göktan Ay’ın yeni kitabı...
Müzikoloji: Meragi’nin Zübdetül-Edvar’ı yayınlandı...
Müzikoloji ve "karabilim-bad science"...
Müzikoloji, Hafız Post Mecmuası, Buhurizade ve Kuçeksünbüle Makamı...
Müzikoloj ve saygı ile linç arasında…
Müzikolojide yeni bir bibliyografya…
Müzikoloji ve “Unmuzec İlimler Ansiklopedisi”nde müzik ilmi…
Müzikolojiye yön veren metinler...
Müzikoloji ve romanlarda müzik…
Müzikoloji: Meragi, Nesimi’den ilham aldı mı?..
Müzikoloji ve Mühr-i Süleyman...
Müzikoloji ve Müziğin İcadı, Mehmetşah, Pisagor, Şeyh-İ Musikar...
Müzikoloji, Meragi’nin Cami’si ve Babak Khazrai Edisyonu
Müzikoloji, Müzik Sosyolojisi ve Meragi...
Müzikolojide ötekileştirme…
Müzikoloji ve 16. yy Türk müziği: “Orada bir musiki var”…
Müzikoloji ve elimdekiler
Yeni bir "Edvar"…
Müzikoloji ve yeni yıla giriş…
Müzikoloji ve Müzik Tarihinde Kevseri-Kemani Hızır Ağa…
Müzikoloji ve Selim Dede Kimdir?..
Müzikoloji'de Oransay 30.Yıl Anması ve 1702 yılında Itri…
Müzikoloji, Asaf Halet Çelebi ve Todi Musikisi…
Müzikoloji ve Canfeza Edebiyat…
Müzikoloji ve Keman Tarihi ya da Saraydaki Kemancı 1777 …
Müzikoloji Ve Hafız Emin Işık’ın Kasidesi…
Müzikoloji ve Katibi Edvarı- 1530
Müzikoloji kütüphanesine yeni bir yayın: “Türk Musikisi Atlası”
Müzikoloji ve , Neyzen Özdönmez...
Müzikoloji ve Ökten’den Sanat Felsefesi…
Müzikoloji ve altı parmakla mucib problemi…
Müzikoloji ve adalet duygusu...
Müzikoloji makalelerinde bibliyografyanin yeri: Bibliyometri analizi…
Müzikoloji sefinesi ya da gemisi…
Müzikoloji ve Meragi’nin mavi boncuğu…
Müzikoloji ve mağara metaforu...
Müzikoloji ve Barış...
Müzolojide Dürretüt-Tac, O Eseri Şirazi Yazmadı; Meragi öyle diyor…
Müzikoloji ve uzay yolculuğu...
Müzikoloji ve Afyonkarahisar İbrahim Alimoğlu Çalgı Müzesi…
Müzikoloji ve Demetnağme; bir kadın bestekar Demet Tekin yeni albümü…
Müzikoloji ve tereke defterleri veya müzayede katalogları…
Müzikoloji: Nayi Osman Dede’ye verilen teşvik ve bize verilen teşvik…
Müzikolojide fedakarlık, adalet, bol toplumsal örnekli yeni yıl…
Müzikolojide bir sempozyum macerası: Mevlana Araştırmaları Enstitüsü’nün Selam Vakti 745. Vuslat Yılında A.A. Konuk, Mesnevi, Fusus arasında intihal ve sadeleştirme
Müzikoloji ve Abdülkadir Meragi’nin hayaletleri...
Müzikoloji’de bir kaynak: Keşfü’l-Hümum 1341
Müzikoloji ve Cumhuriyet Bayramı…
Müzikoloji açısından “Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları”…
Müzikoloji, deprem, İstanbul ve Itri
Müzikoloji ve zevk-i selim…
Müzikoloji, Lazkiye ve Mehmet Ladiki…
Müzikolojide Bir Problem: “Kantemiroğlu 'Edvar'ını ne zaman yazdı? XVI ve XVII. Yüzyıllarda 'Edvar' var mı?..“
Müzikoloji ve Gürültü Teröristleri...
Müzikolojide Yusuf Kırşehri’nin Önemi: Yeni Sistemci Anadolu Edvarları Ekolünün Kurucusu…
Müzikolog Rauf Yekta küstü mü? "Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları" üzerine...
Müzikolojide Dualistlikten Deistliğe
Müzikoloji ve yeni Türkiye...
Müzikoloji, Müzikterapi ve Rahmi Oruç Güvenç…
Müzikolojide Rol Model -1-
Müzikoloji ve Neva Kâr’ın yıldönümü…
Yeni bir yayın: Müzikoloji ve “Evliya Çelebi’de Çalgılar“ …
Müzikolojinin veya İTÜ TMDK’nın 43.YIL kutlaması…
Müzikolojide veya müzikte yansıma felsefesi…
Müzikoloji ve Bölüm Başkanı Stratejisi...
Müzikolojide ve Müzikte Sürrealizm
Müzikte Mimesis Felsefesi veya bir aldatmaca..
Bestekar Musli, Kuruyemiş Ansiklopedisi ve Müzikoloji …
Müzikte "katarsis"...
Müzikoloji, Âmili ve Keşkül-i Müzikolog...
