Bugün - Tuesday, March 19, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Recep Uslu

Recep Uslu - Bestekar Musli, Kuruyemiş Ansiklopedisi ve Müzikoloji …

Bestekar Musli, Kuruyemiş Ansiklopedisi ve Müzikoloji …
Yazı Tarihi: Monday, December 4, 2017

Türk müziği tarihinin bu önemli bestekar, hanende Musli’sini bilen var mı, ne iş yaptığını veya Musli’nin ne anlama geldiğini. Musli Mustafa Efendi Edirneli, Musli Efendi gibi bestekarların başında yer alan “musli” acaba ne anlama geliyor? Bu kelime yaptıkları işe işaret ediyor ama acaba bu iş ne olabilir?

Evet, bu yazımda söz konusu edeceğim eser 2017 yılında yayınlanan bir ansiklopedi. Adı Kuruyemiş Ansiklopedisi. Tadım kuruyemiş firmasının sponsorluğunda hazırlanmış. Genel yayın yönetmeni Raşit Çavaş. Şöyle yazıyor sunuşunda: “her biri konusunda uzman 33 yazarla birlikte hazırladık, Tadım’ın sponsorluğunda yayınlandı”. Kitabı temin edenler, tanıtımdaki tavsiyeye uyun “okurken yanınızda bir avuç kuruyemiş de bulundurun”. Ben öyle yaptım. Badem yiyerek kitabın sayfalarını çevirdim. Kitap renkli ve renksiz resimlerle süslenmiş. Arkasındaki tanıtım yazısında şöyle yazıyor:

“Atatürk leblebiyi, Ahmet Mithat taze cevizi niye severdi? Her eve lazım bu ansiklopediyi kitaplıkta unutmayacak sık sık açıp tadına bakacaksınız. Külahtan sofraya, spordan eğlenceye, tarihten sanata… Kuruyemiş hiç bu kadar keyifli anlatılmamıştı”

Buna ilave olarak her müzikoloji alanıyla ilgilenenlerin kütüphanesinde bulunması gerektiğini düşünüyorum. Neden mi?

İçinde müziği ilgilendiren bilgiler olmasından dolayı. Örneğin “Musli” kelimesini merak eden bir müzikoloji meraklısı bu kelimeyi nereden öğrenebilir?

Bu kelimenin müzikoloji ile ne ilgisi var? Müzik tarihinde karşınıza çıkacak her kelime müzikoloğun araştırması gereken bir kelimedir. Musli kelimesi de öyle. Buna benzer bir yazıyı “Itri”yi, yani kelimenin çağrıştırdığı anlamda Koku Tarihi hakkındaki kitabı tanıtırken yine bu köşede yazmıştım (bk. Müzikoloji ve Koku Tarihi, 14 Kasım 2016). Sonunda bu araştırmalar bana ünlü bestekar hanende Mustafa Itri’nin babasının Yenikapı Mevlevihanesi ve Eminönü Camii civarında koku satmakla geçinen Kokucu Mehmet’i tespit etmeme sebep olmuştur.

Türk müziği tarihinde bazen Musli, bazen de Musalli olarak yazılan bir bestekar var, XVII. Yüzyıl müzisyeni. Güfte mecmualarında besteleri kaydedilmiştir. Hep “musli, musalli” kelimelerinin güfte mecmualarında yanlış yazıldığını düşündürür araştırmacıya. Dolayısıyla “musli” kelimesine göre “musalli” daha anlamlı gelir, “namaz kılan, kıldıran” ya da “cenaze işleriyle uğraşan” (musalla taşının yaptığı çağrışımla) bir görevli gibi gelir. Musli kelimesi sanki “Musullu” anlamında “Musuli” yazılacakmış da, eksik yazılmış gibi (neyseki Edirne’li olduğu da yazılmış) ya da “musalli” yazılacak da eksik yazılmış gibidir.

Oysa bu ansiklopedi sayesinde kelimenin ne anlama geldiğini öğreniyoruz. Bunu ne Meydan Larousse ne de diğer ansiklopedilerin çoğunda bulamazsınız. Nedir “musli”, Kuruyemiş Ansiklopedisine bakalım: “Musli, kuru tahıl ve kuruyemiş parçalarından yapılan tatlı bir yiyecek” (s. 292), ve başka ayrıntılar var.

