Bugün - Tuesday, March 19, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Ayhan Sarı

Ayhan Sarı - Plaklar, 20. yy. müziğinin tanıkları…

Plaklar, 20. yy. müziğinin tanıkları…
Yazı Tarihi: Monday, December 26, 2016

Plaklar, 20.yy müziğinin en önemli tanıkları… Ayhan Sarı

Plaklar… 

20.yy müzik hayatının en önemli halk müziği belgeleri.

En sanatlısından, en piyasasına.

İçlerinde neler yok ki?

Tümü sesli müzik tarihi.

Şimdi 21.yy'dayız.

Plakların önemi anlaşılmış değil.

O plaklar ki,  içerik ve anlamları müzik okullarımızca değerlendirilip geleceğe ışık tutulmamış. 

Halk kimini para verip satın alarak göklere çıkarmış, kimine de kuruş para vermemiş.

Kopyacı korsanlar zaten hiç eksik olmamış.

Plaklar…

Silindirçalar fonoğrafından plakçalar gramofonuna, pikabına. . .

20.yy Halk müziğinin müzik arşivi.

Hala anlaşılmış değil.

Oysa içlerinde neler var?

İstanbullu Cemal Ünlü'den ve Sivaslı  Rifat Kaya'ya değin plak kolleksiyoncularımız  tüm gerçekleri çok iyi biliyorlar.

Ama müzikbilimci değiller.

Müzikbilim bölümleri ve müzikbilimciler var da değerlendirme birikimleri var mı?

Birinde malzeme, diğerinde bilinç.

İkisinde de eksik.

Neyimiz tam?

Hep birşeyler eksik.

Plaklar. . .

İçlerinde neler yok ki? En belgesel, en sanat, en tarih değerli içeriklisinden, en pespayesine değin.

Bugün baktığımızda tümü ayrı bir değer kimliğinde.

Naif duygular var hepsinde.

İçlerinde müzikolojik açıdan yakalanabilecek birçok malzemeyi, çözülmeyi bekleyen muammayı barındırıyorlar.

O bilinç düzeyine ulaşmış olanlara.

Ülkemiz müziğinin tümden bir plak arşivi yok.

Varolanların hepsi birbirinden kopuk.

Yok.

Bende 115 taş plak, 627 plak var.

Sizde?..

Onda?..

Şunda?..

Bunda?..

Cemal'de(Ünlü) ve Rifat'da (Kaya) bol taşplak;

Diğer Cemal'de(Savran-Plakadam) bol 45'lik plak.

Vs. vs.

Bütün yok.

Ne müzik okulunda ne de (artık) TRT'de… (TRT yöneticileri ki o plaklarla işleri bitenleri her kayıt teknolojisi değiştiğinde "taşplaktan makara banda, plağa, plaktan kasete, makara bantdan CD'ye" attılar, kimileri ise TRT'nin attıklarıyla kendine arşiv yaptı, yapmasına da onlar bile günümüzde talan oldu…)

Kültür tarihimizin tamam-ı tam bir plak arşivi yok.

Var mı?

23 tane/adet müzikoloji bölümü bulunuyor. Bunların her biri adıyla sanıyla bir üniversiteye bağlı.

Onlar için sanırsınız ki "fasulyenin faydaları" ile "plağın faydaları" aynı anlama gelmektedir.

Plaksız, yani halksızdırlar.

 

Henüz bilinçlerine girmemiştir.

Zaten müzik dünyamızda etki/yarar gösterir düzeye ulaştıklarını söyleyemiyoruz.

Kimisi 5000 türküyü o altında ezildikleri hocalarının derlemekle büyük iş yaptıklarını düşünmekle ve böylece kendilerini tatminle meşgul. 

Bilince, o bilinci verecek hocalara ihtiyacımız var.

Plak arşivi 20.yy Türk müziğinin halk müziğidir.

Neler yok ki içlerinde?

O plaklarda çok şey var:

Toplumsal bakış açısı, dilbilgisi, çalgılama, bestecilik, solistlik vs.vs.