Müzıkolojı ve Cenaze Marşı ya da Segah Tekbir...
Müzikoloji ve Makasıdül-Elhan’ın kaç versiyonu vardır?
Müzikoloji, Edvar, Duvar, Yıldönümü...
Müzikoloji ve Edvarların Bir Yenisi: 1767 Yılı Hekimbaşı Edvarı …
Müzikoloji, Nuri Özcan Ve Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2017
Müzikolojide Çalışmalar: Türk Müziğinde Eğitim Çalıştayı…
Müzikoloji, keman eğitiminde yeni bir kitap…
Muzikolojide yeni bir terim önerisi: Eurogenetic
Müzikoloji : Bu eserin sahibi Nane’dir Nane! Muhayyer ağır çember “Vakt-i subh oldu“…
Müzikoloji ve Itri Haftası dolayısıyla yeni şeyler söylemek…
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2016
Müzikoloji ve Itri’nin yılbaşı şarkıları…
Müzikoloji, panel ve ödüllendirme, Itri …
Müzikoloji "eleştiri ve çuvaldız", "dedikodu ve çeki düzen"…
Müzikoloji, Ömer Hayyam, bilgi ve anlayış…
Müzikoloji ve 2016 Taşköprülüzade Sempozyumu
Müzikoloji ve koku tarihi veya Itri’nin babası ne iş yapardı?..
Müzikoloji, Astroloji ve Itrî …
Müzikoloji sanatın korunmasını zorunlu görür…
Müzikoloji ve küreselleşen keşif ilişkisi…
Bibliyografyasız müzikoloji olur mu?..
Türk müziği tarihinde ihtilalin öldürdüğü bestekar kimdi?
Itri'nin yaşadığı ihtilaller …
Müzikolojide ihtilallerin yeri veya yersizliği…
Müzikoloji, Bilimsel Müzikoloji, Müzikoloji Bölümleri, İdeal Müzikoloji, Müzikolog Terimleri…
Müzikoloji ve sanata verilen değer: Fehm-i muhsin
Müzikolojide Urmevi’nin Yeri ve Müzik Eğitiminde Kadim Altı-Parmak Metodu… Recep Uslu
Urumiyeli Safiyyüddin ile “Devirler“ üzerine müzikoloji sohbeti...
Müzikolog Nobel ödüllü Urmiyeli Safiyyüddin ve “Hayali Meşk Hikayesi -2”
Müzikolojide iki ucu xxxlu değnek…
Müzikoloji, icra değişiklikleri – 2
Müzikoloji ve icra değişiklikleri, problemleri…
Müzikolojiye takviminizde yer ayırın: Bilgi-şölenleri/ sempozyumlar ve kongreler…
Müzikoloji ve Meragi’nin besteleri…
Müzikolojide Perde Transkripsiyonları ve Meragi’nin yeni bir eseri: Muhtasar Der İlm-İ Musiki...
Itri’nin keşfedilen yeni bir eseri mi? Evet, yeni bir şiiri…
Müzikoloji ve tercümelerin katkısı…
Türk Müziğinin “Bütünlüğü”ne evet - Itri Adına Ödül Organizasyonu…
Müzikoloji ve akademik çalışmaları teşvik…
Yeni yıl muamması: Itri muammasını çözen var mı?
Gencebay’a verilen ödül ve müzikolojide türler konusu…
Sanatçı, müzikolog, metodoloji ve yazı hakemliği…
Müzikoloji Atölyesi ve Sonuçları -1-
Muzikoloji ve Din...
Müzikoloji: Yanlışların karşısında durma cesareti...
Olmadı Kâmil Hoca: Müzik, eleştiri ve doğruluk...
Medeniyet sanat ve müzik...
Bir bestenin notası: Ahmed Hatiboğlu
İki kitap tanıtımı: Itri ve Makedonya’da Piyano, Prof.Dr. Aida İslam ve Balkan Türk Müziği
Panayot Abacı ve Türkiye’de müzikoloji kolay mı?..
Müzikolojiden Uluslararası Konservatuvara Makam Teorisi...
Müzikolojide birleşelim -3-
Müzik terapi ile başbaşa...
Müzikolojide birleşelim -2-
Bir “Müzik Bibliyografyası“nın başına gelenler...
Müzikolojide birleşelim...
1. Gazi Türk Müziği Günleri, Sazendeler Yarışması ve Müzikle tedavi olur mu?..
Türk Müziği Yarışması ve Uluslararası Sanat Müziği Kaynakları…
Gazi Üniversitesi’nde Kutlu Doğum Haftası ve Üniversiteler...
Ruhi Ayangil'in mektubu müzikolojinin feryadıdır...
Yüz yıldır aranan Meragi’nin Müzikler Hazinesi (Kenz-ül Elhan) adlı eseri bulundu mu?..
Müzikolojide Yeni Bir Metot: Bibliyometri Analizi
Müzikolojinin nedir şu edebiyat biliminden çektikleri...
Bugünlerin müzikolojik faaliyetleri...
Tarihi gerçekleri yazmak...
Müzikoloji ve sosyal psikoloji...
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
"Kimi dönüyor, kimi gidiyor; dünya hali..."
(Ayhan Sarı)
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.32ms