Bugün - Tuesday, March 19, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Recep Uslu

Recep Uslu - Müzikoloji ve Neva Kâr’ın yıldönümü…

Müzikoloji ve Neva Kâr’ın yıldönümü…
Yazı Tarihi: Thursday, June 14, 2018

Bayram öncesi herkese merhaba.

Bilindiği üzere Neva Kar Mustafa Itri Buhurizade’nin en önemli müzik eserlerinden biri, 1675 baharında Edirne’de bestelemiş.

Cüneyt Kosal’a bir televizyon programında  “bir ıssız adaya düşsen hangi müzik eserini yanına alırdın” diye sormuşlar. Cevabı şöyle olmuş: “Itri’nin Neva Kâr'ını...”

Neva Kâr o kadar önemli bir eser. Ama Mehmet Buhuri’nin oğlu Mustafa Itri Buhurizade bu eserini ne zaman besteledi? Onun acemilik eseri mi? Kalfalık eseri mi? Ustalık eseri mi? Yaşlılık eseri mi? Bestelenişinde ne gibi bir sebep var?

Benim tespitlerime göre bu günler Neva Kâr'ın bestelendiği yılın dönümü olduğu için ben de bir hatırlatayım dedim.

Mustafa Itri Panoraması (2015, 550 s.) adlı eserin konuyla ilgili en geniş araştırma olduğunda şüphe yok. Eserin yayınlanmasından sonra da Itri ile ilgili ne bulsam, ne dikkatimi çekse not alıyorum. Burada bu konuyla ilgili yeni tespitlerimi yazacağım. Aslında eski tespitlerimi yeni bilgilerle tashih edeceği, yani önceden Itri tarafından bestelendiğine kanaat ettiğim bilgilerin dokuz tanesini tashih edeceğim.

Bunlardan biri Farsça diğerleri Türkçe sözlü eserler:

1-Farsça: Tâze âşikam pîş-i dilberi/ Nîst bâ minnet-i cânân, ey ez vefa seri (Hüseyni semai, Gulam’ın bestesi, Bibl.: in Şardağ, 1989, s. 91 “beste Itrî”; Hekimbaşı Mecmuasında, “hüseyni semai beste Gulam”).

2- Gözlerin gönlüm alub yer komadı tedbîre/ İki ahuş imiş padişahım bir şîre (Hayâlî Kadim’in şiiri, Bibl.: Ismail Ağa Mecmuası, 1775, s. 79 “Bayati semai Itrî”; Hafız Post Mecmuasında, “Bayati semai beste Nazîm”in yazılmış, bestekar 17. Yy bestecisi Yahya Nazîm olmalı).

3- Dök kanımı gözünle şarâp istemez misin / Yak bağrımı gamınla kebâb istemez misin/ Bak cûy-i eşke sîneme gel ey nihâl-i nâz / Seyr-i kenâr u âlem-i âb istemez misin (Bibl. Uslu, Panorama, 2015, s. 251 “muhalifırak şarkı Itrî”; fakat Hekimbaşı Mecmuasında “muhalifırak hafif beste Nazîm”. Besteci Yahya Nazîm).

4- Acemaşiran semai: Ser vermek olur sırrı âyân eylemek olmaz/ Müşkil bu ki her yerde beyân eylemek olmaz/ Bir âh ile gûyende rakíbi depelerdim/ Ammâ n’ideyim Ka’be’de kan eylemek olmaz (Bibl.: Millet Ktp. Aliemiri Manzum, no.732, s. 478’den Uslu, Panorama, 2015, p. 227 “acemaşiran semai Itrî’nin bestesi”, fakat Hekimbaşı Mecmuası “acemaşiran semai beste Nazîm”, besteci Yahya Nazîm).

5- Revnâk-ı ruhsâr-ı dilber-i hatt-ı anber-fâmdır/ Pertev-i mâh-ı cihân-ârâya bâis-şâmdır (Bibl.: Uslu, 2015, s. 443; Mecmua, Millet Ktp. Aliemiri Manzum, no. 732, s. 578 “çargah semai Itrî”; fakat Hekimbaşı Mecmuası, “çargah semai beste Haham”. 18. Yy bestecisi Haham’a ait olmalı).

6- Dağıttın hâb u nâz-i yârı ey feryâd n’eylersin/ Edüb fitne ile dünyâyı harâb-âbâd n’eylersin (Bahâyî’nin şiiri, ö. 1654, Bibl.: Uslu, Panorama, 2015, 72; Ismail Ağa Mecmuası, 1775, s. 10’de “rehavi çenber Itrî”, fakat Hafız Post Mecmuası ve Mustafa Ağa Mecmuasında, “rehavi çenber beste Na’lî”. Bestekar “Na’lî” olmalı).