Birkaç ilginç, marjinal örneği biz veriyoruz. (Bkz: http://www.musikidergisi.com/haber-4643-plaklar_20.yy_muziginin_en_onemli_taniklari%E2%80%A6_ayhan_sari.html )

Gerisinde neler çıkar kim bilir?

Örneğin Necmiye Hanım'ın "Dağda kuzu" taş plağı: "Daghda kouzou - Nechmiye Hanim-Clarinet, dobrouka, kanoon, keman, zil ve ve bir cami, güneş dal/deniz izlenimi veren plak orta görseli.

Ya şuna ne demeli?:

"Ferdy Klein idareisinde Berlin Filarmani Ork. - Enstrumental Samanyolu"…

Ve "Aşk Sofrası uzunçaları. İçerik: Şehnaz Longa, Şehnaz Semai, Beyati Semai, Muhayyer Semai, Horasani Semai, Şedaraban Semai, Nihahent Semai. Çalanlar: Devir Plak Çalgıcıları, Stüdyo Hayri."...

Esin Orkestra ve Korosu "Modern Fasıl 1" uzunçalarının kapağına bakar mısınız? Ön yüzde çıplak bir kadın resmi, arka yüzde Esin Engin vesikalık resmi ve repertuar: "Peşrev (Hicaz olmalı, yazmıyor), Seni sevda çiçeğim, anladım sevmeyeceksin, Erkilet Güzeli, Pencereinn perdesini, sazlar çalınır, Adalar sahilinde!, Adalardan bir yar gelir, coştum yine dalgalanıyorum, çadırımın üstüne-2.yüz: Peşrev (uşşak olmalı), Yalnız bırakıp gitme, Cana rakib-i, Çeribaşı, Siyah ebrulerin, Esir-i zülfünüm, bu sabah bağda erken, kalenin burcumuyam, kadifeden kesesi-Kent Müzik-İMÇ plakçılar çarşısı (burada da komik ayrıntı- İMÇ açılımı "İstanbul Manifaturacılar Çarşısı" iken sonuna bir de plakçılar çarşısı eklenmiş.

Plaklarda daha neler var neler...

Görmediğiniz kadar ilginç.

O dönem toplumunun aynası.

Görülüyor ki topluma asıl konu dışında başka şeyler empoze edilmeye, dikkati yönlendirilmeye çalışılmış.

O günün hali ve bugünlerin hazırlanması konusunda önemli ipuçları veriyorlar.

Görmemek olmaz...


 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış, ilk yorumu siz yapın.