Diğer taraftan “Musli, musalli” kelimelerinin kökeninden yola çıkarak anlam çıkarmağa çalışırsak, “namaza davet eden kişi” (ama müezzin değil) veya “bir şey satmak için bağıran çığırtkan” veya “sala okuyan kişi” gibi anlamları olduğu da söylenebilir.

Kuruyemiş Ansiklopedisi sayesinde verimli meyvelerinin olduğu bilinen Edirne’de yaşamış, daha sonra İstanbul’a geçmiş olan Hanende Bestekar Edirneli Mustafa Efendi’nin, önceleri “musli” yapıp satmak gibi bir mesleğinin de olabileceği anlaşılmaktadır, daha sonrasında sesiyle sarayın dikkatini çekerek “musalli” göreviyle ücretlendirilmiş olabilir. Bu da bir ihtimal. Araştırmak lazım.

Ansiklopedide türküler, şarkılar, baleler, filimler eğer kuruyemişlerle şöhretleri varsa madde olarak yer almasıyla da müzikolojiyi ilgilendirmektedir. Zeki Müren’in “Elmayı atan bilir” bestesi, Fındıkkıran balesi veya gemici gitarist Osman ve arkadaşını (Sadri Alışık Zeki Müren’le) anlatan filim gibi.

Diğer örnekler için kitabı temin edip kütüphanemizdeki rafa yerleştirmelisiniz müzikologlar.

Geçen hafta müzik felsefesinden “katarsis” terimi üzerinde yazmıştım, haftaya yine müzik felsefesinden “mimessis” nedir?

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış, ilk yorumu siz yapın.