7- Melûl olmak neden ey dil şarâb-ı erguvân yok mu/ Seni yohsa safâya sevk iden bir mihribân yok mu (Nikriz çember: in Uslu, Panorama, 2015, s. 258; Millet Ktp. Aliemiri Manzum, no. 759; Çırak, 18. YY Mecmuası, Millet Ktp 705, p. 29 “nikriz çember Itri”. Fakat Hekimbaşı Mecmuasında, “Hanendebaşı Mustafa Ağa”. Besteci Mustafa Ağa olmalı).

8- Eviç evfer şarkı: Salubdur özün yağmaya/ Dilber senin gamzelerin/ Veribtir gönlüm yanmaya/ Dilber senin gamzelerin/ Akl u fikrim tâlân eyler/ Dil ü cânım sûzân eyler/ Her bakışda bin kan eyler/ Dilber senin gamzelerin (in Bibl.: Şardağ, 1989, s. 117 ve Uslu, Panorama, 2015, s. 240 “eviç evfer şarkı Itrî”; fakat Hekimbaşı Mecmuasında “eviç evfer şarkı beste Solakzade”, bestekar Solakzade olmalı).

9- Segâh devrirevan: Şem’-i ruhuna cismimi pervâne düşürdüm/ Evrâk-ı dili âteş-i sûzâne düşürdüm/ Bir katre iken kendimi ummâna düşürdüm/ Hayfâ yolumu vâdî-i hicrâna düşürdüm (Divane Mehmed Çelebi’nin şiiri, ö. 1529, Bibl.: Mecmua, Süleymaniye Ktp., Tercüman-Yozgat, no.Y-214, vr. 19a “segâh devrirevan Itri”; Alvan, 2013, s. 2 ve Uslu, Panorama, 2015, s. 281’de Itrî’nin, Hafız Post-Revan Mecmuasında Itrî’nin bestesi, fakat Itrî’nin Mecmuasında besteci belirtilmemiş olması önemli bir not, bu sebepten Hekimbaşı mecmuasındaki “Derviş Ömer”in besteci olması ihtimali güçlenmektedir).

Itri’nin mecmuasında (5525) kendi bestesi olduğunu belirttiği “Arazbar çenber: Arz-ı suz etmekte” ve “Arazbar devrirevan: Olub teb-hale” besteleri vardır ki, Hafız Post Mecmuası'nda da aynı besteler Hafız Post adına kaydedilmiştir. 1660’larda yazılmış Hafız’ın mecmuası daha gerçekçi görünmekle birlikte elde notaları olmadığı için hangisinin ait olduğuna karar vermek güçtür. Birbirlerinden etkilenerek aynı ortamlarda ortaklaşa yapmış olmaları da mümkündür. Veya nadiren görülen aynı makam ve usulde her ikisinin de beste yapmış olmaları gerçekleşmiştir, veya önce Hafız Post besteleri yaptıktan sonra Itri besteleri kendi uslubunca yeniden yorumlamıştır.

Bulunduğum üniversitede lisans üstü eğitim yok ama bana zaman zaman farklı üniversitelerden öğrenciler tez konusu soruyorlar.

Neva Kâr’ın bestelenişinin yıldönümünde birisi Itri’nin 5525 nolu mecmuasını bir zahmet tez yapsın.

Hepinize iyi bayramlar.

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış, ilk yorumu siz yapın.