Diğer Yazıları

Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Orkestra müziğin fabrikasıdır...
İşlevsel Müzikoloji - Functional Musicology…
Kemençe Kuartet ve Türk Müziği Orkestrasına giden yola bugünden bir bakış…
Arabesk müzik geri (mi) dönüyor?..
Gültekin Oransay'ın ardından 30 yıl…
“Mızıka“ kelimesi ile “mızıkçılık“ arasındaki ilişki…
Nüfuzun sanat üzerine etkisi…
Müzikte batılılaşma travması “tedavi“ edilebildi mi?..
Türkiye'de Türk Müziği Orkestrası'nı yönetecek şef var mı?..
Topluluktan orkestraya...
Geleneksel Türk müziği tarihine ışık tutacak bu yazı ne zaman yazılmış?..
Para karşılığı akademik yayınlar skandalı…
III. Kuzey Kıbrıs Korolar Festivali’nin ardından...
Müziğin bilimini biraz fazla mı abarttık ne?..
Transistörlü radyodan internet radyosuna ve sonrası…
Müzikolojinin temeli “1. derece kaynak“ bilgileridir…
Tanbur çalgısını unutturanlar…
Toplumsal sorunlarımızı halletmeden temel müzikal sorunlarımızı çözemeyiz…
Türkiye’de Batı müziği olmasaydı, GTM kurumları olmazdı…
Müzik Üniversitesi’nden 2. Güzel Sanatlar Üniversitesi’ne…
Çanakkale Korolar Festivali'nin ardından…
7’sinden 70’ine Türk müziği bütünlüğünde saplantılar/bölünmeler...
El yordamı müzikologları…
“Frankfurt Musikmesse - 2017“ izlenimleri…
Hobi koroları...
Çanakkale'de ateşe kalkmak…
Korolar Festivali'nde ilk kez Geleneksel Türk Müziği Koroları da sahne alacak…
Türkiye'de çalgı yapımcılığı mesleği üzerine...
Türkiye Koro Festivalleri tarihinde bir ilk: Çanakkale Korolar Festivali'ne GTM koroları da katılıyor…
“Geleneksel Müzik Konservatuarı“ üzerine yazmıştık…
Musiki Dergisi akademik teşvik kriterlerini karşılamamaktadır…
Düşen uçaktaki Kızılordu Korosu ve Koro Söyleme üzerine…
Plaklar, 20. yy. müziğinin tanıkları…
Osmanlı Muzika-yı Humayun ve Pakistan Cumhurbaşkanlığı Orkestrası…
Türk Musikisi Federasyonu'nun İstanbul'da toplanması üzerine...
GTM'de melek üçgeni…
Devlet Korosu Şefinin Yaşamsal Anatomisi…
Sanatta ücret iadesi…
Koro müziği yükselen değer...
Bravo Sayın Başkan…
Biri okunmuyor, birine yazı gelmiyor...
Devlet Kültür Paketi 2016 ve 2007 tarihli yazımız: “Her ilimize değil, her ilçemize yarı profesyonel koro“…
Geleneksel Türk müziğinde “Açı“ …
Orhan Gencebay ile TMDK'da söyleştik…
Müzik varsa müzik eleştirmeni de vardır...
Doğudan müzik ithaline beş kala...
Ayrıştırmak lazım…
Emek Sineması restorasyonu tamamlandı…
GTM amatör koroları faydalı mı, zararlı mı?..
Fotoğraftan “Ortak Kültürel Coğrafya Orkestrası“na…
Beş maddenin çağrıştırdıkları…
Müzikte ilk ve orta öğretim…
Öykünmeden intihale...
İyi ki Devlet Koroları var...
II. Kanun Sempozyumu ve Festivali ardından...
Divan Orkestrası...
Sokaktaki sevgisizlik...
Misafir sanatçılar için Muhalefet'ten kanun teklifi...
Panayot Abacı belgelediği dönemi kapattı…
Türk keman virtüözü Muhammed Yıldırır’ın Guinnes rekoru…
Müzik ile tedaviden heavy metalcilerin aklanmasına...
“Şarkı / Beste Yarışmaları“ sonuçlarının toplum yansımaları…
Bitlisli elektro gitar yapımcısından, İzmirli metal profil saplı bağlama yapımcısına...
Ali Rifat Çağatay, Şark Musiki Cemiyeti, Süreyya Paşa...
Seçim 2015'de partilerin müziğe yaklaşımı...
Geleneksel Türk müziğinde repertuar dersi nasıl olmalı?..
Yegane dostları okumayanlardır...
Şeyh El Ud, Suudi Arabistan’da…
Türk pop müziğini arabeskten sıyıran besteci: Kayahan...
Eski gazinolara özlemin konseri...
Geleneksel Türk müziği çalgılarınca oluşturulmuş çoksesli oda müziği kümeleri ve uluslararası sergileme bilinci...
Her ile değil, her ilçeye yarıprofesyonel korolar...
Musiki kelimesinin şapkacıları...
Müzik uğraşanlarını değerlendirme boyutu...
Ben pişirdim, sen ye!..
Kültürün ekonomiye katkısı…
“La” nasıl oldu “Neva” ?..
Müzik ağaçlarından filizlere çabalar…
Geleneksel Türk müziğinde 'Pruning' strategy ...
Devlet Korosu Şefinin Yaşamsal Anatomisi...
Nerde o “Hayal Gibi Ezgiler“...
Sempozyum dönüşü...
Eurovision'dan Turkvision'a değişen nedir?..
Bağlama satılan ilk TV reklamı...
Notayı konuşturamayanlar...
Cumhuriyet müzik tarihimizdeki dargınlıklardan güncel kesit...
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
Kime verir isen ederinden fazla değer; gün gelir o kişi muhakkak senin başını öne eğer…
()
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.32ms