Diğer Yazıları

Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Müzikolojiye müzik terimleri sözlüklerinin bir yenisi...
Müzikoloji: Değerli Bilgem söyle bana, Türk müziğine atıf var mı?..
Müzikoloji ve Hanefi Özbek’in Form-Tür ve Usul Bilgisi Yayınları...
Müzikoloji ve Gökhan Yalçın’ın Kevseri Mecmuası...
Müzikoloji ve Timur Selçuk’un ardından...
Müzikoloji ve terimlerle ilgili Dr. Göktan Ay’ın yeni kitabı...
Müzikoloji: Meragi’nin Zübdetül-Edvar’ı yayınlandı...
Müzikoloji ve "karabilim-bad science"...
Müzikoloji, Hafız Post Mecmuası, Buhurizade ve Kuçeksünbüle Makamı...
Müzikoloj ve saygı ile linç arasında…
Müzikolojide yeni bir bibliyografya…
Müzikoloji ve “Unmuzec İlimler Ansiklopedisi”nde müzik ilmi…
Müzikolojiye yön veren metinler...
Müzikoloji ve romanlarda müzik…
Müzikoloji: Meragi, Nesimi’den ilham aldı mı?..
Müzikoloji ve Mühr-i Süleyman...
Müzikoloji ve Müziğin İcadı, Mehmetşah, Pisagor, Şeyh-İ Musikar...
Müzikoloji, Meragi’nin Cami’si ve Babak Khazrai Edisyonu
Müzikoloji, Müzik Sosyolojisi ve Meragi...
Müzikolojide ötekileştirme…
Müzikoloji ve 16. yy Türk müziği: “Orada bir musiki var”…
Müzikoloji ve elimdekiler
Yeni bir "Edvar"…
Müzikoloji ve yeni yıla giriş…
Müzikoloji ve Müzik Tarihinde Kevseri-Kemani Hızır Ağa…
Müzikoloji ve Selim Dede Kimdir?..
Müzikoloji'de Oransay 30.Yıl Anması ve 1702 yılında Itri…
Müzikoloji, Asaf Halet Çelebi ve Todi Musikisi…
Müzikoloji ve Canfeza Edebiyat…
Müzikoloji ve Keman Tarihi ya da Saraydaki Kemancı 1777 …
Müzikoloji Ve Hafız Emin Işık’ın Kasidesi…
Müzikoloji ve Katibi Edvarı- 1530
Müzikoloji kütüphanesine yeni bir yayın: “Türk Musikisi Atlası”
Müzikoloji ve , Neyzen Özdönmez...
Müzikoloji ve Ökten’den Sanat Felsefesi…
Müzikoloji ve altı parmakla mucib problemi…
Müzikoloji ve adalet duygusu...
Müzikoloji makalelerinde bibliyografyanin yeri: Bibliyometri analizi…
Müzikoloji sefinesi ya da gemisi…
Müzikoloji ve Meragi’nin mavi boncuğu…
Müzikoloji ve mağara metaforu...
Müzikoloji ve Barış...
Müzolojide Dürretüt-Tac, O Eseri Şirazi Yazmadı; Meragi öyle diyor…
Müzikoloji ve uzay yolculuğu...
Müzikoloji ve Afyonkarahisar İbrahim Alimoğlu Çalgı Müzesi…
Müzikoloji ve Demetnağme; bir kadın bestekar Demet Tekin yeni albümü…
Müzikoloji ve tereke defterleri veya müzayede katalogları…
Müzikoloji: Nayi Osman Dede’ye verilen teşvik ve bize verilen teşvik…
Müzikolojide fedakarlık, adalet, bol toplumsal örnekli yeni yıl…
Müzikolojide bir sempozyum macerası: Mevlana Araştırmaları Enstitüsü’nün Selam Vakti 745. Vuslat Yılında A.A. Konuk, Mesnevi, Fusus arasında intihal ve sadeleştirme
Müzikoloji ve Abdülkadir Meragi’nin hayaletleri...
Müzikoloji’de bir kaynak: Keşfü’l-Hümum 1341
Müzikoloji ve Cumhuriyet Bayramı…
Müzikoloji açısından “Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları”…
Müzikoloji, deprem, İstanbul ve Itri
Müzikoloji ve zevk-i selim…
Müzikoloji, Lazkiye ve Mehmet Ladiki…
Müzikolojide Bir Problem: “Kantemiroğlu 'Edvar'ını ne zaman yazdı? XVI ve XVII. Yüzyıllarda 'Edvar' var mı?..“
Müzikoloji ve Gürültü Teröristleri...
Müzikolojide Yusuf Kırşehri’nin Önemi: Yeni Sistemci Anadolu Edvarları Ekolünün Kurucusu…
Müzikolog Rauf Yekta küstü mü? "Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları" üzerine...
Müzikolojide Dualistlikten Deistliğe
Müzikoloji ve yeni Türkiye...
Müzikoloji, Müzikterapi ve Rahmi Oruç Güvenç…
Müzikolojide Rol Model -1-
Müzikoloji ve Neva Kâr’ın yıldönümü…
Yeni bir yayın: Müzikoloji ve “Evliya Çelebi’de Çalgılar“ …
Müzikolojinin veya İTÜ TMDK’nın 43.YIL kutlaması…
Müzikolojide veya müzikte yansıma felsefesi…
Müzikoloji ve Bölüm Başkanı Stratejisi...
Müzikolojide ve Müzikte Sürrealizm
Müzikte Mimesis Felsefesi veya bir aldatmaca..