Diğer Yazıları

Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Müzikolojiye müzik terimleri sözlüklerinin bir yenisi...
Müzikoloji: Değerli Bilgem söyle bana, Türk müziğine atıf var mı?..
Müzikoloji ve Hanefi Özbek’in Form-Tür ve Usul Bilgisi Yayınları...
Müzikoloji ve Gökhan Yalçın’ın Kevseri Mecmuası...
Müzikoloji ve Timur Selçuk’un ardından...
Müzikoloji ve terimlerle ilgili Dr. Göktan Ay’ın yeni kitabı...
Müzikoloji: Meragi’nin Zübdetül-Edvar’ı yayınlandı...
Müzikoloji ve "karabilim-bad science"...
Müzikoloji, Hafız Post Mecmuası, Buhurizade ve Kuçeksünbüle Makamı...
Müzikoloj ve saygı ile linç arasında…
Müzikolojide yeni bir bibliyografya…
Müzikoloji ve “Unmuzec İlimler Ansiklopedisi”nde müzik ilmi…
Müzikolojiye yön veren metinler...
Müzikoloji ve romanlarda müzik…
Müzikoloji: Meragi, Nesimi’den ilham aldı mı?..
Müzikoloji ve Mühr-i Süleyman...
Müzikoloji ve Müziğin İcadı, Mehmetşah, Pisagor, Şeyh-İ Musikar...
Müzikoloji, Meragi’nin Cami’si ve Babak Khazrai Edisyonu
Müzikoloji, Müzik Sosyolojisi ve Meragi...
Müzikolojide ötekileştirme…
Müzikoloji ve 16. yy Türk müziği: “Orada bir musiki var”…
Müzikoloji ve elimdekiler
Yeni bir "Edvar"…
Müzikoloji ve yeni yıla giriş…
Müzikoloji ve Müzik Tarihinde Kevseri-Kemani Hızır Ağa…
Müzikoloji ve Selim Dede Kimdir?..
Müzikoloji'de Oransay 30.Yıl Anması ve 1702 yılında Itri…
Müzikoloji, Asaf Halet Çelebi ve Todi Musikisi…
Müzikoloji ve Canfeza Edebiyat…
Müzikoloji ve Keman Tarihi ya da Saraydaki Kemancı 1777 …
Müzikoloji Ve Hafız Emin Işık’ın Kasidesi…
Müzikoloji ve Katibi Edvarı- 1530
Müzikoloji kütüphanesine yeni bir yayın: “Türk Musikisi Atlası”
Müzikoloji ve , Neyzen Özdönmez...
Müzikoloji ve Ökten’den Sanat Felsefesi…
Müzikoloji ve altı parmakla mucib problemi…
Müzikoloji ve adalet duygusu...
Müzikoloji makalelerinde bibliyografyanin yeri: Bibliyometri analizi…
Müzikoloji sefinesi ya da gemisi…
Müzikoloji ve Meragi’nin mavi boncuğu…
Müzikoloji ve mağara metaforu...
Müzikoloji ve Barış...
Müzolojide Dürretüt-Tac, O Eseri Şirazi Yazmadı; Meragi öyle diyor…
Müzikoloji ve uzay yolculuğu...
Müzikoloji ve Afyonkarahisar İbrahim Alimoğlu Çalgı Müzesi…
Müzikoloji ve Demetnağme; bir kadın bestekar Demet Tekin yeni albümü…
Müzikoloji ve tereke defterleri veya müzayede katalogları…
Müzikoloji: Nayi Osman Dede’ye verilen teşvik ve bize verilen teşvik…
Müzikolojide fedakarlık, adalet, bol toplumsal örnekli yeni yıl…
Müzikolojide bir sempozyum macerası: Mevlana Araştırmaları Enstitüsü’nün Selam Vakti 745. Vuslat Yılında A.A. Konuk, Mesnevi, Fusus arasında intihal ve sadeleştirme
Müzikoloji ve Abdülkadir Meragi’nin hayaletleri...
Müzikoloji’de bir kaynak: Keşfü’l-Hümum 1341
Müzikoloji ve Cumhuriyet Bayramı…
Müzikoloji açısından “Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları”…
Müzikoloji, deprem, İstanbul ve Itri
Müzikoloji ve zevk-i selim…
Müzikoloji, Lazkiye ve Mehmet Ladiki…
Müzikolojide Bir Problem: “Kantemiroğlu 'Edvar'ını ne zaman yazdı? XVI ve XVII. Yüzyıllarda 'Edvar' var mı?..“
Müzikoloji ve Gürültü Teröristleri...
Müzikolojide Yusuf Kırşehri’nin Önemi: Yeni Sistemci Anadolu Edvarları Ekolünün Kurucusu…
Müzikolog Rauf Yekta küstü mü? "Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları" üzerine...
Müzikolojide Dualistlikten Deistliğe
Müzikoloji ve yeni Türkiye...
Müzikoloji, Müzikterapi ve Rahmi Oruç Güvenç…
Müzikolojide Rol Model -1-
Müzikoloji ve Neva Kâr’ın yıldönümü…
Yeni bir yayın: Müzikoloji ve “Evliya Çelebi’de Çalgılar“ …
Müzikolojinin veya İTÜ TMDK’nın 43.YIL kutlaması…
Müzikolojide veya müzikte yansıma felsefesi…
Müzikoloji ve Bölüm Başkanı Stratejisi...
Müzikolojide ve Müzikte Sürrealizm
Müzikte Mimesis Felsefesi veya bir aldatmaca..
Bestekar Musli, Kuruyemiş Ansiklopedisi ve Müzikoloji …