Bestekar Musli, Kuruyemiş Ansiklopedisi ve Müzikoloji …
Müzikte "katarsis"...
Müzikoloji, Âmili ve Keşkül-i Müzikolog...
Müzıkolojı ve Cenaze Marşı ya da Segah Tekbir...
Müzikoloji ve Makasıdül-Elhan’ın kaç versiyonu vardır?
Müzikoloji, Edvar, Duvar, Yıldönümü...
Müzikoloji ve Edvarların Bir Yenisi: 1767 Yılı Hekimbaşı Edvarı …
Müzikoloji, Nuri Özcan Ve Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2017
Müzikolojide Çalışmalar: Türk Müziğinde Eğitim Çalıştayı…
Müzikoloji, keman eğitiminde yeni bir kitap…
Muzikolojide yeni bir terim önerisi: Eurogenetic
Müzikoloji : Bu eserin sahibi Nane’dir Nane! Muhayyer ağır çember “Vakt-i subh oldu“…
Müzikoloji ve Itri Haftası dolayısıyla yeni şeyler söylemek…
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2016
Müzikoloji ve Itri’nin yılbaşı şarkıları…
Müzikoloji, panel ve ödüllendirme, Itri …
Müzikoloji "eleştiri ve çuvaldız", "dedikodu ve çeki düzen"…
Müzikoloji, Ömer Hayyam, bilgi ve anlayış…
Müzikoloji ve 2016 Taşköprülüzade Sempozyumu
Müzikoloji ve koku tarihi veya Itri’nin babası ne iş yapardı?..
Müzikoloji, Astroloji ve Itrî …
Müzikoloji sanatın korunmasını zorunlu görür…
Müzikoloji ve küreselleşen keşif ilişkisi…
Bibliyografyasız müzikoloji olur mu?..
Türk müziği tarihinde ihtilalin öldürdüğü bestekar kimdi?
Itri'nin yaşadığı ihtilaller …
Müzikolojide ihtilallerin yeri veya yersizliği…
Müzikoloji, Bilimsel Müzikoloji, Müzikoloji Bölümleri, İdeal Müzikoloji, Müzikolog Terimleri…
Müzikoloji ve sanata verilen değer: Fehm-i muhsin
Müzikolojide Urmevi’nin Yeri ve Müzik Eğitiminde Kadim Altı-Parmak Metodu… Recep Uslu
Urumiyeli Safiyyüddin ile “Devirler“ üzerine müzikoloji sohbeti...
Müzikolog Nobel ödüllü Urmiyeli Safiyyüddin ve “Hayali Meşk Hikayesi -2”
Müzikolojide iki ucu xxxlu değnek…
Müzikoloji, icra değişiklikleri – 2
Müzikoloji ve icra değişiklikleri, problemleri…
Müzikolojiye takviminizde yer ayırın: Bilgi-şölenleri/ sempozyumlar ve kongreler…
Müzikoloji ve Meragi’nin besteleri…
Müzikolojide Perde Transkripsiyonları ve Meragi’nin yeni bir eseri: Muhtasar Der İlm-İ Musiki...
Itri’nin keşfedilen yeni bir eseri mi? Evet, yeni bir şiiri…
Müzikoloji ve tercümelerin katkısı…
Türk Müziğinin “Bütünlüğü”ne evet - Itri Adına Ödül Organizasyonu…
Müzikoloji ve akademik çalışmaları teşvik…
Yeni yıl muamması: Itri muammasını çözen var mı?
Gencebay’a verilen ödül ve müzikolojide türler konusu…
Sanatçı, müzikolog, metodoloji ve yazı hakemliği…
Müzikoloji Atölyesi ve Sonuçları -1-
Muzikoloji ve Din...
Müzikoloji: Yanlışların karşısında durma cesareti...
Olmadı Kâmil Hoca: Müzik, eleştiri ve doğruluk...
Medeniyet sanat ve müzik...
Bir bestenin notası: Ahmed Hatiboğlu
İki kitap tanıtımı: Itri ve Makedonya’da Piyano, Prof.Dr. Aida İslam ve Balkan Türk Müziği
Panayot Abacı ve Türkiye’de müzikoloji kolay mı?..
Müzikolojiden Uluslararası Konservatuvara Makam Teorisi...
Müzikolojide birleşelim -3-
Müzik terapi ile başbaşa...
Müzikolojide birleşelim -2-
Bir “Müzik Bibliyografyası“nın başına gelenler...
Müzikolojide birleşelim...
1. Gazi Türk Müziği Günleri, Sazendeler Yarışması ve Müzikle tedavi olur mu?..
Türk Müziği Yarışması ve Uluslararası Sanat Müziği Kaynakları…
Gazi Üniversitesi’nde Kutlu Doğum Haftası ve Üniversiteler...
Ruhi Ayangil'in mektubu müzikolojinin feryadıdır...
Yüz yıldır aranan Meragi’nin Müzikler Hazinesi (Kenz-ül Elhan) adlı eseri bulundu mu?..
Müzikolojide Yeni Bir Metot: Bibliyometri Analizi
Müzikolojinin nedir şu edebiyat biliminden çektikleri...
Bugünlerin müzikolojik faaliyetleri...
Tarihi gerçekleri yazmak...
Müzikoloji ve sosyal psikoloji...
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
Kendi bilmiyor diye yok sanıyor…
(Nevşin Mengü)
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.34ms