Müzikte "katarsis"...
Müzikoloji, Âmili ve Keşkül-i Müzikolog...
Müzıkolojı ve Cenaze Marşı ya da Segah Tekbir...
Müzikoloji ve Makasıdül-Elhan’ın kaç versiyonu vardır?
Müzikoloji, Edvar, Duvar, Yıldönümü...
Müzikoloji ve Edvarların Bir Yenisi: 1767 Yılı Hekimbaşı Edvarı …
Müzikoloji, Nuri Özcan Ve Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2017
Müzikolojide Çalışmalar: Türk Müziğinde Eğitim Çalıştayı…
Müzikoloji, keman eğitiminde yeni bir kitap…
Muzikolojide yeni bir terim önerisi: Eurogenetic
Müzikoloji : Bu eserin sahibi Nane’dir Nane! Muhayyer ağır çember “Vakt-i subh oldu“…
Müzikoloji ve Itri Haftası dolayısıyla yeni şeyler söylemek…
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2016
Müzikoloji ve Itri’nin yılbaşı şarkıları…
Müzikoloji, panel ve ödüllendirme, Itri …
Müzikoloji "eleştiri ve çuvaldız", "dedikodu ve çeki düzen"…
Müzikoloji, Ömer Hayyam, bilgi ve anlayış…
Müzikoloji ve 2016 Taşköprülüzade Sempozyumu
Müzikoloji ve koku tarihi veya Itri’nin babası ne iş yapardı?..
Müzikoloji, Astroloji ve Itrî …
Müzikoloji sanatın korunmasını zorunlu görür…
Müzikoloji ve küreselleşen keşif ilişkisi…
Bibliyografyasız müzikoloji olur mu?..
Türk müziği tarihinde ihtilalin öldürdüğü bestekar kimdi?
Itri'nin yaşadığı ihtilaller …
Müzikolojide ihtilallerin yeri veya yersizliği…
Müzikoloji, Bilimsel Müzikoloji, Müzikoloji Bölümleri, İdeal Müzikoloji, Müzikolog Terimleri…
Müzikoloji ve sanata verilen değer: Fehm-i muhsin
Müzikolojide Urmevi’nin Yeri ve Müzik Eğitiminde Kadim Altı-Parmak Metodu… Recep Uslu
Urumiyeli Safiyyüddin ile “Devirler“ üzerine müzikoloji sohbeti...
Müzikolog Nobel ödüllü Urmiyeli Safiyyüddin ve “Hayali Meşk Hikayesi -2”
Müzikolojide iki ucu xxxlu değnek…
Müzikoloji, icra değişiklikleri – 2
Müzikoloji ve icra değişiklikleri, problemleri…
Müzikolojiye takviminizde yer ayırın: Bilgi-şölenleri/ sempozyumlar ve kongreler…
Müzikoloji ve Meragi’nin besteleri…
Müzikolojide Perde Transkripsiyonları ve Meragi’nin yeni bir eseri: Muhtasar Der İlm-İ Musiki...
Itri’nin keşfedilen yeni bir eseri mi? Evet, yeni bir şiiri…
Müzikoloji ve tercümelerin katkısı…
Türk Müziğinin “Bütünlüğü”ne evet - Itri Adına Ödül Organizasyonu…
Müzikoloji ve akademik çalışmaları teşvik…
Yeni yıl muamması: Itri muammasını çözen var mı?
Gencebay’a verilen ödül ve müzikolojide türler konusu…
Sanatçı, müzikolog, metodoloji ve yazı hakemliği…
Müzikoloji Atölyesi ve Sonuçları -1-
Muzikoloji ve Din...
Müzikoloji: Yanlışların karşısında durma cesareti...
Olmadı Kâmil Hoca: Müzik, eleştiri ve doğruluk...
Medeniyet sanat ve müzik...
Bir bestenin notası: Ahmed Hatiboğlu
İki kitap tanıtımı: Itri ve Makedonya’da Piyano, Prof.Dr. Aida İslam ve Balkan Türk Müziği
Panayot Abacı ve Türkiye’de müzikoloji kolay mı?..
Müzikolojiden Uluslararası Konservatuvara Makam Teorisi...
Müzikolojide birleşelim -3-
Müzik terapi ile başbaşa...
Müzikolojide birleşelim -2-
Bir “Müzik Bibliyografyası“nın başına gelenler...
Müzikolojide birleşelim...
1. Gazi Türk Müziği Günleri, Sazendeler Yarışması ve Müzikle tedavi olur mu?..
Türk Müziği Yarışması ve Uluslararası Sanat Müziği Kaynakları…
Gazi Üniversitesi’nde Kutlu Doğum Haftası ve Üniversiteler...
Ruhi Ayangil'in mektubu müzikolojinin feryadıdır...
Yüz yıldır aranan Meragi’nin Müzikler Hazinesi (Kenz-ül Elhan) adlı eseri bulundu mu?..
Müzikolojide Yeni Bir Metot: Bibliyometri Analizi
Müzikolojinin nedir şu edebiyat biliminden çektikleri...
Bugünlerin müzikolojik faaliyetleri...
Tarihi gerçekleri yazmak...
Müzikoloji ve sosyal psikoloji...
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
Yüzeyde ne görüyorlarsa kültür ve sanattan onu anlıyorlar…
(Akif Beki)
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.39ms